- آسمونی
- مجله اینترنتی
- فرهنگ و تاریخ
- لغت نامه
- دیکشنری یا فرهنگ لغت (لغتنامه)

دیکشنری یا فرهنگ لغت (لغتنامه)
واژهنامه، فرهنگ لغت یا دیکشنری (dictionary) یا گاهی لغتنامه یا فرهنگ لغت یا فرهنگ واژگان؟! آیا همه این ها یکی هستند؟ اگر می خواهید بدانید دیکشنری یا فرهنگ لغت (لغتنامه) چیست این بخش آسمونی را تا پایان مطالعه نمایید.
فرهنگ لغت چیست؟
واژهنامه، فرهنگ لغت یا دیکشنری (dictionary) یا گاهی لغتنامه یا فرهنگ لغت یا فرهنگ واژگان، کتابی است که در آن معانی واژههای یک زبان معین با توضیحات مربوط به ریشهشان، تلفظشان، یا اطلاعات دیگر مربوط به آنها به ترتیب حروف الفبای همان زبان گردآوری میشوند.
تفاوت فرهنگ لغت یا دایره المعارف چیست؟
واژهنامه به فهرست واژههایی در در انتهای کتابها میآیند گفته میشود که معادل واژه glossary در زبان انگلیسی است. فرهنگ واژگان با دانشنامه (دایرة المعارف) تفاوت دارد. در یک واژه نامه معمولاً، فقط به معنای واژهها اکتفا میشود و اطلاعات دیگری (نظیر تاریخچه) داده نمیشود. به علاوه، در واژهنامهها فقط به واژههای عمومی یک زبان اشاره میشود، و اسامی خاص (مانند اسم مکانها و اشخاص) کمتر نوشته میشود.
با این حال، مرز دقیقی بین واژه نامه و دانشنامه نمی توان تعیین کرد، و برخی کتب به نوعی در هر دو طبقه جا میگیرند، مانند لغتنامه دهخدا.
انتقادها به مفهوم فرهنگ لغت
پیر بوردیو هر فرهنگ لغتی را حاوی سوگیری میداند و در این رابطه بر این عقیده است که تمام فرهنگ نامهها اعم از جامعهشناسی، مردمشناسی، فلسفه و غیره اغلب زورگویانه هستند. او علت این امر را این میداند که آنها در تظاهر به توصیف، در واقع به برخی واژگان مشروعیت میدهند. او فرهنگ نامهها را ابزارهایی میداند برای ساخت واقعیتی که مدعی ثبت آن اند، و مدعی است آنها میتوانند مولفان و مفاهیمی را که وجود ندارند به وجود بیاورند و بر عکس دربارهٔ مفاهیم یا مولفانی که وجود دارند خاموش بمانند.
فرهنگ لغتهای ایرانی
تاکنون فرهنگ لغات متعددی در ایران نوشته شدهاست. در یک بررسی اجمالی از مهمترین فرهنگهای لغات زبان و ادبیات فارسی میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
- برهان قاطع
- فرهنگ آنندراج
- فرهنگ پهلوی
- فرهنگ جهانگیری
- فرهنگ رشیدی
- فرهنگ سروری
- فرهنگ شعوری
- فرهنگ عباسی
- فرهنگ قواس
- فرهنگ میرزا ابراهیم
- فرهنگ ناظم الاطباء
- فرهنگ نظام
- فرهنگ وفائی
- لغت فرس
- لغت نامه دهخدا
- فرهنگ فارسی
- فرهنگ سخن
- فرهنگ جامع زبان فارسی
- فرهنگ معین