جنبش کورینتیانس و تاثیر آن روی فوتبال

دموکراسی کورینتیانس در فوتبال

ستاره ای که پایه گذار دموکراسی کشورش شد

آسمونی" href="https://asemooni.com/">اختصاصی آسمونی

نوشته از مهدی زارعی

از بین هزاران ورزشکار، تعداد انگشت شماری از آنها ستاره می شوند؛ اما کمتر از این تعداد، نفراتی هستند که به چهره هایی تاثیرگذار در اجتماع بدل می گردند؛ چهره هایی که همزمان از نظر فنی می درخشند، محبوب هستن، تا جایی که می توانند روی فکر هواداران خود اثر بگذارند و البته در کنار تمام اینها، چنان بینشی به مسائل فرا ورزشی دارند که بتوانند چنین کاری بکنند. در میان این چهره های انگشت شمار، بدون هیچ تردیدی نام سوکراتس کاپیتان اسبق تیم ملی برزیل، درخشان تر از سایرین هست. سوکراتس فرزند یک نظام دیکتاتوری بود و به گفته خودش« در 16 سالگی که وارد کالج شدم، معنی خفقان را فهمیدم. من همکلاسی هایی داشتم که برای اسیر نشدن توسط رژیم، دائما در حال فرار بودند.» در کشوری که اکثر فوتبالیستهایش کم سواد و از خانواده هایی با فرهنگ بسیار پایین بودند، سوکراتس در سال 1978 و با پیوستن به کورینتیانس تصمیم گرفت، جنبشی به نام« جنبش کورینتیانس» را تشکیل دهد. دلیلش هم ساده بود، در باشگاهها هم مثل سیستم حاکم بر برزیل، دیکتاتوری حاکم بود و سوکراتس پیشنهاد داد که بازیکنها حتی برای کارهای ساده ای مثل ساعت غذا خوردن، رای گیری کنند.

جنبش کورینتیانس حرکت بعدی جنبش، تغییر قانون « کونسنتراسائو» بود که جمع کردن بازیکنان قبل از هر مسابقه در یک اردوی متمرکز به شمار می رفت؛ به عبارت ساده تر، بازیکنان این قدر شعور و رشد عقلی ندارند که بتوان، آنها را آزاد گذاشت. اما به نظر سوکراتس، این قانون، شخصیت بازیکنان را زیر سوال می برد و لازم بود که با آنها مثل زندانی و افراد بی مسوولیت برخورد نشود. با 6 ماه تلاش، این قانون تغییر کرد. تیمهای فوتبال دیکتاتوری را کنار می گذاشتند و این به جامعه هم رسوخ کرد. کم کم هواداران برزیلی- که آنان هم اکثرا از قشرهای ضعیف، کم درآمد و کم سواد جامعه بودند- متوجه تغییرات شدند. مدتی قبل از انتخابات 15 نوامبر 1982 ، روی پیراهن بازیکنای کورینتیانس خطاب به همه هواداران نوشته شد« در روز پانزدهم رای بدهید.» این اولین قدم برای براندازی حکومت دیکتاتوری در برزیل بود. در همان سال کورینتیانس در حالی قهرمان ایالت سائوپائولو شد که روی پیراهن این تیم، عبارت« دموکراسی» نوشته شده بود. از آنجایی هم که جنبش سوکراتس از یک باشگاه بزرگ شروع شده بود، خیلی سریع در بین مردم جا افتاد و جنبه عمومی پیدا کرد. « دموکراسی کورینتیانس» چنان در فرهنگ برزیل جای گرفت که سوکراتس به چهره ای مهم، حتی در مبارزات انتخابات ریاست جمهوری کشورش تبدیل شد.

جنبش کورینتیانس و تاثیر روی فوتبال کار به جایی رسید که دو سال بعد، یک و نیم میلیون هوادار در یک تظاهرات معروف حضور پیدا کردند. سوکراتس برای کلیه حاضران سخنرانی کرد و با این که پیشنهادی از طرف باشگاه فیورنتینا به او شده بود، به مردم گفت:« اگه کنگره، قانون برگزاری انتخابات آزاد ریاست جمهوری را تصویب کند، من پیشنهاد بازی در ایتالیا را رد می کنم.» با وجود استقبال فراوان هواداران از پیشنهاد سوکراتس، این قانون در آن زمان تصویب نشد و هرچند با رفتن سوکراتس به سری آ، دوران دموکراسی کورینتیانس به پایان رسید، اما فرهنگی که در بین هواداران ایجاد شده بود، هیچ گاه از بین نرفت. تغییراتی که از ساده ترین مسائل یک تیم فوتبال شروع شد، در جامعه گسترش یافت و هرچه بیشتر گسترش پیدا کرد، پایه های رژیم دیکتاتوری برزیل، لرزان تر شد. زمانی برزیل به قدری شرایط سیاسی و اقتصادی آشفته ای داشت و مردمش چنان غرق فوتبال بودند که گفته می شد:« روزی که آفتاب نیست و مسابقه فوتبال برگزار نمی شود، روزی است که در آن، کودتا اتفاق می افتد.» اما همان جامعه در کمتر از سه دهه، به درجه ای از شعور اجتماعی رسید که حتی با میزبانی جام جهانی و المپیک هم نتوانست بسیاری از هواداران خود را راضی کند و آنها ترجیح دادند با حضور در تظاهرات اعتراض آمیز، سیاست کشورشان را نقد کنند. سوکراتس در سال 2011 از دنیا رفته بود؛ اگه زنده بود قطعا خوشحال می شد که ببیند دموکراسی کورینتیانس، چه تاثیرات عمیقی روی جامعه برزیل و هوادارای فوتبال این کشور گذاشته است.