- آسمونی
- مجله اینترنتی
- هنر
- صنایع دستی
- هنرهای دستی در خانه
هنرهای دستی در خانه
هنرهای دستی از هنگام خلقت بشر وابسته به شرایط طبیعت به وجود آمده است، به منظور بر آورده کردن احتیاجات انسانها از قبیل پوشش، حفاظت و ... . آسمونی در این بخش تاریخچه هنرهای دستی در منزل و انواع هنرهای دستی در منزل را برای شما عزیزان منتشر می کند.
نمونه های اولیه آن بوجود آمده و به مرور زمان توسعه یافته و با توجه به شرایط محیط تغییراتی در صنایع دستی ایجاد گردیده و با توجه به خصوصیاتی مانند احساسات، پسندهای هنری و فرهنگی اجتماع انعکاس یافته و نام « سنتی» به خود گرفته است .
هنرهای دستی سنتی را می توان به قالی بافی، زیلو بافی، گلیم بافی، جاجیم و گبه بافی، پارچه بافی، ساخت ادوات تحریری، چینی سازی، سرامیک، کار دستی، گلدوزی، زر بافی، کنده کاری، کارهای دستی چرم، ساخت آلات موسیقی، کارهای سنگی، مسگری، سبد سازی، سفالگری، کارهای معدنی، نمدسازی، بافندگی، کارهای روی چوب ( منبت کاری ) و... تقسیم کرد.
مواد اولیه بافندگیها از هنرهای دستی سنتی کشورمان را پشم، پرز، پنبه، مو و ابریشم تشکیل می دهد.
بدین صورت مواد اولیه را بوسیله بافتن، ریسندگی و یا با راه های دیگری بصورت نخ در آورده و یا الیاف ها را با متدهای مختلف مثل فشردگی و غیره به همدیگر وصل کرده و با بدست آوردن مجموعه ای از هر گونه جنسی مثل پارچه، بافتنی، قالی، گلیم، زیلو، جاجیم، نمد و غیره تولید می نمایند.
اشیاء بافتنی از زمانهای بسیار قدیم مرسوم و در بیشتر مناطق به عنوان منبع در آمد خانواده ها بوده و این صنایع دستی هنوز هم ادامه دارد.
تمامی تمدنهایی که از قدیم بوده اند اثرهای هنری بوسیله سنگهای قیمتی و یا فلز و سنگ و یا به طور جداگانه تولید شده است. مهمترین متدهای متغیر که همراه با سلجوقیان رواج پیدا کرده زینت آلات ترکمنی است. در دوران امپراطوری عثمانی، به موازات توسعه امپراطوری ساخت جواهر آلات نیز رونق یافته و اهمیت پیدا کرده است.
در عصر برنز، مس و قلع ترکیب و در دوران بعد از تولید برنز روی فلزهائی مثل مس ، طلا و نقره نیز با متد کوبیدن و ریخته گری کار شده است.
مس بیشتر از فلزهای دیگر مورد استفاده قرار گرفته است. کار بر روی فلزها با روشهایی مثل کوبیدن، سیم کاری، حکاکی، قلمکاری، کار با چکش، زرگری، نقره کاری و غیره انجام می پذیرد. علاوه بر مس هنرهای دستی با فلزهائی چون برنج، طلا و نقره امروزه با ظرفیت بالا و طرحهای گوناگون در حال تولید است. مس که امروزه بیشترین موارد استفاده را دارد بوسیله قلع سفید کاری شده به شکل گسترده ای در ساخت لوازم آشپزخانه مورد استفاده قرار می گیرد. هنر معماری که منشاء آنها بیشتر ساختمانهای مسکونی است با توجه به شرایط جغرافیائی مناطق طراحی شده است. کار بر روی چوب نیز وابسته به معماری مورد بحث در دوران سلجوقیان توسعه یافته و به مرحله مخصوص به خود رسیده است. در دوران سلجوقی آثار چوبی بیشتر معماریهایی نظیر محراب در مسجد و در پوش کمد و... را بوجود آورده است. این معماری در دوران عثمانی به شکل ساده در آمده و بیشتر اشیاء روزمره مثل سه پایه، میز کوچک، آلات تحریریه، کشو، صندوق، قاشق، تخت، قایق و غیره، یا آثار معماری مثل پنجره، کمد، شیروانی، میزهای کوچک آئینه دار، میزهای کشودار، سقف، محراب، منبر، تابوت یا صندوق قبر ساخته شده است.
چوب های مورد استفاده در این اثر ها بیشتر از درختان گردو ، سیب ، گلابی ، سدر ، آبنوس و مانند اینها بوده است. اشیاء چوبی که با متدهایی مثل رنگ آمیزی، کنده کاری، برجسته کاری، تراشیدن، روکش و پختن چوب تولید می شد، امروز هم مورد استفاده قرار می گیرد.
