دربند، یکی از محله‌های تهران از دهکده‌های قدیمی شمیران در شمال باغ سعدآباد است. محله دربند از مناطق خنک و گردشگری تهران است. بر پایه نظرسنجی‌های انجام شده، دربند نخستین گزینه شهروندان تهرانی برای پذیرایی از میهمان خارجی و شهرستانی است و پس از آن فشم، لواسان، درکه و فرحزاد قرار دارند. مناظر برفی دربند بسیار زیبا می‌باشد. در ادامه با آسمونی باشید تا با دربند آشنا شوید.

دربند کجاست؟

دربند در ارتفاع 1700 متری از سطح دریا قرار گرفته و آغاز یکی از راه‌های اصلی صعود کوهنوردان به البرز مرکزی است. کوره‌ راهی از دربند آغاز می‌شود و به آبشار دوقلو و پناهگاه شیرپلا ختم می‌شود. محله‌های قدیمی دربند عبارت‌اند از مرغ‌محله (مغ‌محله)، کنارمحله، کلاغ‌پر و سربند، شاه محله و ترش محله بوده است که این محلات در کنار هم وجود داشته اند و بعدها به نام دربند نام گذاری شدند. 
قدمت این محله 200 سال می باشد که باغ شاطر نصف این قدمت را حدود 100 سال دارا می باشد. محدوده ی جغرافیایی قدیمی محله تغییر چندانی نکرده است و در واقع همان محدوده جدید است . رودی به نام رودخانه دربند از میان دهکده دربند می‌گذرد. در سال 1987 سیلی در این رودخانه ایجاد شد که بازار تجریش را نابود کرد. دره‌های اصلی رودخانهٔ دربند عبارت‌اند از دره اوسون، دره آبشار، دره امامزاده ابراهیم، دره کاک، آب شیردره و دره زون. خیابان دربند از ارتفاع 1600 متری در میدان قدس آغاز و در ارتفاع 1800 متری میدان سربند (تندیس کوهنورد) به پایان میرسد.

خیابان های مهم دربند

• خیابان دربند
• خیابان فناخسرو (ثبت)
• خیابان غلام جعفری (جعفرآباد)
• خیابان ظهیرالدوله

تاریخچه دربند

در زمان قاجار برخی از شاهزاده‌های قاجار از جمله شاهزاده الله‌وردی‌میرزا و ابوالملوک کیومرث‌میرزا در اینجا نشیمن داشتند. روز چهارشنبه رمضان 1303 قمری ناصرالدین‌شاه قاجار در راه پس‌قلعه و آبشار به دربند هم آمد. وقتی که بابی‌ها به ناصرالدین‌شاه تیر زدند یکی از ایشان به نام میرزا حسین‌علی با گروهی به محله مرغ‌محله دربند گریختند. ماموران پس از مدتی آن‌ها را یافته به زندان انداختند. از آنجا که دربند در قدیم مرکز عده‌ای از سادات دعانویس شده‌بوده کامران‌میرزا نایب‌السلطنه، پسر سوم ناصرالدین‌شاه نیز سالی یک‌بار برای دعا گرفتن به دربند می‌رفت. خانهٔ دکتر ملیسپو، مستشار مالی آمریکایی نیز در دربند بود.

در زمین‌های دهکده دربند به فرمان رضاشاه مهمانخانه و چندین ویلا ساختند. چون محله سربند تنگنا بود پل بزرگی بر روی رودخانه آن زدند و تندیس کوهنوردی نیز در میدانگاه سربند نصب شد. پیش از رسیدن به میدان سربند، در سمت چپ رودخانه هتل دیپلمات قرار دارد که تا اواسط دوران محمدرضا پهلوی محل پذیرایی مهمانان خارجی و تنها هتل آبرومند تهران بوده‌ است. دلیل شکل‌گیری این محله موقعیت آب و هوایی آن است که افراد این محله تماما کشاورز و باغدار بوده اند و زمین ها ی باغداری و کشاورزی آنها در سمت الهیه بوده است و خود آنها نیز در این محله ساکن بوده‌اند.

با توجه به اسناد تاریخی و روایات اینگونه به نظر می رسد که دو نفر از سمت طالقان (محلی در پشت قزوین) به این محل آمده اند و در همین جا تشکیل خانواده داده اند. دربند دارای طبیعتی زیباست که در گذشته نزدیکترین ییلاق به تهران به شمار می آمد، این خصوصیات مورد توجه سران حکومت وقت قرار گرفته و کاخ های زیبایی را در محلی به نام سعدآباد احداث نمودند و این کاخ ها از آن زمان تا به حال پابرجا و مورد توجه بازدید کنندگان است. در زمان قاجار ساختمانی به نام عمارت ناهار خوری دربند در آنجا دایر گردیده است. به دستور مقامات وقت در دربند مهمانخانه، ویلا، شهربانی، پست، شهرداری، و کارخانه برق ساخته شد که برق کاخ سعد آباد از آنجا تامین می شده است. گفته اند مهمانخانه دربند نخستین مهمانخانه در ایران بوده که امکانات پذیرایی از شخصیتها و توریست های خارجی در آن فراهم بوده است.

