فوتبال ازبکستان بالاخره در آستانه رسیدن به رویای بزرگ خود است. رویای صعود به جام جهانی برای نخستین بار.
سرفصل های این مطلب:
در ادوار گذشته آنها بارها و بارها تا آستانه صعود به جام جهانی رسیدند اما به شکلی عجیب همیشه در یک قدمی جام جهانی ناکام ماندند از جمله در رقابتهای انتخابی جام جهانی 2014. ازبکها در روز پایانی با نتیجه عجیب (5-1) قطر را در هم کوبیدند و به این ترتیب هر نتیجه ای به جز برد ایران در کره جنوبی در دیدار همزمان موجب صعود ازبکها به جام جهانی می شد. اما به شکلی غیرمنتظره ایران در خاک کره پیروز شد و ازبکها با وجود گلباران کردن قطر شانس صعود به جام جهانی را از دست دادند و در دیدار پلی آف نیز در ضربات پنالتی مقابل اردن تن به شکست داده و از مسابقات حذف شدند.
چهار سال بعد نیز همه چیز بسته به دیدار آخر این تیم مقابل کره جنوبی داشت. برد خانگی مقابل کره جنوبی می توانست ازبکها را بالاخره به جام جهانی برساند ولی ازبکستان در خانه (0-0) متوقف شد و این کره جنوبی بود که به جای ازبکها راهی جام جهانی می شد. اما این بار و با 48 تیمه شدن جام جهانی خیلی چیزها تغییر کرده و ازبکستان هم در گروه خود به جز دو مسابقه در سایر دیدارهای خود پیروز شده است. ازبکها در برابر ایران (0-0) مساوی کردند و در قطر نیز (3-2) مغلوب این تیم شدند اما دو برد (1-0) مقابل کره شمالی، دو برد (3-2) و (1-0) در برابر قرقیزستان و یک برد (1-0) در برابر امارات حالا ازبکها را نزدیک تر از همیشه به جام جهانی ساخته است. اتفاقی که در تاریخ کوتاه فوتبال ملی این کشور بی سابقه است.
تیم ملی ازبکستان به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی شکل گرفت و از سال 1992 به صورت رسمی متولد شد . ازبکستان درکنار قزاقستان ، قرقیزستان ، تاجیکستان و ترکمنستان جمهوریهای تازه استقلال یافتهای بودند که به خانواده AFC اضافه شدند . در این میان سطح ازبکها بالاتر از سایر تیمها بود . به طوری که بسیاری از رسانههای روسیه ، کرواسی و دیگر نقاط بالکان ، شرایط ازبکستان نسبت به سایر جمهوریها را با شرایط کرواسی در ین کشورهای استقلال یافته از یوگسلاوی مقایسه کرد . و به ازبکستان لقب ، کرواسی آسیا دادند . کرواسی آسیا به محض ورود به مسابقات آسیایی ، قهرمان بازیهای آسیایی هیروشیما شد . امّا در جام ملتهای 1996 در مرحله گروهی حذف شد و پس از آن در دور انتخابی جام جهانی فرانسه هم توفیقی کسب نکرد .
وقتی ازبکستان در روز 14 اکتبر2000 با گل میرجلال کاسیموف مقابل قطر به تساوی ( 1 ـ 1 ) دست یافت ، کمتر کسی می توانست تصور کند چه فاجعهای در انتظار گرگها است . امّا سه روز بعد و در مسابقه با ژاپن ، دروازه ازبکها طی 25 دقیقه نخست بازی ، 5 بار فرو ریخت ! نتیجه ( 8 ـ 1 ) ، ازبکستان را به قعر جدول گروه برد و در روز 20 اکتبر ، وقتی عربستان در نیمه اول موفق شد دو گل به ازبکستان بزند ، همگان کار ازبکها را تمام شده پنداشتند . امرمحتملی که با آتشبازی دقایق پایانی اعراب ، تبدیل به یک فاجعه شد و ازبکستان با دریافت 3 گل در 12 دقیقه پایانی ، ( 5 ـ 0 ) باخت و در بین دوازده تیم شرکت کننده دوازدهم شد . این نتیجه بدترین رتبه ازبکها در جام ملتهای آسیا بود .
