در مورد جراحی سرپایی چه می‌دانید؟راهنمای کامل عمل سرپایی

حتماً تاکنون اصطلاح جراحی سرپایی به گوشتان رسیده است. این عمل یکی از روش‌های درمانی تهاجمی است که به نسبت سایر عمل‌ها کمتر تهاجمی محسوب می‌شود؛ اما آیا راجع به انواع عمل سرپایی، مکان مناسب انجام جراحی سرپایی و اقدامات و الزامات آنچه اطلاعاتی دارید؟ در این مقاله هرآن چه که لازم است راجع به عمل سرپایی بدانید را موردبررسی قرار خواهیم داد، پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

جراحی سرپایی چیست؟

با پیشرفت‌های چشمگیر در علم پزشکی، به‌ویژه در زمینه بیهوشی و کنترل درد، بسیاری از عمل‌های جراحی که ماهیت کم تهاجمی دارند، به‌صورت سرپایی انجام می‌شوند. این امر مزایای متعددی را برای بیماران به ارمغان می‌آورد، ازجمله برخی از متداول‌ترین جراحی‌های سرپایی عبارت‌اند از برداشتن لوزه، ترمیم فتق، برداشتن کیسه صفرا، برخی از جراحی‌های زیبایی و جراحی آب‌مروارید باوجود مزایای متعدد، عمل سرپایی برای همه افراد مناسب نیست. قبل از انجام هرگونه عمل جراحی، باید با پزشک مشورت کرد تا از مناسب بودن آن برای شرایط خود اطمینان حاصل شود.

انواع جراحی سرپایی

برخی از جراحی های رایج سرپایی عبارتند از:

• آرتروسکوپی
• بیوپسی پستان
• دبریدمان سوختگی
• جراحی آب مروارید
• سزارین
• ختنه
• ترمیم دندان
• بای پس معده
• جراحی سر و گردن
• هیسترکتومی شکمی
• هیسترکتومی واژینال
• تعویض زانو/لگن
• لاپاراسکوپی
• عمل اصلی شکم
• جراحی عروق بزرگ
• ماستکتومی رادیکال
• درج یا برداشتن پورت وریدی
• جراحی پروستات
• حذف ایمپلنت های فلزی
• آندوسکوپی سینوس
• برداشتن لوزه
• بستن لوله‌های رحمی
• وازکتومی
• فتق شکمی

مزایای انجام جراحی سرپایی

عمل سرپایی نسبت به جراحی سنتی و بستری مزایای زیادی دارد. ازجمله این موارد مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

 کاهش زمان بستری

در این نوع جراحی، نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست و بیمار پس از اتمام عمل، می‌تواند به منزل بازگردد. این امر به کوتاه شدن دوره نقاهت و بازگشت سریع‌تر به زندگی عادی کمک می‌کند.

کاهش هزینه‌ها

 هزینه‌های عمل سرپایی به‌طور قابل‌توجهی کمتر از جراحی‌های سنتی است. این امر به دلیل عدم نیاز به بستری در بیمارستان و استفاده از تجهیزات و امکانات ساده‌تر است. از طرفی دیگر برخی از شرکت‌های بیمه برخی از روش‌های جراحی را فقط به‌صورت سرپایی پوشش می‌دهند که این به نفع بیماران داوطلب برای این نوع جراحی است.

 کاهش اضطراب

 بسیاری از افراد از بستری شدن در بیمارستان و عمل جراحی سنتی احساس اضطراب می‌کنند. عمل سرپایی با کاهش زمان حضور در محیط بیمارستان، می‌تواند به کاهش اضطراب بیمار کمک کند.

زمان‌بندی قابل پیش‌بینی‌تر

در یک بیمارستان، جراحی‌های اورژانسی و جراحی‌هایی که بیش‌ازحد انتظار طول می‌کشند، می‌توانند جراحی‌های سرپایی را به تأخیر بیندازند؛ اما یک محیط مناسب اقدامات سرپایی به‌طورکلی می‌تواند بر اساس یک برنامه زمان‌بندی مرتب پیش برود.

نکات مهم پیش از جراحی

بسیار مهم است که پزشک از سابقه پزشکی بیمار، ازجمله داروهای مصرفی، آلرژی‌ها و بیماری‌های زمینه‌ای، مطلع باشد. همچنین جراح و متخصص بیهوشی باید بیمار را معاینه کرده و در مورد مناسب بودن سرپایی بودن جراحی برای او نظر بدهند. شرایط محیط جراحی نیز مهم است. این جراحی باید در شرایطی انجام شود که ازنظر بهداشتی کاملاً ایمن و استریل باشد.

