فرق میان اخلاق و علم اخلاق چیست؟
اخلاق در لغت:
"اخلاق" از نظر لغت جمع "خُلْق" به معنای خوی، طبع، سجیه و عادت است،[1] اعم از این که آن سجیه و عادت نیکو باشد یا زشت و بد.
اخلاق در اصطلاح:
دانشمندان علم اخلاق برای اخلاق معانی متعدّدی ارائه نمودند:
الف. برخی آن را ملکهای نفسانی دانستهاند که مقتضی صدور کارها از انسان بدون نیاز به فکر و اندیشه است.
ب. برخی نیز اخلاق را تنها بر فضایل اخلاقی اطلاق میکنند و آن را در مقابل ضد اخلاق به کار میبرند.
ج. و گاهی نیز به معنای نهاد اخلاقی زندگی به کار میرود.[2]
بنابراین معانی اصطلاحی متفاوتی برای اخلاق بیان شده است که جمع دقیق آن ممکن نیست، امّا میتوان اخلاق را در اصطلاح دانشمندان اسلامی، به گونه ای جمعبندی کرد که نسبتاً جامع بین آنها باشد و آن عبارت است از: "اخلاق، کیفیتی برای نفس آدمی است که رفتارهایی متناسب با آن از انسان بروز میکند"؛ یعنی اگر کیفیت نفس خوب باشد، کارهای خوب و اگر بد باشد کارهای بد صورت میگیرد؛ پس اخلاق به اخلاق حسنه، خوب، اخلاق رذیله و بد تقسیم میشود. این کیفیت نفسانی ممکن است به صورت غیر راسخ و یا به شکل ملکه در آید.
علم اخلاق:
برای علم اخلاق نیز تعاریف متعدّد و مختلفی ذکر شده است.
عالمان اسلامی و غربی تعریف هایی برای علم اخلاق ارایه کرده اند که به بعضی از آنها اشاره می کنیم.
الف. برخی علم اخلاق را علم چگونگی اکتساب اخلاق نیکو دانسته اند که براساس آن، افعال و احوال شخص نیکو می شود.[3]
ب. برخی نیز آن را علم چگونه زیستن خوانده اند.[4]
ج. برخی بر اساس همان معنای لغوی اخلاق به تعریف علم اخلاق پرداخته‌اند. به عنوان مثال علم اخلاق به "علم آگاهی و اطلاع از عادات و آداب و سجایای بشری"[5] تعریف شده است.
د. همچنین مرحوم نراقی در جامع السعادات می گوید: "علم اخلاق دانش صفات (ملکات) مهلکه و منجیه و چگونگی موصوف شدن و متخلق گردیدن به صفات نجات‌بخش و رهائی از صفات هلاک‌کننده است".[6]
با توجه به کتابهای اخلاقی؛ چون جامع السعادات، معراج السعاده و ...[7] میتوان گفت که علم اخلاق از دیدگاه دانشمندان اسلامی، اصفهان، انتشارات آموزش و پرورش، 1373.
[6]. نراقی، محمد مهدی، جامع السعادات، ج1، ص 34، نجف، مطبعه الزهراء، 1368ق.
[7]. ر. ک: نراقی، ملامهدی، جامع السعادات، مؤسسه اعلمی، بیروت، چاپ ششم، 1408 هـ ق؛ نراقی، ملااحمد، معراج السعادة، تهران، انتشارات رشیدی، تهران، بی تا.
همچنین مطلب زیر را در آسمونی ببینید:
گاه برای رفع ناراحتی یا درد یا غم آدمی نباید با گذاشتن همین مثلا" ضربدر و...و.... اونو برطرف کرد , سکوت شاید بهترین مرهم باشه و کمی دور شدن و اینکه چقدر این دنیا که خب خدای متعال بیهوده اونو نیافرید , کوتاه و بی ارزشه برای شکستن خیانت نابودی و هر واژه منفی دیگه , گویی وقتی دل ...
فرقش اینه که بعضی که فاقد اخلاقیات خوب و حسنه هستن دیکته اشون ضعیفه , اخلاق رو با غ میدونن همین میشدا , لایک هم برای انتخاب بهینه پورتال آسمونی محبوب و به لحاظ اطلاعات فردی بود . آقا مدیر این ضربدرا رو لطف کن بردار , رو اعصابش میرما, گفته باشم تا فرصتهای دیگر ممنون از محبت و ...