ماه رمضان و روزه در کشورهای غیر مسلمان

وضعیت مسلمانان در بسیاری از کشورهای غیر‌مسلمان نیز شرایط خاصی را به روزه‌داران تحمیل میکند. با این حال از اشتیاق مسلمانان برای روزه‌داری کم نمیشود. در این بخش شرایط ماه رمضان و روزه در کشورهای غیر مسلمان می پردازیم.

ماه رمضان و روزه در کشورهای غیر مسلمان

در ایامی که عطر ماه رمضان در سراسر ایران و ستیر کشورهای اسلامی پیچیده است، مسلمانان ساکت کشورهای مسلمان نیز با اشتیاقی وصف‌ناپذیر روزه میگیرند و از مواهب این ماه پربرکت بهره‌مند میشوند.

بنابر پیروی تقویم اسلامی از چرخه قمری، هر ساله این ماه مبارک به مدت 10 یا 11 روز عقب‌تر کشیده میشود و به همین دلیل است که از زمستان سرد و روزهای کوتاه‌مدت آن به تابستان گرم و روزهای طولانیمدت میرسیم، حتی این تغییر هم جالب و زیباست و موقعیتی است برای محک‌زدن شکیبایی و تاب‌آوری آدمی. برای مسلمانانی که در کشورهای غربی و اروپایی زندگی کرده و به دایره قطب شمال نزدیک‌تر هستند، ‌رمضان نیز هر ساله با مسائلی برای آنان همراه است.

وضعیت مسلمانان در بسیاری از کشورهای غیر‌مسلمان نیز شرایط خاصی را به روزه‌داران تحمیل میکند. با این حال از اشتیاق مسلمانان برای روزه‌داری کم نمیشود. در سفری کوتاه به برخی از این کشورها با ما همراه باشید.

حس شیرین 20 ساعت روزه‌داری

در کشورهایی همچون فنلاند و نروژ، آفتاب ساعات اندکی غروب میکند (چیزی حدود سه تا چهارساعت). این بدان معناست که مسلمانان این قبیل کشورها باید در طول روز چیزی حدود 20 ساعت روزه بگیرند. این در حالی است که آنها پس از تحمل یک روز طولانی و یک روزه سخت و طاقت‌فرسا، تنها چند ساعت برای خوردن و آشامیدن وقت دارند و پس از آن نیز باید خیلی زود خود را برای یک روز سخت و طاقت‌فرسای دیگر آماده کنند.

یاسر جاوید 25 ساله، دانشجوی مهندسی برق در سوئد است. وی در خصوص ماه مبارک رمضان میگوید: دامنه ساعات طولانی برای روزه‌داری در این ماه مقدس مهم‌ترین مسئله این ماه مبارک برای من است. جاوید ادامه میدهد‌: از آنجا که من دانشجو بوده و در کنار تحصیلم به صورت پاره‌وقت کار میکنم، به همین دلیل برای من فوق‌العاده سخت است که با وجود روزه بودنم تا ساعت 9 شب، علاوه بر کار و تحصیل، خودم غذا درست کنم و...

او اما با وجود این مشکلات باز هم با انگیزه هر چه تمام روزه میگیرد، چراکه به اعتقاد او ماه مبارک رمضان فرصتی است برای تقویت باورهای دینی و این سعادت هر سال تنها یک‌بار نصیب انسان میشود.

ابراهیم افریدی، دانش‌آموز نروژی است و او هم همین احساس را نسبت به ماه مبارک رمضان دارد. او میگوید: احساس خیلی خوبی دارم و خوشحالم از اینکه در این ماه مقدس به هدفی که همان خودداری و تاب‌آوری است میرسم. چیزی که به من انگیزه روزه گرفتن میدهد، این است که به این یقین میرسم که تنها معبودم خداوند تبارک و تعالی است، یعنی این رمضان است که این حس درونی را در من ایجاد و مرا به سوی پروردگارم سوق میدهد.

برخی از مسلمانان نیز این آسودگی خاطر را دارند که هر چقدر هم که شرایط روزه‌داری سخت بوده و زمانش طولانی باشد باز هم آنها میتوانند همانند دیگر مسلمانان جهان روزه گرفته و این فرهنگ را در میان دیگر افراد اشاعه دهند.