اینگونه آثار بخصوص در استفاده از عصا چوبدستی و مشابه با توجه به ماده اولیه آن ارزش داشته و استفاده از ین آثار صدها سال ادامه داشته و در قرن نوزدهم توسعه بیشتری یافته است. قسمت های دسته عصا و چوبدستی از اشیاء و یا فلزاتی چون نقره، طلا، استخوان و صدف و قسمت بدنه آنها از چوب درختانی مثل گیلاس ، گردو ، آبنوس ، بامبو و غیره ساخته می شود.
ساختن آلات موسیقی از قدیم تاکنون ادامه دارد. این آلات با استفاده از چوب درختان، نباتات و پوست، روده، موی، استخوان و شاخهای حیوانات ساخته شده و به صورت سیم دار، کمان دار، ضرب و ساز و غیره تقسیم بندی می شوند.
یکی دیگر از شاخه های هنر توسعه یافته وابسته به معماری، هنر چینی است. چینی توسط سلجوقیان وارد شده است. هنرمندان و صنعت کاران سلجوقی دائما هنرهای نقاشی و مجسمه سازی را مورد استفاده قرار داده خصوصا در بوجود آوردن تصاویر حیوانات موفق بوده اند. هنر سرامیک در قرن چهارده در انیرنیک، قرن پانزده در کوتاهیا و در قرن هفده در چاناک کاله شروع و در این مناطق با رنگ، نقشه و فرم مخصوص به خود به هنر چینی و سرامیک دوران عثمان الگوی جدیدی را وارد نموده است. هنر چینی و سرامیک ترکیه در بین قرون 19 - 14با خلاقیت فوق العاده خود در سطح دنیا به شهرت رسیده است.
نمونه های بسیار بارز هنر شیشه، امروزه روشنی بخش توسعه تاریخی شیشه را بوجود آورده است. تزیینات پنجره های شفاف در مدل و فرمهای مختلف در دوران سلجوقی توسعه یافته است.
در معماری سنتی تزیین نمای بیرونی و درونی در کارهای سنگی هم جای مهمی دارد. بیشترین موارد استفاده کارهای سنگی غیر از معماری سنگهای قبور می باشد. متد و روش های منبت کاری، حک و
کنده کاری و کار برجسته روی سنگ انجام می گیرد. عنصرهای مورد استفاده در تزیین اثر های نمونه ای هندسی، و نباتی همراه با نوشته و نحوه موجودیت در هنرهای نقاشی و مجسمه می باشد. هنرهای مجسمه سازی حیوانی کم می باشد اما در دوران سلجوقی مجسمه های انسان بیشتر دیده می شود.
ترمه بافی - آسمونی
انواع هنرهای دستی در منزل
نساجی سنتی یکی از هنرهای دستی در منزل
- زربفت ابریشمی
- ابریشم بافی
- احرامی بافی
- ارمکبافی
- بافت انواع پارچههای سنتی (باشلق، کرباسبافی، قناویز، فرتبافی، شمدبافی، گزیبافی، متقالبافی، چفیهبافی، جیمبافی)
- برکبافی
- پتوبافی
- ترمه بافی
- جاجیم بافی (موج بافی، ماشته بافی، ساچیم بافی)
- چادرشببافی
- حولهبافی
- داراییبافی (ایکات)
- زریبافی (زربفت)
- سجادهبافی
- سیاهچادر بافی
- شالبافی
- شعربافی
- شک بافی
- عبابافی - عبابافی نائین
- گلیچ
- متکازین (گلیمچه)
- مخمل بافی
- نوار بافی (پنبافی، مداخلهبافی، کارتبافی، خوسبافی / خوسدوزی، وریسبافی، نواربافی علیآباد کتول)
- پرده بافی
- حمام سری
- چپری
- عریضبافی
- پلاسبافی
- زیلوبافی
- قالی بافی / قالی (گل برجسته، خرسک، قالی دورویه، نمکدان بافی، چنته)
- گلیم (گل برجسته، ورنی، شیریکیپیچ، سفره کردی، مفرش، مسند، گلیم دورو، ساده، سوزنی، رند)
- جل اسب
- اجاق قراقی
- خورجینبافی
- نمدمالی / نمد
- سراندازبافی
- لباسهای محلی
- بافتنیهای سنتی (کلاه، جوراب و …)
- برقع