انواع بیهوشی برای جراحی سرپایی

در طول جراحی سرپایی، برای اینکه در طول عمل احساس درد نکنید، به شما نوعی بیهوشی یا دارو داده می شود. چهار نوع اصلی بیهوشی وجود دارد که می توان از آنها در جراحی سرپایی استفاده کرد:

1. بیهوشی عمومی:

این نوع بیهوشی از طریق ماسک یا IV انجام می شود و باعث بیهوشی کامل شما در حین عمل می شود.معمولاً برای اعمال عمده مانند تعویض مفصل زانو یا مفصل ران استفاده می شود.

2. بی‌حسی منطقه‌ای:

این نوع از بی‌حسی معمولاً از طریق تزریق یا لوله نازکی به نام کاتتر، اغلب در ستون فقرات انجام می‌شود و نسبت به بی‌حسی موضعی، قسمت بزرگتری از بدن مانند بدن شما از کمر به پایین بی‌حس می‌شود. اغلب برای اعمالی مانند زایمان، یا جراحی‌های شکم، بازو یا پا استفاده می شود. شما بیدار خواهید بود اما در ناحیه ای که بی حس شده است احساس درد نخواهید کرد.

3. بیهوشی تحت نظارت یا (IV) آرام بخش

ممکن است دارویی به شما داده شود که شما را آرام کند یا از طریق وریدی داخل رگ خوابتان بیاورد. سطوح مختلفی از آرامبخشی وجود دارد و افراد واکنش متفاوتی نسبت به آن نشان می‌دهند. برخی از افراد بیدار هستند و می‌توانند صحبت کنند اما دردی احساس نمی‌کنند. برخی دیگر به خواب عمیقی فرو می‌روند و چیزی از این روش به یاد نمی‌آورند. این نوع بیهوشی اغلب برای روش‌های کم تهاجمی مانند کولونوسکوپی استفاده می‌شود. آرام‌بخش گاهی با بی‌حسی موضعی ترکیب می‌شود.

4. بی‌حسی موضعی:

این نوع از بی‌حسی این معمولاً یک بار تزریق دارو است که ناحیه کوچکی را برای اقداماتی مانند بیوپسی پوست، ترمیم استخوان شکسته یا بخیه‌زدن بریدگی عمیق بی‌حس می‌کند. شما بیدار و هوشیار خواهید بود اما در ناحیه تحت درمان احساس درد نخواهید کرد.

جراحی سرپایی در چه اماکنی انجام می‌شود؟

به‌طورکلی مکان‌های مناسب برای بیماران سرپایی کاندید جراحی در سه دسته تعریف می‌شوند.

1. مراکز عمل سرپایی: این مراکز به‌طور خاص برای انجام جراحی‌های سرپایی طراحی‌شده‌اند و مجهز به تمام تجهیزات و امکانات لازم هستند.
2. بیمارستان‌ها: بیمارستان‌ها دارای یک بخش مناسب جهت انجام عمل سرپایی هستند.
3. مطب پزشک: برخی از عمل‌های جراحی سرپایی ساده، مانند لیزر درمانی، ممکن است در مطب پزشک انجام شود.

آیا عمل سرپایی برای بیماران مسن بی‌خطر است؟

سن به‌تنهایی عامل تعیین‌کننده‌ای برای رد صلاحیت بیماران مسن از انجام عمل سرپایی نیست. بااین‌حال، به دلیل تفاوت در متابولیسم داروهای بیهوشی و احتمال بیشتر ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای در این افراد، عمل سرپایی در افراد مسن نیازمند ارزیابی دقیق‌تر و احتیاط بیشتر است.

