گزگز یا سوزن سوزن شدن دست و پاها یکی از مشکلاتی است که اغلب افراد به آن دچار می شوند. اما این عارضه چه عللی دارد؟ اگر می خواهید در مورد گزگز یا سوزن سوزن شدن بدن بیشتر آشنا شوید این بخش آسمونی را حتما مطالعه نمایید.

بر اساس نظر کارشناسان، آسیب عصبی رایج‌ترین دلیل بی‌حسی یا گزگز دست و پا است که به ناتوانی کامل حسی یا واکنش نشان ندادن به محرک‌های بیرونی منجر می‌شود. البته عامل‌های جسمی و روانی متعدد دیگری نیز وجود دارد که به بی‌حسی موقت، افزایشی یا دائمی دست و کف پا دامن می‌زند.

مشکلات جسمی

• کمبود مواد غذایی: داشتن رژیم غذایی نامناسب و فاقد مقادیر لازم ویتامین‌های ضروری مانند A, B5, B6, B12 وD و مواد معدنی مانند آهن، پتاسیم، کلسیم، سدیم و فسفر موجب بروز علائمی چون بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن دست و پا می‌شود. انجام آزمایش خون جهت تعیین کمبود احتمالی این مواد و تشخیص علت بی‌حسی الزامی است.

• فشردگی عصبی: بی‌حسی از علائم رایجی است که به سنگینی دست و بازو یا پا پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت در یک موقعیت ارتباط می‌یابد. بی‌حسی در این حالت از فشردگی درازمدت اعصاب ناشی می‌شود، البته این گزگز کردن یا سوزن سوزن یا مور مور شدن دست و پا غالباً حسی موقتی است و با تغییر موقعیت از بین می‌رود. فشردگی عصبی درازمدت و مکررآسیب زننده به اعصاب بروز مشکل جدی‌تری را در پی دارد که به درد و ضعف و بی حسی دست و پا می‌انجامد. شماری از این مشکل‌ها و بیماری‌ها عبارت‌اند از:

الف. سندروم تونل کارپال یا مجرای مچ دست: فشردگی عصب‌های مچ دست معمولاً اشخاصی را هدف قرار می‌دهد که مدت طولانی با صفحه کلید رایانه کار می‌کنند یا دست و مچ دست را زیاد به کار می‌گیرند.

ب. فتق یا لغزش دیسک: به ویژه بین مهره‌های چهارم و پنجم کمری، یا مهره‌ی پنجم کمری و مهره اول خاجی یا ساکروم (دیسک بین مهره ای S1-L5)، به ریشه‌های عصب سیاتیک فشار می‌آورداین عارضه توأم با فشردگی عصب‌های نخاعی است که با بی‌حسی و درد کف پا، پا و کمر همراه است.

ج. فشردگی اعصاب در اثر وارد شدن ضربه یا تروما: هر گونه ضربه و جراحت منجر به آسیب و فشردگی اعصاب می‌تواند به بی‌حسی و دیگر علائم دست و کف پا بیانجامد.

• بیماری‌های شامل آسیب عصبی: بیماری‌های بسیاری اعصاب را درگیر می‌کند و در نتیجه بی‌حسی، ضعف، فلج یا درد بروز می‌یابد. دیابت، ام.اس. یا فلج چندگانه و صرع از جمله این بیماری‌ها محسوب می‌شود.
• عارضه‌های کاهش دهنده گردش خون: ابتلا به عارضه‌های کاهش دهنده گردش خون بی‌حسی موقتی یا دائمی دست و کف پا را در پی دارد. رگ‌های خونی در دمای پایین منقبض می‌شوند و در نتیجه دست، کف پا، بینی و گوش بی‌حس می‌شود. ابتلا به سندرم رینود مشکلی را در گردش خون ایجاد می‌کند که به بروز بی‌حسی در زمان قرار گرفتن در محیط‌های سرد منجر می‌شود.

یک سری از علائم بیماران دارای دیسک گردن شامل علائم ناشی از فشار بر روی ریشه‌های عصبی و  علایم بسیار خطرناکتر و جدی تر  فشار بر روی نخاع است. در دیسک گردن علائم فشار بر روی ریشه‌های عصبی گردن  شامل انتشار یابنده از گردن و سمت شانه به سمت بازوها و سپس آرنج و خواب رفتگی و مورمور و سوزن سوزن شدن دست ها می باشد.

• سکته مغزی، آنژین و بیماری شریان محیطی بیماری‌های جدی‌تری هستند که جریان خون را در مغز، قلب یا دیگر بخش‌های بدن به شدت کاهش می‌دهند و به ضعف، بی‌حسی و حتی گاهی اوقات فلج بیمار می‌انجامند.

• کم‌کاری غده تیروئید با علائم فراوانی چون ضعف عمومی، خستگی مزمن، افزایش حساسیت به سرما و بی‌حسی همراه است.

• مسمومیت‌های گوناگون، عفونت‌های ویروسی ناشی از نیش حشرات، زونا، الکلیسم یا افراط در نوشیدن مشروبات الکلی و پرتو درمانی نیز عارضه‌های دیگری هستند که ممکن است دلیل خواب رفتن دست و پا و بی حسی دست و پا باشند .

عامل‌های روحی یا روانی :عامل‌های روحی یا روانی نیز در بی حسی دست و کف پا مؤثر هستند. اضطراب و استرس یا فشار روانی حاد گاهی اوقات به تنفس سریع یا نفس نفس زدن دامن می‌زند. نفس کشیدن سریع و سطحی حتی به مدت چند دقیقه گزگز کردن لب، دست و کف پا را در پی دارد که گاهی اوقات با خشکی و گرفتگی و حتی غش کردن همراه است. پیش از حمله‌های میگرن نیز گاهی بی‌حسی بروز می‌یابد که با سنگینی گردن، اطراف دهان، دست‌ها و کف پاها همراه است.

علت‌ های دیگر

ایدز یا اچ آی وی، سیفلیس و بیماری‌های خودایمنی دیگری مانند سندرم گولیان بار و سندرم شوگرن نیز از علل کمتر رایج بی‌حسی دست و کف پا محسوب می‌شوند.