خواندنی هایی از تولیدمثل و جفتگیری حیوانات

حیوانات هم مانند انسان ها برای ادامه نسل و جلوگیری از انقراض تولید مثل می کنند. برخی از حیوانات به روش های متفاوت از حیوانات دیگر عمل تولید مثل را انجام می دهند. آسمونی در این بخش مطالب جالبی در مورد تولید مثل حیوانات برای شما عزیزان تهیه کرده است که در ادامه می خوانید.

کرم پهن

کرم‌های پهن همچون سایر بی‌مهرگان آبزی هرمافرودیت هستند یعنی اندام‌های تناسلی هر دو جنس را دارند. اینکه در مراسم تولید مثل کدامیک نقش نر و کدامیک نقش ماده را بازی کنند بستگی به نتیجه نبرد آنها دارد. کرم‌های پهن از اندام تناسلی نرینه شبیه خنجرشان تنها برای اهداف تولید مثلی استفاده نمی‌کنند بلکه با آن شکار می‌کنند یا از آن در نبردی استفاده بعمل می‌آورند که حین جفت شدن دو کرم پهن رخ می‌دهد و دانشمندان آن را «شمشیرزنی نرینه» (Penis fencing) می‌نامند. آنها با این اندام به نبرد می‌پردازند تا یکی از آنها کامیاب شده و اسپرم خود را در پوست کرم دیگر تزریق کند. کرم بازنده تسلیم می‌شود و نوزادها را بزرگ می‌کند و مراقبت آنها را بعنوان ماده بعهده می‌گیرد.

این گونه حلزون (دومین حلزون بزرگ دنیا)، شباهت به موز رسیده و زردرنگ دارد. برخی از آنها اندام نرینه به بزرگی بدن خود دارند که از سر حیوان بیرون می‌آید. بنابرین یک حلزون موزی 20 سانتی، اندام نرینه 20 سانتی‌ نیز دارد. در زمان جفت‌یابی، این حلزون‌ هرمافرودیت مثل کرم پهن عمل نمی‌کند بلکه اندام‌های خود را همزمان در هم فرو می‌برند و اسپرم خود را تبادل می‌کنند. بنابرین لازم است هر یک از حلزون‌ها جفتی باندازه خودش پیدا کند زیرا اگر اندام او باندازه آناتومی جفتش نباشد، در بدن او قفل می‌کند و بعد از جفتگیری که چند ساعت طول می‌کشد قادر نیست نرینه خود را رها کند و حلزون دیگر به گاز گرفتن نرینه قفل‌شده او در بدن خود می‌پردازد (Apophalation). در مواردی هر دو حلزون بطور همزمان به گاز گرفتن اندام دیگری می‌پردازند و در انتها هر دو بدون آلت می‌شوند. عملیات جفت شدن در این حلزون نه باین دلیل که در هم قفل شوند بلکه راهی برای متوقف ساختن دیگری از جفتگیری مجدد و بازی در نقش جنس ماده است. دلیل آن هر چه باشد یک نکته بدیهی است: آنها از گاز گرفتن اندام نرینه حلزون دیگر تردیدی ندارند. حلزونی مشاهده شد که بعد از جفتگیری قادر نبود اندام تناسلی‌اش را بیرون بکشد و خودش به گاز گرفتن اندام خود اقدام کرد.

زرافه نر ادرار ماده را مزه می‌کند تا فحلی‌اش را معلوم سازد. این را اصطلاحاَ «توالی فلهمن» (Flehman sequence) می‌نامند که در آن زرافه نر به ماده نزدیک شده و خود را به پشت او می‌مالد تا ادرار کند. آنگاه ادرار او را مزه می‌کند. اگر ماده در حالت فحل بود، او را با هدف تولید مثل و جفت شدن دنبال می‌کند در حالی که ماده بطور مداوم راه می‌رود یا می‌دود و از او دور می‌شود. در این زمان او سعی در راندن دیگر نرها دارد و چه بسا بین آنها نزاع در گیرد. در زمان نزاع بر سر ماده، ‌زرافه‌های نر وضعیت سلطه و تابعیت خود را از طریق شدت گردن‌زنی تعیین می‌کنند. در ابتدا گردن زدن با شدت اندکی دنبال می‌شود ولی بتدریج شدید می‌شود تا یکی خسته و تسلیم گردد. از دیدگاه داروینی یک چیز عجیب وجود دارد که بعد از یک نبرد گردن‌زنی، نرها با زدن گردن همدیگر را تحویل می‌گیرند (مردم به خطا آن را نبرد می‌دانند) ‌و سپس با هم سکس می‌کنند و از جمله به کلیماکس میرسند. حدود 75 تا 95 درصد اوقات، زرافه‌های نر با هم سکس دارند. در صورتی که ماده به نر معینی علاقه نشان دهد، ‌او را دنبال می‌کند و گردنش را به او می‌مالد تا او را مجبور کند خودش را به ران‌های او بمالد و در نتیجه ادرار او سرازیر شود. در این موارد ماده، نر را اذیت نمی‌کند و اگر ادرار مورد علاقه او بود بسرعت اجازه می‌دهد بر او سوار شود. ماده بمدت نسبتاَ طولانی برای سوار شدن نر می‌ایستد ولی جماع آنها مختصر است و چند ثانیه طول می‌کشد. بنابرین اندازه گردن مهم نیست بلکه نحوه استفاده از آن اهمیت دارد.

