28 ربیع الاول؛ پیروزی مسلمانان بر ساسانیان و انقراض سلسله ساسانی - 31 ق
ساسانیان که بیش از 400 سال بر ایران حکومت کرده بودند در روزگار پس از قتل خسروپرویز به دست فرزندش، به دلائل گوناگونی در سراشیبی سقوط و انحطاط قرار گرفتند. در همین هنگام آشفتگی بسیاری در اوضاع ایران پدید آمد و در طی چهار سال بیش از 10 نفر به سلطنت رسیدند، تا سرانجام یزدگرد سوم بر تخت سلطنت نشست. در زمان وی دولت ساسانی در اوج ضعف و درماندگی خود بود و خوشگذرانی امرا و ظلم و ستم بیش از حد پادشاهان، فشار زیادی بر مردم محروم وارد می آورد.
استبداد پادشاهان، قدرت بی حساب مُغان یا مقامات مذهبی، عدم تساوی اجتماعی، نظام غلط طبقاتی، اخذ مالیاتهای سنگین و شکل گیری یک نوع بردگی فکری از جمله دلائلی بودند که باعث شد هرگونه ندای اصلاح طلبی و جنبش آزادی خواهی مورد استقبال عمومی مردم ستمدیده ایران واقع شود. از سوی دیگر اسلام به عنوان دینی مطرح گردید که اعتقادات آن با مبانی عقلی و فکری منطبق بود و جایگزینی توحید و یکتاپرستی به جای دو خدایی و پذیرش احکام و عمل به آن، برای ایرانیان که خواهان خروج از سختگیریهای موبدان زرتشتی بودند به عنوان مائدهای آسمانی تلقی گردید.
آنان با پذیرش دین اسلام، مساوات، برابری و برادری میان ضعیف و قوی و رهایی از جامعه طبقاتی ساسانیان را به دست میآوردند. همچنین مدارا و عدم سختگیری اولیه مسلمانان و آزادی در عقیده و مذهب بدون تعرض، از عواملی بود که به سقوط ساسانیان وحاکمیت مسلمانان انجامید. در این اوضاع و احوال بود که سپاهیان اسلام در زمان خلیفه دوم به ایران حمله کردند و در طی جنگهای قادسیه و نهاوند، ارتش مجهز ایران را شکست داده و اسلام را در آن نواحی منتشر ساختند.
عقب نشینی برخی امرا و اشراف و دهقانان ایرانی و حتی موبدان در برابر امواج هجوم نیروهای اسلام، نارضایتی از حکومت ساسانیان و اسلام آوردن ایرانیان و همدلی با مسلمانان از عوامل مهم سقوط و اسلامی شدن تدریجی ایران بود و مقاومتها و شورشهای ضدعربی که در خلال فتح و پس از آن، در شهرها رخ میداد، مانعی جدی دربرابر گسترش اسلام نبود. همدلی برخی از اشراف و امرای ایرانی با مسلمانان باعث شد که بر جان و مال خود ایمن شوند و حتی از عطایای اسلامی بهره مند گردند و گاه موقعیت اجتماعی و سیاسی خود را نیز حفظ کنند.
كشوري نبود كه به ايران حمله كنه و اوضاش خراب نشه امپراتوري اسكندر مغول ها و اعراب يا كشور عراق همشون داغون شدن اگر اسلام دين گفتار نيك كردار نيك پندار نيك نبود جايي در ايران نداشت الان ما نه يوناني صحبت ميكنيم نه عربي ما ايراني هستيم و لايق بهترين و اسلام بهترين دينه