اشتیاق به روزه‌داری حتی در ممنوعیت‌ها

در رابطه با ماه مبارک رمضان برخی واقعیات وجود دارد که همگان کم و بیش از آنها آگاه هستند. ماه رمضان، نهمین ماه در تقویم مسلمانان است که از آن به عنوان ماه روزه‌داری یاد شده است. در طول این ماه مبارک از آحاد مسلمانان (چه در جوامع غربی و چه شرقی) این انتظار میرود که از صبح تا غروب از خوردن و آشامیدن و سایر لذایذ پرهیز کرده و به عبادت خداوند متعال بپردازند.

حذف کردن این همه رفاه و امکانات از دل برنامه‌های روزانه آدمی، به این منظور است که انسان روی معنویت و عبادات (اعم از روزه، نماز، تلاوت قرآن کریم، یاد و ذکر خداوند و...) بیشتر تمرکز داشته و علاوه بر توجه به فقرا و مستمندان، ‌سعی در پاک کردن ذهن و قلب خود از هر آنچه متناسب با خوی آدمی نیست، داشته باشد. از همه مهم‌تر اینکه در این ماه عزیز هدف این است که انسان از برخی ناخالصیها همچون دروغ و غیبت دور باشد. در سایه چنین باور و اعتقادی، اشتیاق مسلمانان به روزه‌داری در برخی کشورهای غیر‌مسلمان مثال‌زدنی است.

روزنامه واشنگتن ‌پست سراغ کودکان مسلمان روزه‌دار رفته و از پایبندی این کودکان به اصول روزه‌داری با وجود برخی دشواری‌ها گزارش داده و از رونق روزه‌داری و برگزاری مراسم‌ خاص برای این کودکان طی سال‌‌های اخیر در امریکا خبر داده است. این روزنامه ابتدا سراغ دو برادر 11 و 9 ساله به نام‌‌های «یوسف مک ‌کنزی» و «عبدالرحمان مک ‌کنزی» می‌رود؛ برادرانی که امسال به جمع روزه‌داران خانواده پیوسته و خود را به اقامه نماز اول وقت در کنار یکدیگر مقید کرده‌اند.

مادر 35 ساله آنها که شغلش پرستاری است، می‌گوید: «گرچه پسرانم به سن شرعی نرسیده‌اند ولی از آنجا‌ که برای گرفتن روزه خیلی ابراز علاقه کردند مانعی برای این کار ندیدم، روزه گرفتن باعث می‌شود که آنها احساس بزرگ‌ شدن کنند.» «آدم الخطیب» نیز پسر بچه دیگری است که سه سال است در کنار پدر و مادرش در امریکا روزه میگیرد، او در پایان روز چهارم احساس ‌گرسنگی شدید می‌کند ولی معتقد است این کاملاً طبیعی است و می‌خواهد به روزه‌‌اش ادامه دهد. این نوجوان 11 ساله می‌گوید: «مادرم به من گفته که اگر احساس کردی سلامتی‌ات در خطر است، روزه‌‌ات را بشکن ولی اگر تنها میل و هوس به خوردن داشتی دلیلت برای شکستن روزه قانع‌‌کننده نیست.

من چرخی دور و بر می‌زنم و پس از مدتی می‌بینم که نه واقعاً مشکلی ندارم، تمام تلاشم را میکنم تا به گرفتن روزه ادامه دهم چون حقیقتاً به آن نیاز دارم... زمانی ‌که ماه رمضان به اتمام می‌رسد از اینکه توانسته‌ام روزه‌‌هایم را بگیرم به خود می‌بالم و احساس غرور می‌کنم.»

همانطور که میدانید برخی اقشار و افراد از روزه‌داری در این ماه مبارک منع هستند. افرادی همچون بیماران، زنان باردار، کودکانی که به سن بلوغ نرسیده‌اند و... اما جالب اینجاست که علاوه بر این ممنوعیت، گاهی اوقات شرایط سیاسی و حکومتی یک کشور نیز افراد را از انجام فرایض واجبی همچون روزه‌داری منع میکند. این در حالی است که در برهه‌ای از زمان برخی عوامل سیاسی در کشور ژاپن ممنوعیت روزه‌داری را برای مسلمانان Xinjian(سین کیانگ) به وجود آورده بود و جالب‌تر آنکه این ممنوعیت‌ها اشتیاق مسلمانان چین به روزه‌داری را دوچندان کرده است.