ساتنا و پایا را می توان محصولاتی از بانکداری الکترونیک دانست که امکان واریز و انتقال وجه را از طریق اینترنت و بدون نیاز به مراجعه حضوری به بانک برای مشتریان فراهم می کنند. این دو سامانه در نگاه اول شاید بسیار شبیه به یکدیگر به نظر برسند که می توان گفت در واقعیت نیز به همین شکل است، اما تفاوت‌های اندک بین این دو سامانه وجود دارد که موجب تفاوت کلی آن ها در نوع کاربردشان شده است.

سامانه ساتنا

سامانه تسویه ناخالص آنی  (Real Time Gross Settlement)یا ساتنا برای انتقال وجه کلان (بالاتر از 50 میلیون تومان) در شبکه‌ی بانکی ایران ایجاد شده است. در اصل حواله ساتنا جایگزین چک‌های رمزدار بین بانکی است تا کاغذبازی‌های اداری را به حداقل برساند و سرعت انتقال وجه را افزایش دهد. ساتنا بر پایه‌ی شماره شبا انجام می‌شود و تمامی مبالغ به‌صورت آنی (حداکثر تا نیم ساعت بعد از ثبت درخواست) به حساب مقصد واریز می‌شوند.

سامانه پایا

نام سامانه پایا از عبارت Automated Clearing Housing (ACH) گرفته شده است که به معنای اتاق پایاپای الکترونیک است. این سامانه اولین‌بار در دهه 1970 در آمریکا ایجاد شد، چون سیستم بانکداری آمریکا نمی‌توانست حجم بالای تراکنش‌های مردم را پردازش کرده و آن‌ها را به‌موقع انجام دهد. بر خلاف روش‌های معمول انتقال وجه، سامانه ACH می‌تواند پرداخت‌های متعدد و انبوه را به صورت اتوماتیک و کاملاً الکترونیکی دریافت و پردازش کرده و آن‌ها را از طریق یک شبکه خاص منتقل کند. این سامانه سپس مورد استقبال جهانی قرار گرفت و در ایران هم توسط بانک مرکزی ایجاد شد.

تفاوت کارمزد سامانه ساتنا و پایا

کارمزد سامانه ساتنا ۲ درصد هر تراکنش و تا سقف ۲۵ هزار تومان است. در واقع حتی اگر مبلغ انتقالی شما به اندازه ای باشد که ۲ درصد آن بیشتر از ۲۵۰۰۰ تومان شود، باز هم همین مقدار را از شما دریافت میکنند. پس این روش گزینه مناسبی برای انتقال مبالغ بالا است زیرا پول زیادی به عنوان کارمزد دریافت نمیشود.

کارمزد پایا با توجه به نوع حواله مشخص می‌شود:

1. حواله تکی: ۰/۰۱ درصد از مبلغ هر تراکنش، تا سقف ۲۵۰۰ تومان. در صورتی که مبلغ شما در حدی باشد که ۰/۰۱ درصد آن بیشتر از ۲۵۰۰ تومان شود، باز هم همین مبلغ از شما دریافت خواهد شد. 
2. حواله گروهی: ۱۰۰ تومان به ازای هر تراکنش. در این حالت مبلغ هر حواله اهمیتی در تعیین کارمزد ندارد. 

تفاوت ساتنا و پایا

مبلغ وجه

کف انتقال وجه با ساتنا ۵۰ میلیون تومان است درحالی‌که پایا کف انتقال ندارد. سقف انتقال این دو سامانه نیز با یکدیگر متفاوت است. اگر به بانک مراجعه کنید، با ساتنا بدون محدودیت می‌توانید وجه انتقال دهید در حالی‌که با پایا تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان قادر به انجام این کار هستید.

شیوه انتقال وجه

در سامانه ساتنا درخواست واریز وجه به حساب مقصد، به صورت مورد به مورد، در همان زمان ثبت درخواست، به بانک مقصد ارسال می‌شود و واریز معمولا تا ۲۰ دقیقه به طول می‌انجامد. در سامانه پایا پردازش تراکنش در ساعات مشخصی صورت می‌گیرد و پس از آن واریز به صورت دسته‌ای از بانک مبدا به بانک مقصد انجام می‌شود.

مدت زمان انتقال

حواله ساتنا به صورت آنی و حداکثر طی نیم ساعت انجام می‌شود. حواله پایا طی سیکل یا چرخه های پایا واریز می‌گردد و زمان دریافت وجه توسط گیرنده، به زمان ثبت درخواست پایا توسط فرستنده بستگی دارد.

روش های انتقال وجه از طریق پایا و ساتنا

• اینترنت بانک/همراه بانک
• مراجعه به بانک
• دستگاه خودپرداز