مراحل ثبت برند و لوگو به چه صورت است؟

انجمن بازاریابی امریکا برند را اینگونه تعریف کرده است: برند به انگلیسی (Brand) با عنوان قانونی نشان تجاری، یک طرح، نماد، عبارت، نام و.... است که ارائه دهنده خدمات یا فروش محصول خاصی است که به وسیله آن، از سایر محصولات مشابه متمایز می‌شود. نشان تجاری و یا برند همان چیزی است که مخاطب، صفات و ویژگی‌های آن را با دیدن، شنیدن، حس کردن و غیره، به صورت ذهنی (Conceptual)، دیداری (Visual) یا شنیداری (Verbal) در ذهن و قلب خود تداعی می‌کند.

در واقع برندهای دلخواه آنهایی هستند که دارای ماهیت و قدرت اجتماعی بالایی بوده و افراد نسبت به آنها حس مالکیت داشته باشند. مطمئنا بارها شنیده‌اید که " این مارک یا برند محبوب من است". در واقع برندی دارای قدرت است که بتواند هیجان و عواطف مصرف‌کننده را برانگیخته و مشتری بتواند به آن اعتماد کند. پس یکی از مهمترین وظایف هر شرکت، پیدا کردن راه برای جلب توجه و وفاداری مشتری است. از جمله خصوصیات یک برند معروف می‌توان به جذابیت، الهام بخش بودن، تک بودن، تناسب و جایگاه اشاره کرد.

هدف از ثبت علامت (ثبت برند، ثبت لوگو، ثبت آرم تجاری) چیست؟

هر برند یا علامت تجاری از طریق حصول اطمینان از حقوق انحصاری برای شناختن کالاها و خدمات یا اجازه دادن به دیگران مبنی بر استفاده از آن در صورت پرداخت مبلغ، صاحب اثر را محافظت می‌کند. مدت زمان این حفاظت متفاوت است ولی آرم تجاری، قابلیت تمدید شدن نامحدود توسط پرداخت مبلغ مربوطه را دارد. محافظت آرم تجاری توسط مراجع قانونی که در اکثر نظام‌ها اجازه متوقف کردن تخلف در این زمینه را دارند، تأیید می‌شود.

از دیدگاه وسیع‌تر، علائم تجاری با رسمیت بخشیدن و دادن سود اقتصادی به صاحبان آنها، در سطح جهانی سرمایه‌گذاری کرده و این ابتکار را ترویج می‌دهد. حفاظت علائم تجاری همچنین مانع تلاش‌های رقبای غیرمنصف، مثل متقلبان،‌ برای استفاده از علائم مشخص به منظور فروش محصولات و ارائه خدمات نامرغوب یا متفاوت می‌شوند. این نظام، آگاهی و امکان سرمایه‌گذاری جهت تولید و فروش کالاها و خدمات را در منصفانه‌ترین شرایط ممکن به مردم می‌دهد و از این راه تجارت بین‌المللی را تسهیل می‌کند.

چه علائمی قابلیت ثبت شدن دارند؟

نشان تجاری می‌تواند یک یا ترکیبی از چند کلمه، حرف، عدد، نقاشی‌، سمبل‌، نقش‌های سه‌بعدی (شکل و بسته‌بندی کالاها)، علائم سمعی مثل موسیقی یا اصوات، رایحه‌ و یا رنگ‌هایی جهت معرفی ویژگی‌ها باشند. به جز علائم تجاری که مشخص کننده منبع کالا یا خدمات هستند، چند دسته نشان دیگر نیز وجود دارد.

علائم اشتراکی

متعلق به اتحادیه‌هایی است که از آن نشان به منظور معرفی خود با یک سطح کیفی (یا سایر ملزومات آن اتحادیه) استفاده می‌کنند. مثلاً اتحادیه‌های که معرفی‌کننده حسابداران، مهندسان یا معماران هستند.

علائم تصدیق‌نامه‌ها با استانداردهای معین

این علائم برای نشان دادن قبولی داده می‌شوند، ولی محدود به هر گونه عضویتی نیستند. آنها را می‌توان به هر کس که تصدیق کند کالاهای مربوط مطابق استاندارد هستند، اعطا کرد. برای نمونه، گواهی‌نامه استاندارد کیفیت "ISO 2000" یک گواهی‌نامه شناخته شده در سطح جهانی است.

