سکاندار کسی است که مسئولیت ناوبری یک کشتی، قایق و حتی سفینه فضایی را برعهده دارد. ما در این بخش آسمونی به معرفی سکاندار، ناخدا و همچنین به معرفی سکان می پردازد.
سکاندار کیست؟
سکاندار کیست؟
آسمونی : سکان دار جهت مسیر کشتی را با چرخاندن سکان تغییر می دهد.
سکاندار ممکن است ناخدای کشتی باشد یا کس دیگری باشد.
در کشتی های بزرگ، دیده بان هم وجود دارد که تمرکز بیشتری بر روی مشاهده مسیر دارد
و اطلاعات ناوبری را در اختیار سکاندار قرار می دهد.
ناخدا کیست؟
آسمونی : ناخدا (یا ناوخدای) بالاترین فرمانده و راهبر در ناو آبی است.
در هر کشتی یا قایق که بر آب حرکت میکند، دستور ناخدا بر هر دستور دیگری مقدم است.
وی مسئولِ جان و امنیتِ کشتی است.
گاهی واژهٔ کاپیتان را بجای ناخدا بکار میبرند.
سکان چیست؟
آسمونی : سکان ابزاری است که در شناورها و هواگردها برای تغییر جهت حرکت بکار میرود.
سکان عموماً از یک تیغه و میله و لولا تشکیل شده و به پاشنهٔ شناور متصل است و در زیر آب قرار دارد.
سکان به بدنه ناو یا هواپیما لولا شده است و با حرکت دادن دسته یا اهرمی به چپ و راست میچرخد.
این صفحه جریان شاره را در اطراف بدنه ناو یا هواپیما تغییر میدهد و بدین وسیله جهت حرکت آن را عوض میکند.
آسمونی : به فن و مهارت هدایت کشتی، سکانداری گفته میشود.
سکاندار با استفاده از اهرمی به نام دستهسکان به هدایت ناو یا هواگرد میپردازد.
دستهسکان، اهرم یا بازو یا فرمانی است که از آن برای حرکت دادن تیغهٔ سکان استفاده میکنند.
جهتدهی دستهسکان میتواند مستقیم یا غیرمستقیم (با دستگاه و از راه دور) صورت بگیرد.
موقعیت دستهسکان یا فرمان سکان نسبت به خط میانای شناور amidships موقعیت سکان نامیده میشود.
حداقل سرعتی که در آن سکاندار میتواند شناور را با دستورهای سکان هدایت کند سرعت سکانداری steerageway نام دارد.
آسمونی : برای تغییر دادن موقعیت سکان دستورهایی به سکاندار داده میشود و به آنها دستورهای سکان گفته میشود.
آمادگی واکنش شناورِ درحالحرکت به تغییر جهت سکان نیز سکانپذیری steering qualities نام دارد.
helmsman
به تمامی تجهیزاتی که عملکرد آنها به حرکت تیغهٔ سکان منجر میشود اصطلاحاً سکانافزار گفته میشود.
اجزای سکان
آستینهٔ سکان rudder bushing استوانهای فلزی و توخالی، معمولاً برنجی، که دورتادور خار لولای سکان قرار دارد
دورافزار سکان telemotor وسیلهٔ هیدرولیکی یا الکترونیکی یا مکانیکی که دستورهای سکان را از پل فرماندهی به سکانافزار منتقل میکند.
زاویهنمای سکان rudder angle indicator, rudder telltale, helm indicator وسیلهای مکانیکی یا الکتریکی در ایستگاه سکانش که نشاندهندهٔ زاویه بین سکان و خط مازهٔ (keel line) شناور است
زنجیر سکانش steering chain, wheel chain, tiller chain زنجیری که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم سکان را حرکت میدهد
زنجیر مهار سکان rudder chain هریک از زنجیرهای کوتاهی که به سکان وصل میشوند و در مواقعی که سکان از محل خود باز میشود آن را نگه میدارند
سرچلیپای سکان rudder crosshead قطعهای فلزی که تقریباً بهصورت عرضی به سر محور سکان متصل میشود و اتصالات سکانافزار به آن وصل میشود
سر محور سکان rudder head, upper stock بخش بالایی یا دنبالهٔ محور سکان در بالای تیغه که دستهسکان به آن وصل میشود
جعبه آببندی سکان rudder head bearing, steady block, deck stuffing box جعبهای حاوی دو تکه چدن که داخل آن موادی برای آببندی سر محور سکان وجود دارد تا از ورود آب به سکان و خروج روغن از آن جلوگیری شود و سر محور سکان را در مقابل فشارهای وارد از دستهسکان حفظ کند
چارکی سکان rudder quadrant سازهای در سر محور سکان که نیروی چرخش را به آن منتقل میکند
چراغ سکانش steering light چراغی که در پاشنهٔ شناور یدککننده نصب میشود تا کشتی یدکشونده برای سکانگیری از نور آن استفاده کند
حامل سکان rudder carrier اتصالی در بدنهٔ شناور که محور سکان را نگه میدارد و حامل وزن و فشارهای وارد بر سکان و دستهسکان و محور سکان است
