دیه، دیعه یا خونبها از قوانین اسلام است و بر اساس تعاریف فقهی، مال یا پولی است که به سبب کشتن انسان یا نقص عضو به کسی به بازماندگان او پرداخت می شود.
دیه در مبانی حقوق اسلامی بر قاعده لا ضر و لا ضرار می باشد و بر اساس آن حق هر گونه آسیب جانی و مالی به دیگران از همه افراد سلب شده است. اما این حال باز هم ممکن به صورت عمدی و یا سهوی شاهد ضرر رساندن به جان و سلامتی افراد باشیم. اگر آسیبی به شخص دیگری چه به صورت عمدی چه غیر عمدی وارد شود، فرد ملزم به جبران آن خسارت است و در بخش آسیبهای جسمی، مساله قصاص و دیه مطرح میشود.
قصاص به مقابله مثل آسیب در جرایم عمدی تعبیر میشود به عنوان مثال، اگر کسی عمدا آسیبی به چشم شخص دیگر وارد نمود، شخص مقابل از حق قصاص این آسیب با صدمه زدن به گوش فرد برخوردار است. در واقع در جرایم غیرعمدی، بحث دیه مطرح میشود و کلمه دیه به معنای جبران خسارت بدنی با پرداخت مالی است.
براساس ماده 488 قانون مجازات اسلامی:
” دیه، مقدار مال معین است که شرع اسلام برای جبران جنایات غیرعمدی، شبه عمد، خطای محض و جنایت عمدی (اگر قاضی اجرای حکم قصاص را عملی نداند) و نقص عضو مشخص میکند.”
سرفصل های این مطلب:
نرخ و قیمت دیه هر سال با توجه به نرخ تورم و شاخص اعلام شده توسط بانک مرکزی و رئیس قوه قضاییه تعیین میشود. بر همین اساس نرخ دیه کامل انسان در سال 1404، در ماههای غیر حرام یا عادی، 1 میلیارد و 600 میلیون تومان و در ماههای حرام، معادل 2 میلیارد و 133 میلیون تومان است.
نوع جراحت | سال ۱۴۰۴ |
---|---|
دیه شکستگی نازک نی و درشت نی استخوان پا هر کدام | ۱۶۰ میلیون تومان |
دیه شکستگی بینی | ۱۶۰ میلیون تومان |
دیه شکستگی ترقوه | ۶۴ میلیون تومان |
دیه شکستگی جمجمه سر در حد هاشمه | ۱۶۰ میلیون تومان |
دیه زخم شدگی در حد حارصه | ۱۶ میلیون تومان |
دیه زخم شدگی در حد دامیه | ۳۲ میلیون تومان |
دیه دندان های پیشین که کامل ساقط شوند | ۸۰ میلیون تومان |
دیه دندان های پشتی که کامل ساقط شوند | ۵۳ میلیون تومان |
دیه یک دست | ۸۰۰ میلیون تومان |
دیه یک پا | ۸۰۰ میلیون تومان |
دیه شکستگی دنده های محیط بر قلب | ۴۰ میلیون تومان |
دیه خردشدگی استخوان مطلوب التیام یافته | ۲۶۶ میلیون تومان |
محرم، رجب، ذی القعده و ذی الحجه
توسط بانک مرکزی و رئیس قوه قضاییه