علامت تجاری چگونه ثبت می‌شود؟

برای ثبت یک آرم در دفتر ملی یا منطقه‌ای درخواست داده می‌شود که این تقاضا باید شامل فهرستی از کالاها و خدمات برگزیده آن نشان و بازسازی واضحی از آرم با تمام رنگ‌ها، طرح و نقش‌های سه بعدی باشد.

این علامت جهت حفاظت شدن تحت عنوان آرم تجاری یا هرگونه علامت دیگر باید واجد شرایط خاصی بوده که علاوه بر معرفی یک محصول مخصوص، متمایز از سایر علائم نیز باشد که مصرف‌کننده بتواند آن محصول را از سایر محصولات تشخیص بدهد. ضمن اینکه نباید مصرف‌کننده را فریب داده یا به اشتباه بیندازد یا اینکه به قوانین و اخلاقیات بی‌حرمتی کند. و بالاخره، حقوق داده شده نباید مساوی یا حتی مشابه حقوق اعطاء شده به صاحب علامت دیگری باشد. با جست‌و‌جو و آزمایش توسط دفتر ملی یا مخالفت ثالثی که ادعای حقوق مساوی یا مشابه دارد می‌توان از این بابت اطمینان حاصل کرد.

دامنه محافظت علامت تجاری چقدر است؟

در تمامی کشورها، علائم تجاری ثبت و محافظت می‌شود. هر یک از دفاتر ملی یا ناحیه‌ای، ثبت علائم را که شامل اطلاعات کامل درخواست برای ثبت و تمدید است،‌ نگهداری می‌کنند، هر چند، نتایج چنین ثبتی محدود به کشور مربوطه (یا ثبت‌‌های ناحیه‌ای کشورهای مربوطه) باشد. برای جلوگیری از ثبت جداگانه در دفتر هر کشور یا ناحیه‌، نظام بین‌المللی ثبت، WIPO ، علائم را اجرا می‌کند. این نظام توسط دو عهدنامه اداره می‌شود:

توافق‌نامه مادرید

وابسته به ثبت بین‌المللی علائم و پروتکل مادرید (موافقت‌نامه مادرید، شخص دارای اتصال توسط ملیت، مقر یا مؤسسه) با کشوری در ارتباط با یک یا هر دوی این عهدنامه‌ها می‌تواند براساس ثبت یا درخواست در دفتر آن کشور، ثبت بین‌المللی مؤثری در چند یا تمام کشورهای عضو اتحادیه مادرید بدست آورد.

علامت تجاری حقیقی

ثبت علامت تجاری به نام شخص و علامت تجاری حقوقی به ثبت علامت تجاری به نام شرکت، گفته می‌شود.

برای مثال کسی که جواز کسب آن مربوط به مواد غذایی باشد نمی تواند علامت را در طبقه غیر از مواد غذایی ثبت کند. برای شخص حقوقی تمام مدارک و مجوزها باید به نام شخصیت حقوقی یعنی شرکت باشد و طبقه مورد نظر برای ثبت باید در موضوع شرکت ذکر شده باشد. اگر طبقه مورد نظر در موضوع شرکت نباشد می‌تواند موضوع مورد نظر را به شرکت اضافه کند و بعد از آن برای ثبت برند اقدام نماید.

طبقه‌بندی بین‌المللی علائم تجاری

لیست طبقات کالا

طبقه 1: مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع، علوم، عکاسی و همچنین کشاورزی، باغبانی و جنگلبانی؛ رزین‌های مصنوعی پردازش نشده؛ پلاستیک‌های پردازش نشده؛ کودهای گیاه؛ ترکیبات اطفاء حریق؛ مواد آبکاری و جوشکاری فلزات؛ مواد شیمیایی برای نگهداری مواد غذایی؛ مواد دباغی؛ چسب‌های صنعتی.

طبقه 2: رنگ، روغن؛ جلا؛ لاک؛ موادضدرنگ زدگی و جلوگیری کننده از فاسد شدن چوب؛ مواد رنگی؛ مواد تثبیت رنگ، رزین یا صمغ‌های خام طبیعی؛ فلزات به صورت پودر یا ورق برای نقاشان ساختمان، چاپگرها و هنرمندان.

طبقه 3: ترکیبات سفیدکننده و سایر مواد مخصوص شستشوی لباس؛ مواد مخصوص تمیز کردن، براق کردن، لکه‌گیری و سائیدن؛ صابون؛ عطریات، روغن‌های اسانس، مواد آرایشی؛ لوسیون‌های مو؛ گرد و خمیر دندان.

