- آسمونی
- مجله اینترنتی
- علمی و دانستنی
- آیا میدانستید؟!
- چرتکه چیست؟ روش کار با چرتکه
چرتکه چیست؟ روش کار با چرتکه
شاید با شنیدن نام چرتکه یاد وسیله ای قدیمی و جالب بیوفتیم که بقالی های قدیم برای محاسبه حساب و کتابشان از آن استفاده می کردند و بنوعی چرتکه می انداختند. اگر می خواهید بدانید چُرتکه چیست؟ و روش کار با چرتکه را بیاموزید این بخش آسمونی را تا پایان مطالعه نمایید.
چرتکه چیست؟ روش کار
آسمونی : چُرتکه وسیله‌ای قدیمی است که برای انجام محاسبات به کار می‌رود.
از آن می‌توان برای انجام چهار عمل اصلی ریاضی استفاده کرد و حتی می‌توان آن را برای محاسبه ریشه دوم و سوم اعداد نیز به کار برد.
پیرامون این واژه
آسمونی : چُرتکه واژه‌ای است که از زبان روسی وارد زبان فارسی شده‌است.
چرتکه درزبان روسی به معنی «تسبیح» می‌باشد.
بازاریان قدیمی در تهران از این وسیله برای محاسبات و حساب و کتاب استفاده می کردند که امروزه از این وسیله با تغییرات به شکل ژاپنی برای آموزش کودکان و پرورش ذهن استفاده می کنند .
تاریخچه
آسمونی : حدود 2300 الی 2700 سال قبل از میلاد مسیح اولین چُرتکه توسط سومری‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌است .
بر اساس باور قدیمی دانشمندان بابلی، مانند "Carruccio" چرتکه برای عملیات جمع و تفریق و محاسبات پیچیده مورد استفاده قرار می گرفته‌است.
در طول امپراطوری هخامنشی ، در حدود 600 سال قبل از میلاد مسیح، ایرانیان اولین بار شروع به استفاده از چُرتکه کرده‌اند.
در امپراطوری اشکانیان و ساسانیان، پژوهشگران متمرکز بر تبادل دانش و اختراعات با کشورهای دیگر از جمله هند، چین و امپراتوری روم، اقدام نمودند .
ساختار
چُرتکه از قابی تشکیل شده‌است که دارای سیمهایی موازی با یکدیگر است و مهره‌هایی بر روی این سیم‌ها حرکت می‌کنند.
هر ستون -که از یک سیم تشکیل شده است- نشاندهنده یک جایگاه در سامانهٔ دهدهی است.
نخستین ستون سمت راست، ستون یکانها است وستون بعدی که در سمت چپ آن قرار می‌گیرد ستون دهگانهاست و به همین ترتیب ستونها ادامه می‌یابند.
کاربرد چُرتکه برای چهار عمل اصلی
آسمونی : از سمت راست ارقام اولین عدد مورد نظر را وارد می‌کنیم به این صورت که به ازای هر رقم، همان تعداد از مهره‌های یکان، دهگان، صدگان و... را پایین می‌آوریم.
سپس برای وارد کردن عدد بعدی به همان ترتیب، به ازای هر رقم تعدادی از مهره‌ها را پایین می‌آوریم ولی اگر تعداد مهره‌های مورد نیاز برای پایین آوردن کافی نبود، مابازای 10 را نگه داشته و فقط یک مهره به مهره‌های سمت چپ آن اضافه می‌کنیم.