طبق گفته انجمن جراحان آمریکا باوجوداینکه که افراد مسن ممکن است در معرض خطر بیشتری نسبت به عوارض بعد از عمل باشند، با برنامه‌ریزی دقیق و مراقبت‌های مناسب بعد از عمل، می‌توان خطرات را به حداقل رساند. نشان داده‌اند که سن می‌تواند بر نحوه واکنش افراد به داروهای بیهوشی تأثیر بگذارد، به‌طوری‌که افراد مسن ممکن است به دوزهای کمتری از دارو نیاز داشته باشند و زمان لازم برای از بین رفتن دارو از بدن آن‌ها بیشتر باشد. باوجود خطرات بالقوه، جراحی سرپایی می‌تواند برای بسیاری از بیماران مسن یک گزینه امن و مؤثر باشد. ارزیابی دقیق توسط پزشک متخصص و برنامه‌ریزی مراقبت‌های بعد از عمل مناسب می‌تواند به تضمین بهترین نتیجه برای هر بیمار کمک کند.

چه مدت بعد از جراحی سرپایی بیماران به خانه می‌روند؟

مدت‌زمان بستری بیماران پس از جراحی به نوع عمل، نوع بیهوشی، پوشش بیمه و قوانین مرکز جراحی بستگی دارد. معمولاً چند ساعت پس از عمل سرپایی مرخص می‌شوند، اما برخی از بیماران ممکن است به مشاهده بیشتر در بیمارستان نیاز داشته باشند. به‌طورکلی اکثر بیماران بین 1 تا 4 ساعت پس از جراحی سرپایی مرخص می‌شوند. جراح یا متخصص بیهوشی با توجه به شرایط شما، زمان دقیق را تعیین خواهد کرد. چراکه در برخی موارد، ممکن است لازم باشد بیمار یک‌شب در بیمارستان بماند.

بیمار سرپایی در بازگشت به خانه چه وظایفی دارد؟

بیماران سرپایی پس از انجام عمل جراحی، به مراقبت‌های ویژه‌ای در خانه نیاز دارند تا دوره نقاهت را به‌سلامت پشت سر بگذارند. در ادامه به بررسی وظایف و نکات مهمی که این بیماران باید در نظر داشته باشند، می‌پردازیم.

هماهنگی‌های حضور یک همراه را برای کمک در رانندگی به خانه و مراقبت در ساعات اولیه پس از عمل را انجام دهید. همچنین استراحت کافی برای بهبودی زخم و بازیابی قوای جسمانی ضروری است بیمار باید داروهای مسکن تجویزشده توسط پزشک را به‌طور منظم و طبق دستور مصرف کند. بهتر است مایعات و غذاهای سبک مصرف کنید و به‌تدریج به رژیم غذایی عادی خود بازگردید. از فعالیت‌های سنگین و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. علائم شایع مانند درد، تهوع، سرگیجه و خستگی را به پزشک خود گزارش دهید.

به‌دقت به دستورالعمل‌های شفاهی و کتبی پزشک در مورد مراقبت از زخم، مصرف داروها و فعالیت‌های مجاز توجه کنید. شماره تلفن‌های ضروری پزشک، بیمارستان و مرکز فوریت‌های پزشکی را در دسترس داشته باشید. در صورت مشاهده علائمی مانند تب، قرمزی، تورم، خونریزی یا درد شدید در محل زخم، فوراً به پزشک مراجعه کنید. در صورت عدم تسکین درد با داروهای مسکن تجویزشده، به پزشک خود اطلاع دهید. پس از مشورت با پزشک، می‌توانید به‌تدریج فعالیت‌های ورزشی سبک را آغاز کنید. شادابی و روحیه مثبت نقش مهمی درروند بهبودی دارد. از تماشای فیلم، مطالعه کتاب و انجام فعالیت‌های موردعلاقه خود لذت ببرید.

جمع‌بندی

در این مقاله درباره عمل سرپایی مطالبی ارائه شد و دانستیم که جراحی سرپایی نوعی عمل جراحی است که بدون نیاز به بستری شدن بیمار در بیمارستان انجام می‌شود. سرپایی بودن عمل، به معنای ریکاوری سریع‌تر، هزینه کمتر و تجربه کم‌تر تهاجمی برای بیمار است. عمل‌های سرپایی شامل طیف گسترده‌ای از جراحی‌ها مانند آندوسکوپی، لیزر درمانی، برخی از عمل‌های ارتوپدی و ... می‌شود. بسته به نوع عمل، دستورالعمل‌های مراقبتی پس از عمل می‌تواند شامل استراحت، مصرف دارو، پایش علائم و... باشد. انتخاب جراح واجد شرایط، دنبال کردن دقیق دستورالعمل‌های پزشک و تماس با پزشک در صورت بروز هرگونه عارضه، از نکات مهم در عمل سرپایی است.