جاهای دیدنی دربند کجاست؟

در این محل یک باب حمام و جود داشته و در بعضی از خانه ها آب انبار نیز بوده است. میدانگاه اصلی دربند همان میدان دریند بوده است. قناتی در این محله وجود دارد که آب آن به سمت رودخانه دربند و کاخ سعد آباد می رفته است که همچنان نیز به حیات خود ادامه می دهد. یک تکیه (حسینیه) و دو مسجد با قدمت حدودا دویست سال در این محله وجود دارد، که چندین بار ترمیم و بازسازی شده و اخیرا هم مسجد جامع دربند به علت فرسودگی و عدم فضای کافی تخریب و به طور کامل ساخته شده است و ضمنا در این محل دو قبرستان قدیمی وجود دارد که قدمت این دو قبرستان بسیار بالاست.

• تندیس کوهنورد دربند

تندیس کوهنورد یا مجسمه امیر قدم شاهی که در میدان سربند در محله دربند برپا است در سال 1341 توسط رضا لعل ریاحی، پیکره‌تراش و نقاش ایرانی ساخته و سپس نصب شد. ایدهٔ ساخت این تندیس در سال 1337 از سوی حسن وجدان‌خوش، از کوه‌نوردان با سابقه ایرانی پیشنهاد شد. سرهنگ بیات، رئیس مرکز آموزش کوهستانی ارتش، مقدمات ساخت آن را آماده کرد و «مهام»، شهردار وقت تهران، هزینه ساخت مجسمه را پذیرفت. سپس امیر شاه‌قدمی، گروهبان ارتش و مربی کوه‌نوردی مرکز آموزش کوهستانی و مربی اسکی ایران به عنوان مدل به رضا لعل ریاحی معرفی شد و شهرداری هم مبلغ 10 هزار تومان بابت ساخت مجسمه پرداخت. سال 1338، یک سال پس از طرح این پیشنهاد مدل گچی آن آماده و در میدان سربند نصب شد، اما بارندگی و یخ‌زدگی زمستان همان سال بود که دست و بخشی از بدن مجسمه را خرد کرد. این قسمت مدت‌ها با پرچم ایران پوشانده شده بود تا این‌که در سال 1341 با پی‌گیری‌های رئیس وقت فدراسیون، رضا لعل ریاحی تندیس سیمانی را آماده کرد که این مجسمه هنوز پا برجا است.

• تله سیژ دربند

تله سیژ دربند یکی از تفریح های مهیج آنجاست که حدود 50 سال کار می کند. این تله سییژ مسیر 600 متری از میدان دربند تا ارتفاعات کوه را طی می کند و می توان از مناظر زیبای آن لذت برد.

• ساعات کاری تله سیژ دربند: هر روز 8 صبح تا 8:30 شب.

• پیاده روی و کوهنوردی در دربند

روزهای آخر هفته و تعطیلات، بهترین زمان برای گشت‌وگذار و پیاده‌روی در دربند به حساب می‌آید؛ مخصوصا که گذر از میان انبوه سفره‌خانه‌ها و قهوه‌خانه‌ها و مغازه‌های رنگارنگ جذابیت‌ زیادی دارد. در صورت تمایل می‌توانید با تله سیژ به محل موردنظرتان بروید یا از طول مسیر و کنار رودخانه لذت ببرید.
مسیر دربند به قله توچال، از پرطرفدارترین مسیرهای کوه‌نوردی تهران به شمار می‌رود که علاقه‌مندان اغلب صبح خیلی زود راهی آن می‌شوند.
همچنین کوهستان‌های صخره‌ای دربند و مناطقی مانند بند یخچال از مکان های مناسب برای ورزش سنگ‌نوردی هستند و علاقه‌مندان و حرفه‌ای‌های این رشته می‌توانند از انجام ورزش موردعلاقه خود در این مکان نهایت لذت را ببرند.

• آبشار دوقلوی دربند

یکی از زیباترین آبشارهای شمیرانات، آبشار دو قلو است که در ارتفاع 2،700 متری از سطح دریا قرار دارد و کوه‌نوردان از آن برای رفع خستگی استفاده می‌کنند. آب این آبشار از ذوب شدن برف ارتفاعات البرز تامین می‌شود و دمای آب آن به حدی است که حتی در تابستان‌ها نمی‌توانید دست یا پای خود را برای مدت طولانی در آن نگه دارید.
این آبشار حدودا 20 متری در مسیر اصلی صعود به توچال و در نزدیکی پناهگاه شیرپلا قرار دارد و به‌علت اینکه آب آن هنگام ریزش دوشاخه‌ می‌شود، به آبشار دوقلو معروف است.

• رستوران گردی در دربند

از آنجایی که دربند یکی از مکان های دیدنی معروف تهران محسوب می شود بنابراین بصورت روزانه بخصوص در روزهای تعطیل گردشگران زیادی به این محله می آیند. در دربند چندین سفره خانه و رستوران وجود دارد؛ همچنین غذاهای خانگی خاص خود را نیز دارد که در قالب دکه های جگرکی و کبابی به گردشگران سرویس می دهند.