طبقه 4: روغن‌ها و گریس‌های صنعتی؛ روان‌کننده‌ها، ترکیبات گردگیری، مرطوب کردن و جذب رطوبت؛ انواع سوخت (شامل سوخت موتور) و مواد روشنایی؛ انواع شمع و فتیله چراغ.

طبقه 5: مواد داروئی و بیطاری؛ مواد بهداشتی برای مصارف پزشکی؛ مواد رژیمی برای مصارف پزشکی، غذای کودکان؛ انواع گچ شکسته‌بندی، لوازم زخم‌بندی؛ مواد پرکردن دندان، موم د ندانسازی؛ ضدعفونی کننده‌ها؛ مواد نابودکننده حشرات موذی؛ قارچ کش، مواد دفع نباتات هرزه.

طبقه 6: فلزات عادی و آلیاژهای آن‌ها؛ مواد ساختمانی فلزی؛ ساختمان‌های فلزی قابل حمل؛ مواد فلزی خطوط راه‌آهن؛ کابل و سیم‌های غیربرقی از جنس فلزات عادی؛ آهن‌آلات، اقلام کوچک فلزی؛ لوله و مجراهای فلزی؛ گاوصندوق؛ اجناس ساخته شده از فلزات عادی که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ سنگ‌های  معدنی فلزات.

طبقه 7: انواع ماشین و ماشین‌های افزار؛ انواع موتور (به استثناء موتور وسائط نقلیه زمینی)؛ قفل و بست  حلقه‌های اتصال قطعات ماشین‌ها و قطعات انتقال قوه (به غیر از اتصالات و اجراء انتقال قوه وسائط نقلیه زمینی)؛ لوازم و ابزار کشاورزی (به استثنای ابزارهای دستی)؛ ماشین جوجه کشی.

طبقه 8: انواع  ابزار و لوازم دستی (که با دست کار می‌کنند)؛ سرویس کارد و قاشق و چنگال، سلاح کمری، تیغ.

طبقه 9: اسباب و آلات علمی، دریانوردی، مساحی، عکاسی، سینمایی، بصری، وزن کردن، اندازه‌گیری، علامت دادن، کنترل و مراقبت (نظارت)، نجات و آموزش؛ اسباب و لوازم هدایت، قطع و وصل، تبدیل، ذخیره‌سازی، تنظیم یا کنترل جریان برق؛ آلات و اسباب ضبط، انتقال یا تکثیر صوت یا تصویر؛ اسباب ذخیره اطلاعات مغناطیسی، دیسک‌های قابل ضبط؛ ماشین‌های فروش خودکار و مکانیسم دستگاه‌هایی که به سکه کار می‌کنند؛ صندوق‌های ثبت مبلغ دریافتی، ماشین‌های حساب، تجهیزات داده‌پردازی و رایانه‌ای؛ دستگاه آتش نشانی.

طبقه 10: آلات و ابزار جراحی، پزشکی، دندانسازی و بیطاری، اندام‌های مصنوعی، دندان و چشم‌مصنوعی؛ اقلام ارتوپدی؛ مواد بخیه زنی.

طبقه 11: دستگاه‌های روشنایی، حرارتی، مواد بخار، طبخ، خنک کردن، تهویه، تأمین آب بهداشتی.

طبقه 12: وسائط نقلیه، دستگاه‌های حمل و نقل زمینی، دریایی یا هوایی.

طبقه 13: اسلحه گرم؛ مهمات و انواع پرتابه (از قبیل موشک، خمپاره و غیره)؛ مواد منفجره؛ مواد وسایل آتشبازی.

طبقه 14: فلزات گرانبها و آلیاژهای آن‌ها و کالاهایی که با فلزات گرانبها ساخته شده یا با آن‌ها روکش شده‌اند و در سایر طبقات ذکر نشده‌اند؛ جواهرات، سنگ‌های گرانبها؛ اسباب و لوازم ساعت‌سازی و زمان سنجی.

طبقه 15: آلات موسیقی.

طبقه 16: کاغذ، مقوا و کالاهای ساخته شده از آن‌ها که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ مطالب چاپ شده، مواد صحافی؛ عکس؛ نوشت‌افزار؛ چسب برای مصارف تحریری یا خانگی؛ لوازم نقاشی؛ قلم مو نقاشی؛ ماشین تحریر و لوازم ملزومات دفتری (به استثنای مبلمان) مواد آموزشی و تدریس ( به استثنای دستگاه‌ها)؛ مواد پلاستیکی برای بسته‌بندی (که در سایر طبقات ذکر نشده‌اند)؛ حروف و کلیشه چاپ.