زنبور عسل نر تنها یک مأموریت دارد و آن جفت شدن با ملکه است و در جریان آن، اندام تناسلی و حتی جان خود را از دست می‌دهد. در جریان یک مراسم جفتگیری، ‌ملکه باکره از کندو خارج شده و به پرواز جفتگیری می‌پردازد که تنها پرواز سراسر عمر او است. در این سفر با زنبورهای نر متعدد جفت می‌شود و از آنها اسپرم دریافت می‌کند و در تمام عمر استفاده می‌کند. او می‌داند نرها را کجا بیابد. جایی که صدها بلکه هزاران زنبور نر انتظارش را می‌کشند. نرها گرد ماده را می‌گیرند و با هم رقابت می‌کنند تا جسورترین زنبور نر وسط هوا و زمین با ملکه جفت می‌شود. در فرایند جفت شدن، نر روی ملکه سوار می‌شود و با چنان نیرویی انزال میکند که قسمت رأسی اندام تناسلی او منفجر می‌شود و در بدن ملکه باقی می‌ماند و مسیر آن را مسدود می‌کند تا مبادا نر بعدی با ملکه جفت شود. نر بدون آلت بر زمین می‌افتد و می‌میرد. برای ملکه این پایان کار نیست بلکه با نرهای بیشتری جفت می‌شود. نر بعدی ابتدا اندام تناسلی باقیمانده نر قبلی را بیرون می‌کشد و آن را با اندام تناسلی خود جایگزین می‌کند. ملکه باین شیوه با چندین نر جفت می‌شود و اسپرم آنها را ذخیره می‌کند.

جوجه تیغی (porcupine)

جوجه تیغی‌ها به روش عجیبی جفت می‌شوند. آنها ابتدا با بهم مالیدن بینی خود عشقبازی می‌کنند و اگر ماده بپذیرد و به نر اشتیاق نشان دهد، نر روی پاهای عقب ماده سوار می‌شود و ماده به او اجازه می‌دهد تا بر سرتاسر بدن او ادرار کند. دفع ادرار در این حالت عادی نیست بلکه بدلیل فشار بالای مثانه است که محتویات آن با فشار زیاد بیرون میریزد. اگر این عمل استاندارد ماده نباشد (فرمون‌های آن را نپسندد) ادرارها را از بدن می‌تکاند و بدنبال جفت دیگر می‌رود و اگر مناسب باشد ماده می‌پذیرد و قسمت‌های بدون تیغ زیر شکمش را در اختیار نر قرار می‌دهد و به او اجازه میدهد بمدت 2 تا 5 دقیقه با او جفت شود. بسته به گونه جوجه تیغی، ‌112 تا 210 روز بعد یک نوزاد متولد می‌شود.

اردک دریایی آرژانتین اغلب پرندگان نر، فاقد آلت تناسلی هستند و برای جفتگیری از روش بوسه کلوآکی استفاده می‌کنند ولی اردک‌ها آلت تناسلی دارند. از همه برجسته‌‌تر، ‌اردک دریایی آرژانتین (Oxyura vittata) است که نه تنها آلت تناسلی دارد بلکه طول آن نیز بزرگ است. اردک کوچکی با وزن 640 گرم، طول بدنی برابر 41 سانتی‌متر و آلتی باندازه 43 سانتی‌متر دارد. پس بلندترین آلت پرندگان محسوب می‌شود. آلت از خارهای تیز پوشیده شده ولی رأس آن نرم و بروس‌مانند است. قسمت بروس‌مانند بعنوان تمیزکننده عمل می‌کند و قبل از انزال اسپرم موجود در کانال تناسلی ماده را که متعلق به نر قبلی است خارج می‌کند. باین شیوه احتمال پدر شدن نر جدید افزایش می‌یابد. قسمت غیرمعمول آیین جفت شدن آنها این است که نر از آلت خود همچون کمند برای مهار ماده فراری سود می‌برد. ماده‌ها حتی در حین جماع سعی در فرار دارند.