• امامزاده ابراهیم دربند

امامزاده ابراهیم دربند تهران، یکی از مکان‌های مذهبی این منطقه است. این امامزاده بیش از 3 کیلومتر تا میدان سربند فاصله دارد. ابتدا باید نیم ساعت پیاده‌روی کنید. سپس با طی مسیری سه کیلومتری به یک دو راهی خواهید رسید. تابلوی موجود در آن منطقه شما را به راحتی راهنمایی خواهد کرد.
امامزاده در یک کوچه باغ زیبا قرار دارد. با عبور از 151 پله به درب آهنی امامزاده خواهید رسید. حیاطی کوچک و یک سقاخانه (کافه کنونی) در امامزاده وجود دارد. از اینجا می‌توانید مناظر زیبای کوه‌ها‌، دره و رودخانه را تماشا کنید. هوای خنک و دلپذیر این منطقه انرژی مورد نیاز برای ادامه هفته شما را تامین می‌کند.

• دره اوسون دربند

اگر بخواهید به دره اوسون بروید، باید تقریبا 3 کیلومتر از میدان کوهنوردان راهپیمایی کنید. پس از آن به پلی فلزی برخورد خواهید کرد که روی رودخانه قرار گرفته‌است. بعد از این پل به مسیری 2 شاخه برمی‌خورید. بعد از طی مسافتی کوتاه به دره اوسون خوهید رسید که آبشار دوقلو نیز در آن قرار دارد. اسکان و وقت‌گذرانی در این دره خنک و دلپذیر، واقعا می‌چسبد. با یک پیک نیک کوچولو، خستگی راه را از تنتان به در کنید.

• پناهگاه شیرپلا دربند

پناهگاه شیرپلا در کنار آبشار دوقلو قرار دارد. این پناهگاه 20 کیلومتر از دوراهی اوسون فاصله دارد و در مسیر کوهنوردی دربند به توچال واقع شده‌است. در این منطقه باید مواظب باشید که به تنهایی حرکت نکنید. میله و طناب‌های تعبیه شده در مسیر، برای کمک به شما وجود دارند. امکانات این پناهگاه برای اقامت شبانه مناسب است.

• سافاری وحشت دربند

اگر عاشق هیجان و محیط‌های ترسناک و رعب‌انگیز هستید، سافاری وحشت پارک دربند تهران را از دست ندهید. با یک گردش 7 دقیقه‌ای و نفس‌گیر، لحظاتی سرشار از هیجان توام با استرس را تجربه کنید. این مجموعه اولین تونل وحشت در ایران است که پیاده‌روی در آن واقعا دل شیر می‌خواهد. افراد زیر 12 سال و بالای 60 سال قادر به استفاده از این تونل نیستند.

• سورتمه دربند

سورتمه دربند، یکی از جاذبه های گردشگردی تهران است. این سورتمه در بوستان گلابدره قرار دارد. حقیقتا سورتمه‌سواری در ارتفاعات و بر فراز کوه‌های پوشیده از درخت، خاطره‌انگیز خواهد بود. پس معطل نکنید. یکی از لذت‌بخش‌ترین تجربیات زندگی خود را در سورتمه دربند تجربه کنید. دیدن مناظر زیبای اطراف، هوای عالی و سرعت این سورتمه، لحظاتی به‌یادماندنی برایتان خواهد ساخت. این سورتمه تا 40 کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کند و برای سوار شدن، هیچ محدودیت سنی وجود ندارد. سورتمه دربند از شنبه تا 4 شنبه، ساعت 9 الی 18 و روزهای 5 شنبه و جمعه، ساعت 10 الی 20 فعالیت می‌کند.

• سینما پرواز دربند

سینما پرواز دربند در بوستان گلابدره قرار دارد. برای تجربه این تفریح، در ارتفاع 6 متری و در یک هرم قرار می‌گیرید. اگر از عاشقان هیجان و ارتفاع هستید، سینما پرواز دربند تهران را فراموش نکنید. این تفریح، تلفیقی جذاب از پرواز و سینماهای چند بعدی است. معلق بودن در فضا و تجربه انواع افکت‌های کم‌نظیر، حسی متفاوت به شما خواهد داد.

• پیک نیک در دربند

شب‌های زیبا و دلنشین دربند، فضایی عالی برای دورهمی را فراهم می‌کند. اگر به دنبال مکانی دنج و عالی برای یک شب‌نشینی دوستانه یا خانوادگی هستید، شب‌های دربند را انتخاب کنید. نشستن در آلاچیق‌ها،رستوران‌هایا سفره‌خانه‌های دوست‌داشتنی، خاطره‌ای فراموش‌نشدنی برایتان خواهد ساخت.

بهترین زمان برای رفتن به دربند چه موقع است؟

دربند، به خاطر نزدیکی به مناطق شمالی کشور، آب و هوای معتدل رو به سردی دارد. تابستان‌های دربند خنک و معتدل هستند و زمستان‌ها معمولا سرد است. نقاط برفی آن در زمستان بسیار زیبا است.