انواع فیلم و سریال

فیلم ، ویدیو ، سریال ، فیلم سینمایی، فیلم تلویزیونی ، فیلم کوتاه ، فیلم بلند انواع مختلف فیلم است که هر کدام ویژگی های خود را دارند. آسمونی در این بخش به شرح تفاوت انواع فیلم ، ویدیو و سریال ، فیلم سینمایی و تلویزیونی ، کوتاه و بلند می پردازد.

تفاوت انواع فیلم ، ویدیو و سریال ، فیلم سینمایی و تلویزیونی ، کوتاه و بلند

فیلم چیست؟

فیلم یا پرده‌بینی اصطلاحی است که به‌طور عام شامل تصاویر و عکس‌های متحرک و همچنین زمینه می‌گردد. ریشهٔ این نام در این واقعیت است که فیلم عکاسی به‌طور تاریخی عنصر اساسی رسانه ضبط و پخش تصاویر متحرک به حساب می‌آمده‌است. تولید فیلم‌ها از طریق ضبط تصویر مردم و اشیاء واقعی با دوربین یا به وجود آوردن آن‌ها از طریق تکنیک‌های انیمیشن یا جلوه‌های ویژه است. فیلم‌ها از مجموعه‌ای از قاب‌های انفرادی تشکیل شده‌اند که زمانی که به سرعت و پشت سرهم نمایش داده می‌شوند، توهم حرکت را در بیننده بوجود می‌آورند. بر اثر پدیده‌ای به نام ماندگاری تصویر که بر اثر آن یک منظره برای کسری از ثانیه پس از بین رفتن آن در حفظ می‌کنند، چشمک‌های بین تصاویر، قابل رویت نیستند. هم‌چنین عامل ارتباط عامل دیگری است که باعث مشاهده تصاویر متحرک می‌گردد. این اثر روانی به نام حرکت بتا معروف است.

از نظر بیش‌تر افراد فیلم از انواع مهم هنر به‌شمار می‌آید. فیلم‌ها قابلیت سرگرم کردن، آموزش، روشنگری والهام بخشیدن به بیننده را دارند. عوامل دیداری سینما، نیاز به هیچ نوع ترجمه‌ای ندارد و قدرت ارتباطات جهانی را به یک محصول تصویر متحرک می‌بخشند. هر فیلم قابلیت جذب مخاطبان جهانی را دارد به‌خصوص اگر از تکنیک‌های دوبله یا زیرنویس که گفتار را ترجمه می‌سازد، بهره جسته باشد. فیلم‌ها هم‌چنین محصولاتی هستند که توسط فرهنگ‌های مشخص تولید شده و آن فرهنگ‌ها را منعکس کرده و همچنین از آن‌ها تأثیر می‌پذیرد.

ویدیو چیست؟

ویدیو فناوری الکترونیکی دریافت، ضبط، پردازش، ذخیره، انتقال و بازسازی تصاویر نامتحرک است که صحنه‌های متحرک را نمایش می‌دهد.

فناوری ویدئو ابتدا برای سامانه‌های تلویزیونی گسترش یافت ولی پس از آن برای فراهم آوردن امکان نگاشت به صرفه، در فرمت‌های گوناگون گسترش یافت. همچنین می‌توان ویدئو را از راه اینترنت به شکل فیلم از نمایشگر رایانه دید.

ویدیو کلیپ (Video Clip) چیست؟

ویدیو کلیپ, کلیپ ها (تکه های بریده شده) از ویدیو هستند که معمولآ قسمتی از ویدیویی بلندتر تشکیل شده اند.

ویدیو کلیپ ها در فرمت دیجیتالی معمولآ در اینترنت یافت می شوند که عمده ویدیو کلیپ های جدید در طول سال 2006 بصورت پدیده ای جدید تاثیر بسزایی بر روی اینترنت و دیگر رسانه ها (مدیا) داشت.

ویدیو کلیپ ها شامل اخبار, وقایع ورزشی, ویدیوهای تاریخی, موزیک ویدیوها, برنامه های تلویزیونی و ترایلر فیلم هاست.

وب ویدیو (ویدیو آنلاین) در شکل کنونی خود نمایانگر همان چیزی ست که ما به آن ویدیو کلیپ می گوییم که توسط بسیاری از مردم عادی برروی اینترنت به کمک ویدیو هاستها با پهنای باند زیاد قرار داده شده اند. پیدایش این وب سایت ها هم تاثیر زیادی بر افزایش و پخش ویدیو کلیپ ها داشت. یکی از اولین و بزرگترین این وب سایت ها یوتیوب (YouTube) است.

