برده داری در ادیان مختلف

برده داری در ادیان مختلف و در سالهای گوناگون تاریخ بشر، از برخوردهای متفاوتی در بین شارعان و بنیانگزاران ادیان برخوردار بوده‌است. بدین روی این عمل را در ادیان مختلف مروری میکنیم:

برده‌داری در دین یهود 

در دین یهود برده‌داری جایز شمرده شده‌است و بردگانی که در تملک بنی‌اسرائیل بودند، به میراث می‌رسیدند. عبرانیان می‌توانستند دختر یا پسر خود را به بردگی بفروشند. مجازات کشتن یک برده در نزد یهود کمتر از مجازات قتل یک مرد آزاد بود. اگر مرد یهودی چشم بنده عبرانی‌اش را نابینا می‌کرد، یا دندان بنده‌اش را می‌شکست، می‌بایست او را آزاد می‌نمود. اگر گاوی بنده یا کنیزی را به شاخ می‌زد، سی مثقال نقره به صاحب برده داده می‌شد و گاو را هم سنگسار می‌کردند، در حالی که اگر گاو مرد یا زن آزادی را به شاخ می‌زد، گاو سنگسار شده و صاحب گاو نیز کشته می‌شد. نزد یهود مردی که با کنیز خویش می‌آمیخت، عملش زنا محسوب می‌شد و زن او حق داشت آن کنیز را بفروشد و از خانه خویش دور کند. در بین شخصیت‌های تورات؛ ابراهیم، بوعز، شائول، اسحاق، سلیمان و داوود برده داشتند.

برده‌داری در دین مسیح 

دین مسیح شریعت یهود را تأیید کرده و برده‌داری را نیز جایز شمرده‌است. این دین بردگان را به تسلیم و اطاعت صاحبانشان دستور داده‌است، و در این حکم فرقی بین صاحبان ملایم و پرخاشگر نیست. در این دین به بردگان دستور داده شده‌است که در نزد صاحبانشان کمال امانت رابه جای آورند، آنان را شاد سازند و از حاضرجوابی بپرهیزند. همچنین دین مسیح بردگان را به خدمت با اخلاص و فداکاری تشویق کرده و آنان را از ریاکاری بازداشته‌است. در نامه پولس به قلسیان، به مردم توصیه شده که با بردگانشان رفتار عادلانه داشته باشند. نزد مسیحیان فرزندی که از یک کنیز برای مرد به دنیا می‌آمد، برده بود.

برده‌داری در اسلام

کتاب قرآن در بخش‌های مختلف با تفصیل به موضوع برده‌داری پرداخته و چگونگی نحوه داشتن برده‌های زن و چگونگی برقرار کردن رابطه جنسی با آنان و همچنین آزاد کردن بردگان پرداخته‌است. اسلام اصل برده‌داری را به رسمیت می‌شناسد. بردگی در اسلام، به هفت شکل مختلف (بنابر نظر مشهور) می‌تواند به وجود بیاید.

برده‌داری از موضوعات چالش برانگیز و مورد اختلاف دین اسلام است. اگرچه امروزه برده‌داری در دید عرف امری مذموم و ناپسند بوده و از ضوابط حتمی حقوق بشر به شمار می‌رود، ولی همچنان اکثریت روحانیون مسلمان معاصر نسبت به این پدیده سکوت اختیار نموده و حتی گروهی از ایشان، به صراحت از برده‌داری دفاع می‌کنند. برای مثال آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی می‌گوید:«مساله بردگی فی‌الجمله در اسلام پذیرفته شده‌است و ما از آن دفاع می‌کنیم»

متقابلا گروهی دیگر از روحانیون معاصر مانند آیت‌الله سیدمحمدحسین طباطبائی و آیت‌الله سیدمحمود طالقانی، تنها طریق معتبر بردگی را اسارت کفار حربی در جهاد می‌دانند و چنین بردگی‌ای را به لحاظ غیبت فعلی امام زمان، عملاً منتفی می‌دانند. آیت‌الله میرزا ابوالحسن شعرانی می‌گوید:«بندگی در شریعت اسلام مجاز است. اما منحصر به آنکه در جهاد شرعی از کفار اسیر بگیرند و در این زمان که امام علیه‌السلام غایب است، موضوع بندگی فعلاً منتفی است»