طبقه 17: لاستیک، کائوچو، صمغ، آزبست (پنبه نسوز)، میکا (سنگ طلق) و کالاهای ساخته شده از این مواد که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ پلاستیک دارای شکل و قالب خاص برای استفاده در تولید سایر کالاها؛ مواد بسته‌بندی، درپوش‌گذاری، انسداد و عایق‌بندی؛ لوله‌های قابل ارتجاع غیرفلزی.

طبقه 18: چرم و چرم مصنوعی و کالاهای ساخته شده از آن‌ها که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ پوست حیوانات؛ چمدان، کیسه و کیف‌های مسافرتی؛ چتر، چتر آفتابگیر و عصا؛ شلاق، یراق و زین و برگ.

طبقه 19: مواد و مصالح ساختمانی (غیرفلزی)؛ لوله‌های غیرفلزی سخت و غیرقابل انعطاف برای استفاده در ساختمان؛ آسفالت، قیر و قطران؛ ساختمان‌های متحرک غیرفلزی؛ بناهای یادبود غیرفلزی.

طبقه 20: مبلمان و اثاثیه، آیینه، قاب عکس؛ کالاهای ساخته شده از چوب، چوب پنبه، نی، حصیر، شاخ، استخوان، عاج، استخوان آرواره نهنگ، صدف، کهربا، صدف مروارید، کف دریا و بدل کلیه این مواد یا ساخته شده از پلاستیک (که در سایر طبقات ذکر نشده‌اند).

طبقه 21: ظروف خانگی یا لوازم آشپزخانه (که از فلزات قیمتی ساخته یا روکش نشده‌اند)؛ شانه و ابر و اسفنج؛ انواع برس  قلم مو(به استثنای قلم موهای نقاشی)؛ مواد ساخت برس؛ لوازم نظافت و تمیزکاری؛ سیم ظرفشویی؛ شیشه کار شده یا نیمه کار شده (به استثنای شیشه مورد استفاده درساختمان‌ها) شیشه آلات، اشیاء ساخته شده از چینی و سفال که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند.

طبقه 22: طناب، رسیمان، تور، چادر، سایبان، برزنت (تارپولین)، بادبان و شراع، کیسه و گونی که در طبقات دیگر ذکر نشده است؛ مواد لایی و لایه‌گذاری و پوشال (به استثنای لاستیک و پلاستیک)؛ مواد خام لیفی برای نساجی.

طبقه 23: انواع نخ و رشته برای مصارف پارچه بافی و نساجی.

طبقه 24: محصولات نساجی و پارچه‌ای که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ انواع روتختی و رومیزی.

طبقه 25: انواع لباس و پوشاک، پاپوش و پوشش سر.

طبقه 26: انواع توری و قلابدوزی، روبان، بند (نوار) حاشیه و قیطان؛ دکمه، قزن قفلی، سنجاق و سوزن ته‌گرد؛ گل‌های مصنوعی.

طبقه 27: انواع فرش، قالیچه، حصیر و زیرانداز، لینولیوم و سایر کف پوش‌ها، آویزهای دیواری (غیرپارچه‌ای).

طبقه 28: انواع بازی و اسباب بازی؛ لوازم ورزشی و ژیمناستیک که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ تزئینات درخت کریسمس.

طبقه 29: گوشت، گوشت ماهی، گوشت طیور و شکار؛ عصاره گوشت؛ سزیجات و میوه‌جات به صورت کنسرو، خشک شده و پخته شده؛ انواع ژله، مربا و کمپوت؛ تخم مرغ، شیر و محصولات لبنی؛ روغن‌ها و چربی‌های خوراکی.

طبقه 30: قهوه؛ آرد و فراورده‌های تهیه شده از غلات، نان، نان شیرینی، شیرینی‌جات، شیرینی یخی؛ عسل، ملاس یا شیره قند؛ مایه خمیر، گرد مخصوص شیرینی‌پزی یا پخت نان؛ نمک، خردل؛ سرکه، انواع سس (چاشنی) ادویه جات، یخ.

