تیم ملی هنگ کنگ؛ از آغاز تا امروز

عنوان چهارمی بازیهای آسیایی

سال 2023، سالی خاطره انگیز برای فوتبال هنگ کنگ است. در همین سال و در بازیهای آسیایی هانگژو اتفاقی باورنکردنی برای هنگ کنگی ها رخ داد. تیم امید هنگ کنگ که بدون امتیاز و با توجه به کمبود تیمها در مرحله گروهی رقابتها راهی دور دوم شده بود، به یک چهارم نهایی رسید و در برابر ایران قرار گرفت.

در پایان مسابقه کسی به این کاری نداشت که ایران ضعیف ترین گزینه ممکن را روی نیمکت خود داشت و با تیمی نصفه و نیمه راهی رقابتها شده بود؛ برای کسی هم مهم نبود که ایران هیچ گاه توجهی به تیمهای امید خود نداشته است. مهم یک مساله بود. هنگ کنگ با یک گل حریف نامدار خود را شکست داد و برای نخستین بار در بازیهای آسیایی به عنوان چهارمی آسیا دست پیدا کرد. حتی با این افتخار هم لحظه های شیرین فوتبال هنگ کنگ انگشت شمار است.

فوتبال در بنادر چینی

قدمت فوتبال در بندر هنگ کنگ به بیش از یک قرن می رسد. حتی اسنادی موجود است که نشان می داد در رقابتهای بین بنادر در سال 1908، تیمهای هنگ کنگ و شانگهای به مصاف هم رفته اند. چنین رقابتهایی طی سالهای 1935 و 1937 بین بومیان چینی و اروپاییان مقیم هنگ کنگ نیز برگزار شد. بعدها هم هنگ کنگی ها از سال 1937 در رقابتهایی دوجانبه شرکت کردند که در آینده نیز ادامه پیدا کرد. البته رقابتهای بنادر هنگ کنگ و ماکائو هم مسابقاتی رسمی به شمار نمی آمد؛ همانند رقابتهای هنگ کنگ و بندر سایگون.

ده سال گذشت و در روز 20 آوریل 1947 شهر مونگ کُک در هنگ کنگ شاهد برد(3-2) این تیم در برابر ویتنام جنوبی بود. تیم ملی هنگ کنگ با این نتیجه متولد شد و از سال 1954 به صورت رسمی به عنوان یکی از اعضای فیفا کار خود را ادامه داد. با این حال فوتبال هنگ کنگ پیش از آن نیز ستارگانی چند به فوتبال آسیا معرفی کرده بود. تیم ملی چین در المپیک های 1936 و 1948 در رقابتها شرکت داشت و بازیکنانی چون وای تونگ لی با اصالت هنگ کنگی در این تیم بازی کرده بودند.

هنگ کنگ در 1949 دیداری با کره جنوبی برگزار کرد و چهار سال بعد مقابل این تیم، نخستین برد خود را به دست آورد. بردی قاطع و با نتیجه (4-0) با سنارگانی چون کینگ های چانگ و کینگ شینگ هسو.

دهه طلایی

هنگ کنگ خیلی سریع در بین بزرگان آسیا خود را جای داد. سال 1956 اولین دوره جام ملتهای آسیا به میزبانی این کشور برگزار شد و این تیم عنوان سوم تورنمنت را از آن خود ساخت. یک سال بعد اتحادیه فوتبال هنگ کنگ تیمی را به مسابقات جام مردکا فرستاد؛ در حالی که اکثر بازیکنان تیم منتخب از باشگاه ایسترن( شرقی) بودند و تنها چند بازیکن از باشگاههای دیگر در این تیم حضور داشتند. تیم توری در جنوب آسیا داشت و چند مسابقه انجام داد. با این حال نباید این تیم را تیم ملی هنگ کنگ دانست. زیرا چند بازیکن تیم عضو اتحادیه فوتبال تایوان بودند. در دومین دوره جام ملتهای آسیا بازیکنانی که تایوانی بودند، برای حضور در جام ملتها به تایوان پیوستند و با نام چین ملی در مسابقات شرکت کردند. تایوان سوم شد و هنگ کنگ نزول کرده به مسابقات نهایی  نرسید. هنگ کنگ در سومین دوره رقابتها در 1964 چهارم شد و در 1968 عنوان پنجمی مسابقات را از آن خود کرد تا طی چهار دوره نخست مسابقات، یکی از موفق ترین تیمهای جام ملتهای آسیا باشد.