در حال حاضر افزایش سریع و نفوذ ویدیو کلیپ در میان مردم سبب شده شبکه ها و کانل هایی برای پخش و یا نگهداری ویدیو کلیپ ها بوجود آورد که هم از نظر تبلیغاتی, رساندن مستقیم پیام و سریعتر بودن به نفع بسیاری از شرکت ها می باشد.

مجموعه تلویزیونی یا سریال چیست؟

مجموعهٔ تلویزیونی یا سریال یا پی‌آیند برنامه‌ای تلویزیونی است که به‌صورت مجموعه‌ای از داستان‌های به‌هم‌پیوسته ساخته می‌شود تا هر شب یا هر هفته قسمتی از آن‌ها پخش شود. این مجموعه‌ها معمولاً از دو یا چند «فصل» (season) تشکیل می‌شوند.

سریال‌ها اساساً برمبنای پنهان کردن داستان استوار هستند، تا بتوانند با این کار مخاطبان خود را ـ که به‌صورت فصلی و دوره‌ای این مجموعه را تماشا می‌کنند ـ حفظ کنند.

برخی مجموعه‌های تلویزیونی، در پایان هر قسمت پخش‌شدهٔ خود، خلاصه‌ای از قسمت بعد را نشان می‌دهند و کارگردان نیز نقاط مرموز و تاریکی را در سریال باقی می‌گذارد که این خود به‌نوعی قابلیت تحریک بیننده را دربردارد و بیننده می‌تواند خواستهٔ خود را در این خلاصه ببیند و با ندیدن نقاط مرموز، بیننده همچنان به‌عنوان مخاطب اصلیِ سریال باقی می‌ماند.

سینما و فیلم سینمایی چیست؟

سینما در اصل واژه ای است یونانی به معنای حرکت ، اما در اصطلاح ، سینما ، هنر و فنی است که به کمک یک سری تصاویر متحرک ، پیامی را به مخاطب خود که همان تماشا گر است منتقل می کند.

سینما آخرین هنر و به عبارت دیگر هفتمین هنر است . شش هنر دیگر عبارتند از : تئاتر ، نقاشی ، مجسمه سازی ، معماری ، موسیقی و رقص . در این میان سینما تنها هنری است که نه تنها شش هنر دیگر را به خدمت گرفته بلکه به گونه ای توانسته آنها را اعتلا نیز ببخشد. همچنین سینما صنعت ، فن و تکنیک را نیز به خدمت گرفته و در متن خود دارد.

اهمیت سینما

هنو ز سینما دوره های آغازین خود را طی می کرد که لنین ( از جمله پایه گذاران و سردمداران نظام کمونیست شوروی ) درباره سینما گفت :

« سینما با ما ، همه ارتش های دنیا بر علیه ما ، سرانجام پیروز خواهیم شد.»

همین یک جمله که از زبان یک سیاستمدار نقل شده ، به خوبی نشانگر اهمیت و قدرت سینماست. سینما وسیله خوبی برای تبلیغ و ارائه دیدگاه ها و اندیشه های سیاسی و اجتماعی و حتی اقتصادی است و از همین رهگذر گاه مخاطبش را به بی راهه برده و او را در چمبره تبلیغات گسترده اسیر کرده ، اما با این وجود سینما به علوم مختلف از پزشکی ، الکترونیک و جغرافیا گرفته تا فیزیک ، شیمی و تاریخ خدمات شایانی نموده است. سینما ، این وسیله سمعی و بصری جذاب ، بزرگترین کارکردش در خلق رویا ، خلق ماجرا ، خلق شخصیت های دوست داشتنی ، نفرت انگیز ، ترحم بر انگیز و... و در نهایت ایجاد احساسات عمیق انسانی از عشق و محبت گرفته تا ترس و نفرت است.

دیگر سینما یک وسیله ساده سرگرمی ساز نیست ، سینما پا را بسیار فراتر گذاشته و تجربه نشان داده ، نادیده گرفتن آن امری غیر عاقلانه است ، چه از سوی تماشاگران معمولی و چه از سوی سیاست گذاران اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی جوامع مختلف.

