- آسمونی
- مجله اینترنتی
- چهره ها
- چهره های سیاسی
- زندگینامه سید مصطفی خمینی

زندگینامه سید مصطفی خمینی
زندگی سید مصطفی خمینی
او در آذر 1309، در قم متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در مدرسههای باقریه و سنایی به پایان رساند. در سال 1325 به تحصیل علوم اسلامی پرداخت و در سال 1330 سطح را به پایان رساند و در درس خارج میرزا حسن موسوی بجنوردی و سید حسین طباطبایی بروجردی حضور یافت. مصطفی علاوه بر اجتهاد در فقه و اصول، در علوم معقول و منقول نیز مهارت داشت.
او دو فرزند داشت که حاصل ازدواجش با دختر مرتضی حائری یزدی فرزند عبدالکریم حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم فرزند دختر، سیده مریم نام داشت که پزشک شد و چندی در امارات متحده عربی (دوبی) و اکنون در سوئیس زندگی میکند و فرزند پسر، سید حسین خمینی است که طلبه و روحانی شد و در سالهای اول انقلاب ایران وارد عرصه سیاست شد. سید حسین خمینی از مخالفان جمهوری اسلامی است.
از همان روزهای نخستین فعالیتهای سیاسی پدرش بر ضد حکومت پهلوی، در کنار او به فعالیت سیاسی پرداخت و در پیشبرد حرکت اسلامی نقش بسزایی داشت. روحالله خمینی در روز 4 آبان 1343 علیه لایحه کاپیتولاسیون و انقلاب سفید سخنرانی کرد و چند روز بعد در 13 آبان شبانه دستگیر و به ترکیه تبعید شد.
پس از این ماجراها، نیروهای امنیتی ایران، مصطفی خمینی را دستگیر و به ترکیه و سپس عراق تبعید کردند. او در نجف به مبارزه بر ضد حکومت پهلوی پرداخت و به ادعای مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مشاور برجستهای برای سید روحالله خمینی بود.
ساواک که از سابقه مبارزاتی مصطفی خبر داشت در 15 خرداد 1342 دستور جلب او را به شهربانی قم صادر کرد. ماموران زمانی که مصطفی در خانه آیتالله مرعشی نجفی مشغول صحبت با او بود، به آن جا یورش بردند و او را دستگیر کردند و مدت 57 روز در زندان قزل قلعه و در سلول انفرادی زندانی کردند.
در 8 دی 1343 او را از زندان آزاد کرده و در 13 دی که تنها 5 روز از آزادی اش میگذشت به دنبال استقبال چشمگیر مردم، ماموران حکومتی به خانه او در قم حمله کردند و بار دیگر مصطفی را دستگیر و به تهران اعزام میکنند.
تبعید به عراق
در 13 مهر 1344 سید مصطفی خمینی و پدرش از ترکیه به عراق برده شدند و در 23 مهر در نجف ساکن شده و با هم شروع به تدریس کردند.
مصطفی در عراق نیز از مبارزه دست نکشید و به دنبال اوج گیری نهضت رهایی بخش فلسطین، تلاش کرد که روحانیون خارج از کشور به پایگاههای فلسطین بروند و در آن جا دوره ببینند، وی حتی خود تحت آموزشهای نظامی قرار گرفت. فعالیتهای او سبب شد که در 21 خرداد 1348 رئیس جمهور وقت عراق، احمد حسن البکر، او را تهدید به برخورد کرد.
مرگ سید مصطفی خمینی
سید مصطفی خمینی در 1 آبان 1356 در 47 سالگی طی حادثهای که جزئیات آن همچنان مورد بحث است، در شهر نجف جان سپرد. او از آغاز فعالیتهای سیاسی همواره مورد تهدید نیروهای امنیتی قرار داشت و با توجه به همراهی گسترده او در فعالیتهای روحالله خمینی در ایران و عراق، از سوی مقامات ایرانی و عراقی شدیداً مورد تهدید قرار داشت، به همین دلیل هنگام انتشار مرگ او، برای بسیاری از انقلابیون قابل قبول نبود که مرگ وی به صورت طبیعی اتفاق افتاده باشد، علاوه بر اینکه تا آن زمان نشانی از بیماری جدی در او دیده نمیشد.