طبقه 31: محصولات کشاورزی، باغداری و جنگلبانی و دانه‌هایی که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ حیوانات زنده؛ میوه و سبزیجات تازه؛ بذر؛ گیاهان و گل‌های طبیعی؛ غذای حیوانات؛ مالت (جو سبز خشک شده).

طبقه 32: ماءالشعیر؛ آب‌های معدنی وگازدار و سایر نوشیدی‌های غیرالکلی؛ آبمیوه و شربت‌های میوه‌ای؛ شربت و ترکیبات مخصوص ساخت نوشابه.

طبقه 33: محصولات این طبقه جهانی بوده و در ایران قبل ثبت نیستند.

طبقه 34: تنباکو، لوازم تدخین؛ کبریت.

لیست طبقات خدمات

طبقه 35: تبلیغات؛ مدیریت تجاری؛ امور اداری تجارت؛ کارهای دفتری و اداری.

طبقه 36: بیمه؛ امور مالی؛ امور پولی؛ امور مربو به معاملات املاک و مستغلات.

طبقه 37: ساختمان‌سازی؛ تعمیر و بازسازی؛ خدمات نصب.

طبقه 38: مخابرات از راه دور.

طبقه 39: حمل و نقل؛ بسته‌بندی و نگهداری کالاها؛ تهیه مقدمات و ترتیب دادن مسافرت‌ها.

طبقه 40: بهسازی و عمل‌آوری مواد.

طبقه 41: آموزش و پروش؛ دوره‌های کارآموزی وتعلیمی؛ تفریح و سرگرمی؛ فعالیت‌های ورزشی و فرهنگی.

طبقه 42: خدمات علمی و فناوری و تحقیق و پژوهش و طراحی در این زمینه؛ خدمات تجزیه و تحلیل و تحقیقات صنعتی؛ طراحی و توسعه نرم‌افزار و سخت افزارهای رایانه‌ای.

طبقه 43: خدمات عرضه اغذیه و نوشابه؛ تأمین مسکن و محل اقامت موقت.

طبقه 44: خدمات پزشکی؛ خدمات بیطاری؛ مراقبت‌های بهداشتی؛ و زیبایی برای انسان‌ها یاحیوانات؛ خدمات کشاورزی، باغداری و جنگلداری.

طبقه 45:خدمات شخصی یا اجتماعی که توسط دیگران برای رفع نیازهای افراد ارائه می‌شوند؛ خدمات امنیتی برای محافظت از افراد، اموال و دارایی‌ها؛ خدمات حقوقی...

طبقه‌بندی علائم تجاری در ایران

طبقه‌بندی برندها و علائم تجاری در ایران تفاوت چندانی با کشورهای دیگر جهان ندارد. طبقات برند در ایران بر اساس تقسیم‌ بندی‌های بین‌المللی شکل گرفته است و براساس فضای کارآفرینی کشور انجام می شود. امور مربوط به ثبت برند کالا و خدمات بر اساس دستورالعمل‌هایی مشترک انجام می‌گیرد. استفاده از این دستورالعمل‌ها باعث شده است که مالکان بتوانند از پروتکل‌هایی جهانی مانند موافقت‌ نامه ثبت برند مادرید استفاده کنند. اگر خدمات شما در چند طبقه مختلف قرار داشته باشد، می‌توانید آنها را در یک طبقه ثبت نمایید. بررسی علامت تجاری و تطبیق آن با لیست طبقه‌بندی برند کالاها و محصولات از وظایف اداره مالکیت معنوی ایران است.

چند نکته درمورد ثبت علامت تجاری

• برای ثبت علامت، گواهی صادر خواهد شد.
• مدت اعتبار ثبت علامت برای هر بار 10 سال است.
• برای ثبت چند علامت تجاری باید به تعداد آنها اظهار نامه جداگانه داده شود.
• اجازه استفاده از علامت تجاری ثبت شده به دیگران در ایران باید به ثبت برسد.
• تغییرات مربوط به نشانی رسمیت نخواهد داشت مگر اینکه به ثبت رسیده باشد.
• داشتن علامت تجاری اختیاری است مگر در مواردی که دولت آن را الزامی قرار دهد.
• علامت تجاری قابل نقل و انتقال است و باید مطابق مقرارت قانون ثبت علایم و اختراعات ایران به ثبت برسد.
• حق استعمال انحصاری علامت تجاری فقط برای کسانی محسوب می‌شود که علامت خود را به ثبت رسانده باشند.