گمرک سازمانی دولتی است که وظیفه کنترل ورود و خروج کالاها و تجهیزات را بر عهده دارد. گمرک مسئولیت کنترل حمل و نقل بین‌المللی و محاسبه و دریافت عوارض گمرکی بر طبق قوانین و مقررات دولتی را بر عهده دارد.

در ادامه می توانید با آن بیشتر آشنا شوید:

اهداف گمرک

گمرک مانند هر اورگان دیگری، دارای یک سری اهداف بوده که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

اهداف اصلی گمرک شامل موارد زیر می شود:

• به دست آوردن درآمدهای گمرکی و مالیاتی
• حفاظت از صنایع و کسب و کار ملی
• جلوگیری از ورود کالاهای غیرقانونی و کالاهای ممنوعه
• حفاظت از سلامت عمومی و محیط زیست از طریق نظارت بر کیفیت کاالها و مواد وارداتی

بنابراین باید بیان داشت که گمرک باید به کنترل ورود و خروج کالاهای صادراتی و وارداتی بپردازد.

چه کالاهایی ممنوع هستند؟

انواع مواد و کالاهای زیر ممکن است واردات آنها به یک کشور ممنوع باشد:

• مواد مخدر و مواد روانگردان
• اسلحه و مهمات
• کاالهای قاچاق از جمله الماس‌های خام، سنگ‌های قیمتی و قطعات باستانی
• مواد شیمیایی و رادیواکتیو خطرناک
• برخی مواد غذایی، انواع محصولات کشاورزی و حیوانات
• مواد زائد
• مواد چاپی و الکترونیکی غیرقانونی، دی وی دی های غیرمجاز و برنامه های کامپیوتری
• برخی تجهیزات الکترونیکی به دلایل امنیتی، کیفیت کم و غیره

علاوه بر این لیست، هر کشوری بر اساس قوانین خاص خود ممکن است واردات برخی کالاهای دیگر را هم ممنوع اعلام کند. بنابراین هر کشوری قوانین خود را داشته و با دیگر کشور متفاوت است.

چرا وجود گمرک لازم است؟

چندین دلیل وجود دارد که چرا باید یک کشور دارای گمرک باشد. در ادامه به این موارد خواهیم پرداخت.

• تأمین درآمد برای بودجه دولت: گمرک مالیات‌ها و عوارض را از کالاها و خدمات وارداتی جمع‌آوری می‌کند که درآمد مهمی برای دولت است. بدون گمرک، درآمد دولت کاهش می‌یابد.
• حفاظت از صنایع داخلی: تحمیل عوارض گمرکی بر کاالهای وارداتی از رقابت ناعادلانه با کالاهای داخلی جلوگیری می‌کند.
• حفظ اشتغال: برخی از شغل‌ها در گمرک وجود دارند که اگر گمرک از بین برود این شغل‌ها از بین می‌روند.
• محدود کردن واردات برخی کالاها: گمرک با تعیین محدودیت و حداکثر سهم واردات برخی کالاها می‌تواند آن‌ها را کنترل کند.

چه کالاهایی از گمرک خارج یا وارد می‌شود؟

انواع گسترده‌ای از کالاها بوسیله گمرک وارد یا خارج کشور می‌شوند. در ادامه به این موارد خواهیم پرداخت:

• کالاهای مصرفی مانند الکترونیکی، لباس، کفش و لوازم آرایشی
• قطعات یدکی و لوازم الکترونیکی
• وسایل نقلیه موتوری مانند خودرو، قایق، هواپیما و قطارها
• مواد غذایی مانند چای، قهوه، شکلات و میوه و سبزیجات
• لوازم خانگی مانند یخچال و ماشین لباسشویی و برقی
• فلزات از جمله آهن، فولاد، مس و آلومینیوم
• نفت خام، گاز و مشتقات نفتی مانند بنزین و گازوئیل
• کاغذ و کتاب
• دارو و ابزار پزشکی
• مواد شیمیایی و پلاستیکی
• مصالح ساختمانی و سرامیک
• ماشین‌آلات صنعتی و کشاورزی
• هرچیز دیگری که حرکت تجاری دارد

بنابراین کالاهای وارداتی و صادراتی بسیار گسترده و متنوع هستند و باید از طریق گمرک کنترل شوند.

وظایف گمرک چیست؟

وظایف اصلی گمرک موارد مختلفی بوده که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

• جمع‌آوری مالیات و عوارض گمرکی: یکی از مهم‌ترین وظایف گمرک جمع‌آوری مالیات و عوارض گمرکی از کالاهای وارداتی و صادراتی است تا درآمدی برای دولت فراهم آورد.
• صادرات و واردات کالاها: گمرک عهده‌دار رسیدگی به اسناد و مجوزهای صادرات و واردات کالاها و مبادلات تجاری یک کشور است.
• کنترل کمیت کالاها: برخی از کالاها مجاز به واردات یا صادرات نیستند. گمرک می‌تواند محدودیت کمیتی برای کالاهای خاص اعمال کند.
• کنترل کیفیت کالاها: گمرک باید از کیفیت کالاها بر اساس استانداردهای موجود اطمینان حاصل کند.
• جلوگیری از قاچاق کالا: گمرک مسئولیت جلوگیری از ورود یا خروج غیرقانونی کالاها از مرزها را بر عهده دارد.
• اعمال محدودیت‌های تجاری: گمرک می‌تواند برخی محدودیت‌ها مانند تعرفه‌های گمرکی یا ممنوعیت واردات برخی کالاها را اعمال کند.
• وظایف نظارتی: گمرک وظایف نظارتی خود را برای اطمینان از رعایت قوانین تجارت بین‌المللی بر عهده دارد.

چرا گمرک هزینه دریافت می کند؟

چند دلیل برای دریافت هزینه توسط گمرک وجود دارد:

عرضه خدمات- گمرک بازرسی و تایید واردات کاال را انجام می‌دهد و هزینه‌ای برای این خدمات دریافت می‌کند. این خدمات شامل بازرسی، آزمایش کاال، تأیید استانداردها و مقررات و صدور مجوز واردات می‌شود.

درآمد دولت- مسئولیت اصلی گمرک حفظ منافع اقتصادی کشور است. درآمد حاصل از مالیات و عوارض گمرکی منبع مهم درآمد دولت محسوب می‌شود.

کنترل واردات- دریافت هزینه توسط گمرک باعث می‌شود تا وارد کنندگان تعداد کمتری کاال وارد کنند و بدین ترتیب واردات کنترل می‌شود.

حمایت از صنایع داخلی- گمرک جهت حمایت از صنایع داخلی به دریافت هزینه پرداخته تا بتواند کمی هم برای این صنایع باشد.