- آسمونی
- مجله اینترنتی
- فیلم و سینما
- دانستنی سینما
- نقدی بر فیلم ونکا، شیرینی و تلخی یک رویا

نقدی بر فیلم ونکا، شیرینی و تلخی یک رویا
به نام خدا
سه شنبه ۲۳ مرداد ۱۴۰۳
نویسنده: نازنین نعمتی
نقدی بر فیلم ونکا ،شیرینی و تلخی یک رویا

در سالهای اخیر، موج بازسازی فیلمهای کلاسیک مانند "آواتار" توانسته است توجه مردم و شرکتهای فیلمسازی را به خود جلب کند. اما برخی از داستانها به قدری عمیق و منطعف هستند که نیازی به توضیح اضافی ندارند و بهتر است که این روایتها به تخیل سپرده شوند. در این میان، فیلم "ونکا" در پایان سال 2023 بهعنوان یک بازگشت به دنیای جادویی و عرفانی کاراکتر ویلی ونکا به پردههای سینما آمد.
فیلم "ونکا" داستانی است که ریشه به داستانهای قدیمی دارد و با زبانی نوین به دوران جوانی استیون و کارهای او میپردازد. این فیلم با بازی درخشان تیموتی شالامه در نقش ونکا جوان آغاز میشود؛ جایی که او خود را در شهر مبهمی شبیه به لندن مییابد. یکی از نقاط قوت ابتدایی فیلم، نمایش جاذبههای بصری و جوی است که سازندگان به خوبی توانستهاند آن را خلق کنند.
این قسمت خلاصه فیلم و حاوی اسپویل است .
در ابتدا فیلم ما شاهد سفر ونکا هستیم که با نواختن آواز و بخشیدن سکههایش به فقرا، روح بزرگمنشیاش را به نمایش میگذارد. اما با ورود به مهمانسرایی که او بهطور تصادفی به آن دعوت شده، داستان دچار پیچیدگی میشود. در اینجا با شخصیت دوم فیلم، دختری بیخانمان و سیاهپوست به نام نودل (با بازی : کالا لین ) آشنا میشویم که با علامتهایش تلاش میکند تا ونکا را از خواندن و امضای قرارداد بلند آنجا آگاه کند تا گرفتار نشود .
نکته جالب درباره این سکانس این است که پس از معرفی فضای تاریک و تلخ این مهمانسرا، ما متوجه میشویم که ونکا هنوز توانایی خواندن و نوشتن را ندارد.
فردای آن روز، ونکا به میدان شهر میرود و شکلاتهای بینظیر و عجیبوغریب خود را میفروشد. در این قسمت، سه شکلاتساز معروف و اصلی شهر (اسلاگورث و دیگران) وارد صحنه میشوند و از شکلاتهای ونکا، که از اشک دلقک روسی درست شده بود، میخورند. این شکلات آنقدر عالی بود که اسلاگورث ( با بازی : پترسون جوزف) به دلیل فروش بدون مجوز، پلیس شهر را صدا میزند.
پس از اینکه ونکا از میدان شهر بیرون میآید، به سمت مهمانسرا میرود تا با تک سکهای که در جیب دارد، هزینه یک شب را پرداخت کند. اما خانم صاحب مهمانسرا( با بازی : الیویا کلمن) لیست بلندی از هزینهها به او میدهد که شامل استفاده از پلهها، شستن دست و صورت با صابون و ... است.
از آنجایی که ونکا قادر به پرداخت نیست، مجبور میشود سالها در زیرزمین مهمانسرا کار کند بدون اینکه دستمزدی به او داده شود.
در زیرزمین مهمانسرا، ونکا با چندین زن و مرد دیگر که مانند او گول قرارداد را خوردهاند، آشنا میشود. شخصیت دوم فیلم، دختری سیاهپوست به نام نودل است که گردنبندی با حرف N در گردن دارد و به نظر میرسد والدینش او را در تشک لباسشویی جلوی مهمانسرا رها کردهاند.
مشکل اصلی ونکا در فیلم این است که او مجاز به فروش شکلاتهای خود نیست، زیرا قانون گالری تعیین میکند که او نیاز به فروشگاهی برای این کار دارد و ونکا پولی ندارد و در عین حال در بدهی است.
بجز این، ونکا با مشکلی دیگر نیز مواجه است؛ مردی نارنجیرنگ و قد کوتاه به نام اومپالومپا (با بازیگری: هیو جان مونگو گرانت) برخی اوقات تمام شکلاتهای ونکا را میدزدد.
داستان اینکه چرا اومپالومپا به دنبال ونکا راه افتاده به زمانی برمیگردد که ونکا سفری به جزیره اومپالومپا داشته و یک دانه کاکائو برداشته است، در حالی که این مرد کوچک هزار برابر بیشتر از شکلاتهای ونکا را برداشته است.
ونکا و دوستان زیرزمینیاش به صورت مخفیانه شکلاتها را تهیه و به فروش میرسانند و در نهایت موفق میشوند یک مغازه بگیرند و برای افتتاحیه آن آماده شوند. اما سه شکلاتساز اصلی شهر متوجه میشوند و شکلاتهای مخصوص افتتاحیه را پیش از باز شدن مغازه مسموم میکنند. به دنبال آن، مردم با موهای رنگی جیغ و به شکل دیوانهواری به مغازه حمله میکنند و آن را به آتش میکشند. در نتیجه، ونکا بار دیگر فقیر و بیپول میشود.
آن سه شکلات ساز وقتی متوجه استعداد و پشتکار ونکا میشوند، تصمیم میگیرند برای اینکه مغازه خودشان بیمشتری نماند، قراردادی بنویسند که طبق آن تمام بدهیهای ونکا و دوستانش را پرداخت کنند، اما در عوض ونکا دیگر حق درستکردن شکلات را نداشته و برای همیشه باید شهر را ترک کند. ونکا قرارداد را امضا کرده و آن سه نفر تمام بدهیهای او را پرداخت کردند و برایش قایقی آماده کردند که بمب درونش نصب شده بود. با اینکه قایق منفجر شد، ونکا زنده ماند و تصمیم گرفت بار دیگر تلاش کند و .....