بعضی براین باورند که مرگ مصطفی، سنگین ترین ضربه برای روحالله خمینی بود. این اتفاق به جهت پیامدهای آن در داخل ایران نیز قابل تامل است چرا که مراسمی که در عزای وی برگزار میشد، در تشدید مخالفتها و فعالیتهای ضد حکومت پهلوی مؤثر بود. از سویی عدهای معتقدند که با مرگ مصطفی، نهضت خمینی شتاب بیشتری یافت و خمینی مبارزه را جدی تر دنبال کرد، بنظر میرسد از این جهت خمینی در سخنرانیاش به همین مناسبت مرگ مصطفی را از «الطاف خفیهٔ الهی» نامید.
در پی مرگ مصطفی، سید روحالله خمینی در پیامی کوتاه چنین نوشت:
انا لله و انا الیه راجعون
در روز یکشنبه نهم ذی القعده الحرام 1397 مصطفی خمینی، نور بصرم و مهجه قلبم دار فانی را وداع کرد و به جوار رحمت حق تعالی رهسپار شد
اللهم ارحمه واغفر له واسکنه الجنه بحق اولیائک الطاهرین علیهم الصلوه والسلام.
نماز را سید ابوالقاسم خویی بر جسد مصطفی خمینی اقامه کرد و پس از تشییع، وی را در حرم علی ابن ابیطالب و در کنار قبر محمدحسین غروی اصفهانی (کمپانی) دفن کردند.
مصطفی خمینی بعد از شش سال تحصیل در 22 سالگی حدود سال 1330 خورشیدی به دوره تخصصی (خارج حوزه) خارج اصول و فقه وارد شده و در فقه و اصول از اساتیدی بهره برد که عبارتند از:
- حجت
- سید حسین طباطبایی بروجردی
- محقق داماد
- سید روحالله خمینی (پدرش)
- سید محمد حسینی شاهرودی
- سید ابوالقاسم خویی
- محمد باقر زنجانی
- سید محسن حکیم
مصطفی خمینی علاوه بر اجتهاد در فقه و اصول، در علوم معقول و منقول نیز دارای تبحر بوده است و دانش حکمت و فلسفه و عرفان را از:
- سید رضا بهاءالدینی
- فکور یزدی
- والد محقق
- سید محمدحسین طباطبایی
- سیدابوالحسن رفیعی قزوینی
تالیفات سید مصطفی خمینی
مصطفی خمینی علاوه بر تدریس علوم اسلامی دارای آثار و تالیفات زیادی نیز میباشد.
- القواعد الحکمیه (حاشیه بر اسفار)
- کتاب البیع (دوره کامل مباحث استدلالی بیع در سه جلد)
- مکاسبه محرمه (در دو جلد)
- مبحث اجاره
- مستند تحریرالوسیله
- تعلیقهای بر عروة الوثقی
- تفسیرالقرآن الکریم (در چهار جلد که ناتمام میباشد)
- تحریرات فی الاصول (از اول اصول تا استصحاب تعلیقی)
- شرح زندگانی ائمه معصومین علیه السلام (تا زندگانی امام حسین علیه السلام)
- کتاب الاصول
- القواعد الرجالیه
- کتابی در مبحث نکاح
- حاشیه بر شرح هدایه، ملاصدرا
- حاشیه بر مبداء و معاد ملاصدرا
- حواشی بر وسیله النجاة آقا سید ابوالحسن اصفهانی
- تطبیق هیئت جدید بر هیئت نجوم اسلامی
- حاشیه بر خاتمه مستدرک
مجله حوزه در شمارهٔ 82-81، تعداد 40 عنوان از آثار مصطفی خمینی را فهرست کردهاست.