حلقهٔ محور سکان rudder eye پیچی سرحلقهای که در بالای محور سکان نصب شده است و وزن محور را در هنگام حرکت یا توقف شناور تحمل میکند
خار لولای سکان rudder pintle, pintle قلاب یا میلهای بر روی سکان که به پایهٔ لولای سکان نصب میشود و نقش لولا را برای سکان دارد
درگاه سکان rudder hole, rudder port, helm port سوراخی در عرشهٔ شناور در بالای محفظهٔ محور سکان که سر محور سکان از آن عبور میکند
دستهتلگراف سکان steering telegraph وسیلهای برای انتقال دستورهای سکان از پل فرماندهی به اتاق سکانش
طناب قرقرهٔ سکان rudder pendant یکی از دو طناب سیمیای که طوری نصب شده است
که در موارد اضطراری بتوان زنجیر سکان را به پاشنه محکم کرد
سکاندار کیست؟
قاب سکان rudder frame چارچوبی که صفحات تشکیلدهندهٔ تیغهٔ سکان به آن متصل است
قرقرهٔ سکان rudder tackle هریک از قرقرههایی که به زنجیرهای سکان متصل است
و هنگامی که اتصالات سکان شکسته است،
در مهار سکان یا دستهسکان از آنها استفاده میشود
قطبنمای سکان steering compass قطبنمایی در نزدیکی دستهسکان که سکانی از آن برای هدایت شناور استفاده میکند
قفل سکان rudder brake وسیلهای نصبشده بر سر محور سکان برای ثابت نگه داشتن سکان در هنگام تعمیر
محفظهٔ محور سکان rudder trunk, rudder case, rudder well, rudder tube محفظهای مربع یا استوانهای در پیرامون سر محور سکان که از ورود آب به داخل شناور جلوگیری میکند
محور سکان rudder stock, rudderstock, rudder main piece میلهای عمودی در سکان که تیغهٔ سکان به آن متصل میشود
مهارهٔ سکان rudder stops, rudderpost, stoppers, rudder bracket, deck-stop, rudder chock برآمدگیای بر روی سکان یا جایگاه سکان که مانع از چرخش سکان بیش از 38 درجه میشود
میلهٔ سکان steering rod, wheel rod میلهای متصل به زنجیر هدایت برای انتقال نیروی دستهسکان به سکان
میلهٔ سکانش steering pole تیرکی در جلوی شناور که چراغی در بالای آن قرار دارد
تا نقطهٔ مرجعی را در هنگام هدایت شناور در شب مشخص کند
میلهٔ سکان عمودی rudder bar [حملونقل هوایی] میلهٔ لولاداری در مرکز سکان عمودی که فرمانهای پای خلبان را به سکان عمودی منتقل میکند
وزنگیر سکان rudder breaching طناب یا زنجیری تقریباً قائم، برای کاستن بخشی از وزن سکان از روی پایههای آن
دستهسکان
به اهرم یا بازو یا فرمانی که از آن برای حرکت دادن تیغهٔ سکان استفاده میکنند دستهسکان tiller میگویند.
انواع:
دستهسکان اضطراری emergency tiller, relieving tiller دستهسکانی یدکی که به چارکی یا یوغ وصل میشود
و در زمان از کار افتادن سکانافزار از آن استفاده میکنند
دستهسکان تکبازو single arm tiller دستهسکانی که از یک بازو یا اهرم تشکیل شده است
که آن را از دستهسکان کمانی یا یوغ متمایز میکند
دستهسکان دنبالهدار reverse tiller دستهسکانی که به پشت سکان نیز امتداد یافته است
دستهسکان زنجیری chain tiller دستهسکانی که با طناب یا زنجیری که به دور استوانهای تابیده شده است
به حرکت در میآید
دستهسکان فنری spring tiller, elastic quadrant دستهسکانی که با فنر به چارکی یا دستهسکان کمانی وصل شده است
و در سر محور سکان آزادانه حرکت میکند
دستهسکان کمانی quadrant tiller, sectional tiller
دستهسکانی که به شکل دایرهٔ کامل یا نیمدایره یا بخشی از کمان یک دایره است.
نظر خود را درباره «سکاندار کیست؟» در کادر زیر بنویسید :
آسمونی شامل بخش های متنوعی است که هر کدام از آنها شامل دنیایی از مقالات و اطلاعات کاربردی می باشند، شما با ورود به هر کدام از دسته بندی های مجله اینترنتی آسمونی می توانید به زیردسته های موجود در آن دسترسی پیدا کنید، برای مثال در دسته فیلم و سینما؛ گزینه هایی مثل نقد فیلم، معرفی فیلم ایرانی، فیلم بین الملل، انیمیشن و کارتون و چندین بخش دیگر قرار دارد، یا بخش سلامت وب سایت شامل بخش هایی همچون روانشناسی، طب سنتی، نکات تغذیه و تناسب اندام می باشد.