- پایپوشهای سنتی (گیوه، گیوهچینی، آجیدهدوزی یا تخت کشی، گیوهدوزی، گیوهبافی، چاروقدوزی، چموشدوزی)
- پوستیندوزی
- چوقادوزی
- عروسکبافی
- قلاببافی
- مجمسه های محلی (مومی)
- آجیده دوزی (لایه دوزی)
- آیینهدوزی
- اشرفیدوزی (سکه دوزی)
- بلیشدوزی (قزاق دوزی)
- پته دوزی (سلسله دوزی)
- پولکدوزی
- پیله دوزی
- تسمهدوزی
- تفرشی دوزی
- چهلتکه دوزی (خاتمی دوزی، لندره دوزی)
- خوسدوزی
- دانهدوزی
- دهیکدوزی (برجستهدوزی)
- رودوزی بمپور
- زرتشتیدوزی
- زرکدوزی
- زغره دوزی
- ستارهدوزی
- سرافیدوزی
- سرمهدوزی
- سکهدوزی (چشمهدوزی، دوریشدوزی، ژوردوزی)
- سوزندوزی
- شرابهدوزی (منگولهدوزی، آویزهدوزی)
- شمسه دوزی
- صدفدوزی
- قلابدوزی
- قیطاندوزی (فتیلهدوزی، مغزیدوزی، یراقدوزی)
- کتیبهدوزی
- کردیدوزی
- کمدوزی (کماندوزی، کمهدوزی)
- گلابتوندوزی (بادلهدوزی)
- لانهزنبوردوزی
- مخملدوزی
- مرصعدوزی (سنگدوزی)
- مرواریددوزی
- مضاعفدوزی
- ملیلهدوزی
- ممقاندوزی
- منجوقدوزی
- نقدهدوزی
- نقشدوزی
- نواردوزی
چاپهای سنتی یکی از هنرهای دستی در منزل
- قلمکار (چاپ مهری و نقاشی)
- کلاقهای یا باتیک (چاپ مهری یا نقاشی و دندانی)
- خرمهره سازی
- سفال و سرامیک
- کاشی مشبک
- کاشی زرین فام
- کاشی معرق
- کاشی معقلی
- کاشی مینایی
- کاشی هفت رنگ
- نقاشی روی سفال (نقاشی روی لعاب، نقاشی زیر لعاب)
- پاپیه ماشه
- تذهیب
- تشعیر
- جلدسازی
- صحافی سنتی
- طراحی سنتی (طراحی فرش و...)
- قطاعی (کاغذ و پارچه)
- کاغذسازی دستی
- نقاشی سنتی دیواری
- نقاشی روی استخوان
- نقاشی قهوهخانهای
- نقاشی گل و مرغ
- نقاشی لاکی
- نگارگری ایرانی (نقاشی ایرانی / مینیاتور)
- تزیین ساز و جامه دان ساز
- جلدسازی چرمی سنتی
- سراجی سنتی
- سوخت روی چرم
- معرق چرم
- نقاشی روی چرم
- نقش اندازی ضربی روی چرم
- زینسازی
- ساخت و تزیین ساز و کیف ساز
- آهکبری (ساروجبری)
- گچ بری
- مقرنسکاری / مقرنس سازی
- حجمهای فلزی سنتی
- افزار فلزی (جنگافزار سازی و …)
- جُنده کاری
- چاقو سازی
- چلنگری
- حکاکی روی فلز
- دواتگری
- زمودگری
- ساخت زیورآلات سنتی
- ضریح سازی
- علامتسازی
- قفل سازی
- قلمزنی
- کوفتهگری (طلاکوبی روی فولاد و غیره)
- گرگوربافی
- مسگری
- مشبک فلز
- ملیلهکاری: شامل سینی زینتی، سرویس بشقاب، کاسه و وسایل مصرفی
- میناکاری
- حجمهای چوبی سنتی (پیکرتراشی)
- ارسی سازی
- بامبوبافی
- ترکهبافی (ارغوانبافی، مرواربافی، چمبافی)
- چیقبافی
- حصیربافی (بوریابافی)
- خاتمکاری
- خراطی
- ساخت سازهای چوبی سنتی
- سوخت روی چوب
- قوارهبری
- کپوبافی
- کندهکاری روی چوب
- گرهچینی
- محرق چوب
- مشبککاری
- معرق چوب
- معرق منبت
- منبت چوب
- نازککاری
- نقاشی روی چوب
- صنایع دستی دریایی
- نقاشی روی صدف
- حجمهای سنگی
- تراش سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی
- سنگ تراشی سنتی (حجاری)
- حکاکی روی سنگ
- خراطی سنگ
- فیروزه کوبی
- مرصع کاری
- مشبک سنگ
- معرق سنگ
- موزائیک سنگ
- آینهکاری
- تراش شیشه
- شیشه حرارت مستقیم
- شیشهگری فوتی
- معرق شیشه / شیشه خانهبندی
- نقاشی پشت شیشه
- نقاشی روی شیشه
- همجوشی شیشه
- ابریشمکشی
- رفوگری
- رنگرزی گیاهی
- گلابتوندوزی
- نخریسی سنتی