بالاتر از چین

دو دهه گذشت تا این که روز 19 می 1985 به یکی از روزهای تاریخی فوتبال هنگ کنگ بدل شد. در رقابتهای انتخابی جام جهانی مکزیک، هنگ کنگ در حالی رودرروی چین قرار گرفت که چین با یک تساوی به مرحله بعدی مسابقات صعود می کرد. اما هنگ کنگ برای رسیدن به دور بعد، ناچار به برد در برابر تیمی بود که حکم برادر بزرگ هنگ کنگ را داشت و برتری مقابل آن، برای هنگ کنگ در حکم یک رویا بود. اما رویا محقق شد و شاگردان کامینگ کووک(2-1) پیروز شدند. گلهای هنگ کنگ را چی تاک چئونگ و  فای کام کو به ثمر رساندند و هنگ کنگ ناباورانه از گروه خود صعود کرد. هرچند در مرحله یعد، این تیم حریف ژاپن نشد و از رقابتها کنار رفت اما برد مقابل چین برای همیشه در تاریخ جاودانه شد.

تبانی و زندان

هنگ کنگ در فوریه سال 1996 به بالاترین رتبه خود در رنکینگ فیفا رسید؛ هرچند رتبه 90 برای تیمی که حتی در سطح آسیا نیز به هیچ توفیقی دست نیافته بود، عجیب به نظر می رسید و تنها ناشی از استانداردهای عجیب فیفا در رنکینگ خود بود.( در آن زمان ایران در بین صد تیم اول دنیا جایی نداشت!).اما حتی چنین رتبه ای نیز برای هنگ کنگ موقتی بود و در سال 1998 مشخص شد که چند تن از چهره های شناخته شده فوتبال هنگ کنگ در برابر تایلند تبانی کرده اند تا تیم شان تن به شکست بدهد. آنها به یک سال زندان محکوم شدند و باز هم فوتبال هنگ کنگ برای مدتها از بین تیمهای درجه دو آسیا نیز خارج گشت. در این دوران شکست(7-0) مقابل چین در 17 نوامبر 2004 هم بدترین شکست تاریخ هنگ کنگ را رقم زد و هم بار دیگر برتری برادر بزرگ را به رخ برادر کوچک تر کشید. بعدها هنگ کنگ دو بار دیگر شکست(7-0) را تجربه کرد. هرچند که هر دوی این شکستها در دیداری دوستانه در شهر سو کون پو رقم خورد؛ اولی در 17 نوامبر 2010 برابر پاراگوئه و دومی در 14 اکتبر 2014 مقابل آرژانتین.

در مسیر قطر

هنگ کنگ اکنون با وجود صعود به جام ملتهای آسیا نمی تواند این حضور را ناشی از درخشش تیم خود بداند. این تیم در گروهی که ایران، عراق، بحرین و کامبوج در آن حضور داشتند، تنها یک برد و دو تساوی کسب کرد و 5 بار باخت و با تنها 4 گل زده( میانگین نیم گل برای هر مسابقه) به عنوان تیم چهارم گروه، راهی مرحله پلی آف شد و هرچند 4 گل از هند خورد، اما به لطف برتری مقابل کامبوج(3-0) و افغانستان(2-1) به جام ملتهای آسیا رسید. هرچند که نبرد برابر امارات، ایران و فلسطین نمی تواند برای تیم کنوبی هنگ کنگ کار آسانی باشد.