فضای سینمایی

فضای سینمایی همان فضا و حیطه ای است که در فیلم خلق می شود و به جهان عینی ربطی ندارد. فضای سینمایی را می توان به شیوه های زیر از فضای واقعی جدا کرد :

1 – فضای سینمایی ، دو بعدی است و تصاویری خلق می کند که به اصطلا ح عمق ندارند. این فضا بر درک ما از اندازه ها ، فواصل و روابط اشیا تاثیر می گذارد ، به همین خاطر ، فیلم سازان از ترکیب بندی قاب ، استفاده از عدسی های مخصوص ، حرکت دوربین های مختلف و تدوین استفاده می کنند ، تا به نحوی این واپیچیدگی ها را جبران کنند و فضایی مشابه فضای واقعی و قابل قبول برای تماشاگر بسازند.

2 – تدوین نما ها از زوایای مختلف می تواند فضایی تازه و یگانه خلق کند ، و تجربه ای جدید برای تماشاگر باشد.

3- فضای واقعی و عینی ، برای ما پیوسته و فاقد قطع و پارگی است. اما تدوین می تواند در فضای سینمایی ما را به عقب و جلو پرت کند. ما می توانیم در این فضا بدون هیچ حرکتی صحنه ای را از زوایا و فاصله های مختلف ببینیم. چنین تدوینی پرسپکتیو فضایی را از بین می برد ، و یا دگرگون می کند.

4 - در سینما می توان با دکور های مختلف ، استفاده از طراحی صحنه های پیچیده و ، امروز با گرافیک های کامپیوتری فضا هایی عجیب و غریب خلق کرد و تماشاگر را چنان در آن جذب کرد که همه چیز برایش طبیعی و قابل قبول جلوه کند در حالی که هرگز چنین تجربه ایی در دنیای واقعی نداشته است و شاید هم هرگز نخواهد داشت.

تله فیلم یا فیلم تلویزیونی چیست؟

تله فیلم یا فیلم تلویزیونی به فیلمی اطلاق می‌شود که بطور اختصاصی برای شبکه‌های تلویزیونی ساخته می‌شود. تله فیلم واژه ترکیبی است که از تله (تلویزیون) و فیلم (فیلم سینمایی) می‌آید. آنچه در تله‌فیلم مهم است فرم، زبان و نحوه روایت فیلم تلویزیونی است نه نوع دوربین آن. تاریخچه تله فیلم در اروپا و آمریکا به سالهای میانی دهه 1980 بر می‌گردد. زمانی که شیوه تولید سینمایی و تلویزیونی تغییر کرد و استودیوهای بزرگ فیلمسازی جای خود را به استودیوهای کوچک و گروه‌های مستقل دادند. کانادا یکی از سردمداران تولید تله فیلم در دنیا است.

نمایش فیلم‌های طولانی

زمان مهمترین عنصر در نمایش فیلم‌های تلویزیونی است. گاهی اوقات از فیلم‌های سریالی بلند مدت به عنوان زیربنای فیلم‌های سینمایی استفاده می‌شود.

نمونه‌های قابل توجه از نمایش فیلم

احتمالاً بیشترین تماشاگران فیلم تلویزیونی در آن زمان بود که برنامه ABC's از تلویزیون پخش می‌شد و به گفته‌ای حدود 100 میلیون مخاطب داشته است و همچنین فیلم به تصویر کشیده شده در آمریکا با نام پس از یک جنگ هسته‌ای با اتحاد جماهیر شوروی موضوع اختلاف و بحث زیادی در زمان عرضه آن بود.

گاهی اوقات فیلم‌های تلویزیونی بر اساس تئاترهای موفق ساخته می‌شود.

فیلم‌های تلویزیونی معمولاً در شبکه‌های بزرگ به صورت زمان‌بندی شده پخش می‌شوند.

فیلم کوتاه چیست؟

فیلم کوتاه به گروهی از فیلم ها و آثار هنری گفته می شود که نسبت فیلم بلند، هم زمان بسیار کمتری دارد و هم با بودجه بسیار پایین و تجهیزات کم ساخته می شود.در تعریف آکادمی علوم و هنرهای سینما آمده است که فیلم کوتاه باید حداکثر 40 دقیقه یا کمتر، زمان داشته باشد.تیتراژ اول و آخر نیز جزو این زمان محسوب می شوند.