نقد فیلم
نقاط منفی :
تغییرات نسبت به داستان اصلی: برخی از تغییرات ایجاد شده در شخصیت ونکا و داستان کلی، ممکن است برای طرفداران پر و پا قرص داستان اصلی قابل قبول نباشد.
در کل هر فیلمی که بازسازی میشود باید ریشه در داستان یا فیلم اصلی داشته باشد، اما در این فیلم چنین نبود.
در این نسخه از فیلم، ونکا مردی شاد و دوستدار مردم است که عاشق کمک کردن و مراقبت از کودکان است. اما در نسخه اول فیلم که در سال 1971 منتشر شد، ونکا مردی بود که وقتی پسری چاق و آلمانی در حال غرق شدن بود، او را نجات نداد و بیشتر نگران طعم شکلاتهایش بود!
در نسخه 2023، ونکا به عنوان یک مرد قانونشکن معرفی میشود که اولویت زندگیاش شاد کردن کودکان است و در طول فیلم به این اولویت اهمیت زیادی میدهد. در حالی که در نسخه اول، ونکا کاملاً متضاد با این شخصیت بود. در آن فیلم، اگر کودکی اشتباهی میکرد و خطایی از او سر میزد، به وحشتناکترین حالت ممکن مجازات میشد.
در کتاب «رولددال»، ونکا مردی شرور و غرغرو است، اما در فیلم 2023، او مردی بسیار مهربان به تصویر کشیده شده است. در کل، این بازسازی تمام شخصیتهای فیلم و کتاب را زیر سؤال برده است.
فیلمنامه ضعیف : در برخی قسمتها دچار ضعف میشود و برخی از شخصیتها و زیرپلاتها به اندازه کافی پرداخت نمیشوند.
طولانی بودن برخی از صحنهها: برخی از صحنههای موزیکال و برخی از بخشهای داستان، طولانیتر از حد لازم هستند و ممکن است برای برخی از مخاطبان خستهکننده باشد
نقاط مثبت فیلم :
موسیقی فیلم یکی از نقاط قوت آن است و صحنههای موزیکال با طراحیهای خلاقانه و رنگارنگ، لحظات فراموشنشدنی را برای مخاطب رقم میزنند.
اما در مورد صحنههای موزیکال این فیلم، میتوان گفت که مخاطب را سوپرایز کرده است. زیرا در تیزر فیلم، خبری از آهنگ نبود، اما صحنههای موزیکال به شکلی موفق نواقص دیگر داستان را پوشانده است.
دکور و طراحی صحنه: طراحیهای بصری فیلم بسیار چشمنواز هستند و دنیای فانتزی و رنگارنگ کارخانه شکلاتسازی را به زیبایی به تصویر میکشند.
پیام امید و پشتکار: فیلم به خوبی پیام امید و پشتکار را به مخاطب منتقل میکند و نشان میدهد که با تلاش و پشتکار میتوان به رویاهای خود دست یافت.
در کل فیلم وانکا یک فیلم موزیکال است و شامل آواز و رقصهای متعددی میشود که برای کودکان و نوجوانان مناسب است اما ممکن است برخی از صحنههای آن برای کودکان خردسال ترسناک باشد.
اگر به دنبال فیلمی هستید که شما را به دنیای فانتزی و موزیکال شکلات ببرد و پیامهای آموزندهای را نیز به شما منتقل کند، فیلم وانکا میتواند گزینه مناسبی برای شما باشد.
امیدوارم این نقد برای شما مفید بوده باشد.