2 فوریه؛ روز جهانی تالاب ها

تاریخ 13 بهمن مصادف با 2 فوریه، روز جهانی تالاب ها نام گرفته است. در سال 1349 خورشیدی در چنین روزی در شهر رامسر، معاهده ای جهانی برای حفاظت از تالاب ها به تصویب رسید که به کنوانسیون رامسر معروف است.

این پیمان تماما با تلاش و پیگیری های اسکندر فیروز، ریس وقت سازمان محیط زیست ایران تهیه شد. به او لقب پدر تالاب ها را داده اند چرا که اگر او نبود شاید تمامی تالاب های امروز ایران که به سختی نفس می کشند، به مرداب تبدیل گشته بودند.

تالاب ها از جمله مولد ترین محیط های کره زمین است به صورتی که می تواند زیستگاه بسیاری از پرندگان، جانوران، حیوانات و گیاهان مختلف بسیاری باشد. تالاب ها همچنین نقش بزرگی در اکوسیستم و حیاط بشری را دارا هستن به عنوان مثال برنج یکی از محصولات رایح تالابی، غذای بیش از نیمی از ساکنان زمین را فراهم می آورد.

کنوانسیون رامسر می توان به عنوان قدیمی ترین معاهده ی بین المللی با تاکید بر حفاظت از محیط زیست در جهان نام برد. طرف های معاهده در این کنوانسیون موظفند که تالاب های حائز اهمیت خود را تعیین و با مدیریت صحیح بکوشند تا تعداد پرندگان آبزی را در تالاب های ذکر شده افزایش دهند و منطقه را به اکوسیستمی مفید و تحت حمایت تبدیل کنند.

این در حالی است که ارزش اکولوژیک تالاب ها برای کشورها 10 برابر جنگل ها و 200 برابر زمین های زراعی است.

 امروزه اما حال تالاب های ایران هیچ خوب نیست. چه تالاب هایی مانند بختگان،طشک، کم جان، کافتر، مهارلو، ارژن، پریشان، گاوخونی، هامون، جازموریان، میقان، که در اقلیم خشک و نیمه خشک کشور قرار دارند چه آنهایی که در مناطق مساعد تر و نوار شمالی کشور قرار گرفته اند مانند تالاب انزلی، بوجاق، گمیشان، الماگل، آلاگل، زریوارو … وضعیت ناگواری دارند.

امید است که بیشتر شاهد وجود انسانهایی همچو اسکندر فیروز باشیم و کمتر شدن سدهایی که به بهانه آبادانی و توسعه، سبب مرگ تالاب ها و تشدید فرایند ویرانگر بیابان زایی شده اند.تالاب ها و اکوسیستم هایی که روزگاری بهشت پرندگان و جانداران و گیاهان متفاوتی بوده اند اما امروزه از آنها با نام مرداب یاد می شود.