به مرور شرایط بهبود یافت . تیم در جام ملتهای2004 سه برد مشابه و با حداقل گل کسب کرد. تک گل میرجلال کاسیموف در دقیقه 21 بازی با عراق ، گل دقیقه 13 گنیریخ در بازی با عربستان و سرانجام گل دقیقه 58 کاسیموف به ترکمنستان ، سه برد و 9 امتیاز برای ازبکها به ارمغان آورد و این تیم سرانجام به جمع هشت تیم برتر آسیا صعود کرد اما در مسابقه یک چهارم نهایی ، حریفی تسلیم ناپذیر مقابل ازبکستان قرار گرفت . بحرین هر چند که ابتدا عقب افتاد اما دو گل به ثمر رساند و ازبکستان تنها به لطف گل دقیقه 86 ولادیمیر شیشلوف بازی را به وقت اضافی و ضربات پنالتی کشاند . در ضربات پنالتی ازبکستان پس از سه ضربه پیش بود ، اما دو پنالتی پیاپی از دست رفته ، جای دو تیم را عوض کرد و بحرین به جمع چهار تیم برتر آسیا رسید .
14 سال قبل ، تیم ازبکستان مسابقات جام ملتهای آسیا را به بهترین شکل ممکن آغاز کرد . در روز هفتم ژانویه 2011 ازبکها در دیدار افتتاحیه جام ملتها در حضور37143 تماشاگر استادیوم حلیفه دوحه دست به کاری بزرگ زدند و با دو گل اودیل احمداف ( 59 ) و سرورجپاروف ( 77 ) قطر میزبان را از پیش روی برداشتند این نتیجه عملاً صعود ازبکها به جمع چهارتیم برتر جام را تضمین کرد . زیرا پنج روز بعد، کویت حریف دشواری برای گرگهای سپید نبود و با گلهای ماکسیم شاتسکیخ ( 41 ) و چپاروف ( 65 ) سرانجام ( 2 ـ 1 ) مغلوب شد . تساوی ( 2 ـ 2 ) با چین در دیدار آخر ، به معنای صدرنشینی ازبکستان بود و فرار از نبرد با ژاپن که همواره تلخترین خاطرات فوتبالی ازبکستان را برجای نهاده است .
روز 21 ژانویه 16073 تماشاگر شاهد بودند که اولوگ بک بایاکف بلافاصله پس از آغاز نیمه دوم ، دوبار در دقایق47 و 49 برای ازبکستان گلزنی کرد و سرانجام گرگها در برابر اردن ( 2 ـ 1 ) پیروز شدند و برای نخستین بار به جمع چهارتیم برتر آسیا رسیدند . با این وجود این افتخار تبعاتی هولناک برای گرگها داشت . تیم در روز 25 ژانویه مقابل استرالیا ایستاد و از دقیقه 5 ازحریف عقب افتاد . در پایان نیمه نتیجه ( 2 ـ 0 ) شد . اما این پایان کار نبود و وقتی سوت پایان بازی به صدا در آمد نتیجه ( 6 ـ 0 ) شده بود و استرالیا با کسب بهترین نتیجه در تاریخ نیمه نهاییهای جام ملتهای آسیا فینالیست شد . ازبکستان نیز به دیدار ردهبندی رفت و در استادیوم جاسم بن حمد دوحه ملی 39 دقیقه سه گل از کرهجنوبی دریافت کرد ! هر چند دو گل آلکساندر گینریخ از سنگینی شکست کاست اما تغییری در کلیت ماجرا ایجاد نشد و ازبکستان بهترین عنوان خود در جام ملتهای آسیا را کسب کرد ؛ مقام چهارم .
لقب : white wolves (گرگهای سپید)
بالاترین سازمان فوتبالی : uff (فدراسیون فوتبال ازبکستان)
استادیوم ملّی : استادیوم مرکزی پاختاکور
بهترین رتبه در رنکینگ فیفا : 45 (نوامبر 2006)
بدترین رتبه در رنکینگ فیفا : 119 (نوامبر 1996)
اولین بازی رسمی : ازبکستان (2 ـ 2) تاجیکستان (17 ژوئن 1992 در دوشنبه ـ تاجیکستان)
بهترین نتیجه : ازبکستان (15 ـ 0) مغولستان (5 دسامبر 1998 در چیانگمای ـ ژاپن (17 اکتبر 2000 در صیدا ـ لبنان)