در اسب آبی انتخاب ماده مستلزم رقابت شدید و رو در روی نرها است و لذا نرها به روش استتاری ولی در ضمن مؤثری دست می‌زنند تا توجه ماده را به خود جلب کنند. آنها مدفوع خود را به سمت آنها می‌پاشند. باین منظور نر در موقعیت مناسبی در برابر ماده قرار می‌گیرد و بطور همزمان ادرار و مدفوع خود را به سمت او می‌پاشد و دمش را تکان می‌دهد و مخلوط جادویی خود را به اطراف می‌پاشد تا قلمرو خود را نشان‌گذاری کند. بعد از این که عطردرمانی او چشم ماده را گرفت، هر دو به درون آب می‌روند تا جفت شوند.

طوطی سینه سفید

فصل تولید مثل طوطی سینه‌سفید آمازون در فوریه آغاز می‌شود و تا ژوئن و ژولای ادامه می‌یابد. بعد از انتخاب جفت، آنها ‌همدیگر را می‌بوسند و نوک‌ها را در هم قفل می‌کنند و با زبان هم بازی می‌کنند. بعد از مدتی جنس نر مقداری از محتویات چینه‌دان را بالا می‌آورد و آن را در دهان ماده می‌ریزد. زرافه ماده برای اینکه نر متوجه فحلی او شود ادرار به دهان او می‌ریزد ولی بالا آوردن طوطی نر چنین مضمونی ندارد بلکه هدیه‌ای به ماده و غذایی برای اوست که آن را می‌بلعد.

ماده‌های مارمولک‌ دم‌شلاقی نیومکزیکو هستند که آیین جفتگیری را انجام می‌دهند و از قضا دیدنی است. ماده‌ها جفتگیری کاذبی نشان می‌دهند که در آن دو ماده شرکت می‌کنند. این عمل اگرچه لزوماَ برای تولید مثل آنها ضروری نیست ولی یک مدل‌سازی از سکس است که اجرای آن باعث افزایش باروری مارمولک‌ها می‌شود و این گونه مارمولک‌ها تخم بیشتری تولید می‌کنند. نکته جالب‌تر اینکه در این آیین، ماده‌ای که زیر قرار گرفته در مقایسه با ماده‌ای که نقش نر را بازی می‌کند تولید تخم‌های بزرگ‌تری می‌کند. اینکه کدامیک بالا یا پایین قرار گیرد در ادامه فصل تولید مثل تغییر می‌کند. آنکه یک بار نقش نر را بازی کرده و بالا بوده است اکنون تغییر وضعیت داده و نقش ماده را بازی می‌کند و زیر قرار می‌گیرد.

ماهی انگلر

این مخلوق رازآمیز عمق دریاها یکی از عجیب‌ترین آیین‌های آمیزشی را دارد. جنس نر در برخی گونه‌ها با حس بویای قوی متولد می‌شود در حالی که سیستم گوارش ضعیفی دارد و بموازات بلوغ، دستگاه گوارش از کار می‌افتد. تنها مأموریت جنس نر در زندگی این است که قبل از مردن ماده‌ای بیابند، وظیفه‌‌ای که در عمق اقیانوس سخت بنظر می‌رسد. وقتی انگلرفیش نر، جنس ماده را پیدا کرد او را گاز می‌گیرد و آنزیمی رها می‌کند تا پوست ماده هضم شده و آن دو بصورت دائم متصل شوند. اکنون جسم نر تحلیل رفته و تبدیل به یک غلنبه انگلی کوچک مملو از اسپرم می‌شود که همواره به ماده چسبیده است. وقتی ماده تخم‌هایش را رها می‌کند آن غلنبه اسپرم مورد نیاز را فراهم می‌سازد. گاه تعداد نر متصل به یک ماده بیش از یکی و در برخی موارد تا 6 عدد است.