جشنواره‌های بزرگ دنیا نظیر، اسکار، کن، برلین و... در کنار نمایش فیلم‌های بلند، نمایش فیلم کوتاه دارند و این فیلم‌ها جوایز خاص خودشان را هم می‌گیرند. نخستین فیلم‌های تاریخ سینما فیلم‌های کوتاه بودند. سینمای کوتاه امروزه نیز در جهان وجود دارد و اندیشه‌ها و داستان‌ها را به صورت موجز بیان می‌کند. فیلمسازان بزرگی نظیرجوزپه تورناتوره پیر پائولو پازولینی، کن لوچ، آلن رنه و... سینما را با فیلم کوتاه شروع کردند. در ایران نیز بهرام بیضایی، ناصر تقوایی، عباس کیارستمی و... سینما را با فیلم‌های کوتاه آغاز کردند. سینمای کوتاه جهان امروز به وسیله جشنواره‌های متعدد و شبکه‌های هنری تلویزیون‌ها به حیات خود ادامه می‌دهد.

خروج کارگران از کارخانهˈ را می‌توان نخستین فیلم برادران لومیر به حساب آورد که نخستین فیلم کوتاه تاریخ سینما نیز محسوب می‌شود.

فیلم کوتاه در ایران

در ایران سینمای کوتاه در مهر ماه 1347 توسط بصیر نصیبی با نام سینمای آزاد ایران راه اندازی شد و به مرور شکل گرفت وی با تلاشهای بی وقفه خود توانست در سراسر ایران نمایندگی‌هایی را فعال کند هر چند تلویزیون آن دوران حمایتهای مادی از سینمای آزاد کرد اما فیلمسازان آن کوشش کردند که مستقل بمانند. بسیاری از فیلمسازان پس از انقلاب از سینمای آزاد وارد سینمای حرفه‌ای شدند از جمله کیانوش عیاری، مهدی صباغزاده، داریوش ارجمند، فریدون جیرانی و... سینمای کوتاه در حال حاضر گرچه از سویی به وسیله انجمن سینمای جوانان ایران حمایت می‌شود که سازمانی دولتی است و فیلمسازانی نظیر: بهمن قبادی، تورج اصلانی، آرش رصافی، داریوش غریب زاده، امید وفایی ، بهنام نجم الدین، امیرشهاب رضویان، ابوالفضل عطار، محمدرضا فرطوسی، شهرام مکری، امیرعلی اعلایی، ایرج سالاروند، وحید موسائیان، داریوش یاری، مسعود امینی تیرانی و... را پرورش داده‌است.

تشکیل انجمن صنفی فیلم کوتاه ایران در خانه سینما در شهریور سال 1382 از نقاط عطف فعالیتهای سینماگران فیلم کوتاه ایران است که توانستند به عنوان یک صنف مستقل مطرح شوند. برنامه‌ای به اسم 8 میلیمتری در شبکه رادیو نمایش به فیلم کوتاه و سینمای مستند و تجربی اختصاص دارد. این برنامه به تهیه کنندگی و سردبیری قاسم اورنگی می‌باشد که خود مستندساز می‌باشد.

فیلم بلند چیست؟

فیلم‌نامه بلند متنی است برای فیلمی که شروع، میان و پایان مشخصی دارد. این متن معمولاً حدود دو ساعت فیلم را شامل می‌شود. سید فیلد مدرس فیلمنامه‌نویسی معتقد است فیلمنامه سینمایی باید صد و بیست صفحه باشد؛ و بر همین اساس فرمولی را برای ساختار این نوع از فیلمنامه ارائه داده است. اما کم نیستند فیلم‌هایی که زمانی حدود نود دقیقه (معادل نود صفحه) دارند. یا فیلم‌هایی سینمایی با زمانی بیشتر، مثلاً دویست و ده دقیقه. اما به هر حال فیلمنامه سینمایی از نظر زمانی بیشتر از هفتاد دقیقه است. در حالی که از لحاظ ساختاری نیز بر خلاف فیلمنامه کوتاه از موضوعی فرعی که رابطه‌ای تنگاتنگ با موضوع اصلی دارد، بهره می‌جوید. این موضوع یا داستان فرعی کمک می‌کند که موضوع اصلی بهتر معنا یابد و گیراتر و پررنگتر جلوه نماید. فیلمنامه بلند نیز می‌تواند گفتگو (دیالوگ) داشته باشد، یا فاقد آن باشد.