آبادان

شهرستان آبادان یکی از معروف‌ترین شهرستان‌های ایران در جنوب غربی ایران است؛ همچنین یکی از مهم‌ترین شهرهای استان خوزستان می‌باشد زیرا دارای پتروشیمی، پالایشگاه نفت و هم مرز بودن با کشور عراق است. شهر آبادان فرهنگ و آداب و رسوم خاصی دارد که در ادامه مطلب آسمونی با آبادان و جاذبه‌های آن آشنا می‌شويم.

آشنایی با شهر آبادان

شهرستان آبادان با شهرستان‌های خرمشهر، شادگان و ماهشهر هم‌مرز است. مرکز شهرستان آبادان شهر آبادان است. جنوب این شهرستان را خلیج فارس در بر می‌گیرد. جمعیت این شهرستان طبق آمار سرشماری سال 1385 برابر با 283.601 نفر و سال 1396 بالغ بر 271.484 و در سال 1395بالغ بر 300.000 بوده است اکثر جمعیت آبادان قوم عرب بومی آبادان و بوشهریها و عشایر مختلف تشکیل میدهند.

آبادان با مساحت 2063 هکتار در جنوب باختری استان خوزستان جای گرفته‌است. این شهر با وجود پالایشگاه نفت، کارخانه پتروشیمی، و دسترسی به آب‌های آزاد نقش مهمی در اقتصاد کشور بازی می‌کند. آبادان پر آب‌ترین شهر استان خوزستان است که دو رود اروند و بهمنشیر در آن جاری است.

رشد این شهر به دلیل وجود پالایشگاه بزرگ نفت، بر پایه اصول شهر سازی بوده‌است، چیزی که مرکز استان در دهه‌های اخیر از آن بی بهره بوده‌است. این شهر با بهره‌گیری از فرودگاه بین‌المللی، ایستگاه فرستنده رادیو، و تلویزیون با برنامه‌های برون مرزی، و دانشکده نفت، سال‌ها پیش از جنگ ایران و عراق، از مهمترین، زیباترین، و خاطره انگیزترین شهرهای ایران به شمار می‌رفت.

نخستین فرستنده تلویزیونی آبادان در اسپند 1338 خورشیدی و تلویزیون ملی ایران در این شهر در سال 1349 برپا شد. دانشکده نفت آبادان در سال 1318 خورشیدی، سینما شیرین در سال 1310 سینما تاج (سینما نفت) در سال 1324 و ساختمان یادمانی موزه آبادان در سال 1341 خورشیدی ساخته شدند.

آبادان، در پی جنگ مورد یورش سنگین عراق قرار گرفت و پس از ویرانی‌های فراوان پس از عملیات بزرگ ثامن الائمه این شهر از محاصره آزاد شد. پس از اینکه لشکر 77 خراسان باکمک واحدهای دیگر محاصره آبادان را شکست، لقب پیروز به لشکر 77 خراسان اعطا شد و نام آن رسما به لشکر 77 پیروز خراسان تغییر کرد.

مکان‌های مهم شهر آبادان

• پالایشگاه نفت آبادان

رونق آبادان و گسترش آن تا به امروز به صنعت نفت مدیون است پس از یافت نخستین میدان نفتی در مسجدسلیمان، در سال 1287 خورشیدی، منطقه آبادان به لحاظ داشتن آب کافی برای عملیات پالایش و دسترسی مناسب به آب‌های آزاد در خلیج پارس، جایگاه مناسبی برای ساخت پالایشگاه شناخته شد. از این رو ویلیام دارسی انگلیسی، فرستاده شرکت هندخاوری یک هکتار زمین در آبادان خریداری نمود و در سال 1298 خورشیدی، پالایشگاه آبادان بنیاد نهاده شد.

در فاصله یک سال از آغاز ساخت و ساز پالایشگاه، ساخت نخستین واحد مسکونی در شهر آبادان آغاز شد و به این ترتیب شهرنشینی در این جزیره آرام رو به پیشرفت نهاد. با آغاز بهره‌برداری از پالایشگاه، جمعیت زیادی از سراسر کشور به این شهر کوچ کردند و تا سال 1335 خورشیدی، جمعیت این شهر برابر با 226000 نفر شد که پس از تهران، بزرگترین شهر ایران محسوب می‌شد. با افزایش تولید پالایشگاه در سال 1324 خورشیدی، تبدیل به بزرگترین پالایشگاه نفت جهان شد

• اروندرود شهر آبادان

بزرگترین جزیره اروندرود آبادان است. دیگر بنادر اروندرود خرمشهر، خسروآباد، و اروندکنار هستند. اروندرود از به هم پیوستن دو رود دجله و فرات در 150 کیلومتری شمال بصره، جایی در سمت راست جزیره‌های مجنون، تشکیل می‌شود. اروندکنار از این محل به سمت جنوب ایران امتداد یافته و مرز مشترک ایران و عراق را تشکیل می‌دهد. درازی اروندرود 175 کیلومتر و پهنای آن از 120 تا 500 متر می‌باشد.

• موزه آبادان

در سال 1340، علی هانیبال در راه اندازه موزه آبادان با شرکت نفت همکاری نمود، گنبد مخروطی این موزه با بلندی 22٫5 متر، از گنبد آرامگاه دانیال نبی در شوش الگو گرفته‌است. آثاری از شوش باستان، دوره‌های صفوی و قاجاری شامل ظروف مفرغی، تندیس جانداران، و ابزار گوناگون، در این موزه به نمایش در آمده‌است.

• مسجد رنگونی‌های آبادان

مسجد رنگونی‌ها به دست کارگران پاکستانی پالایشگاه آبادان در سال 1299 خورشیدی در زمین‌های شرکت نفت ساخته شد. رنگون، پایتخت کشور برمه‌است. ملوانان و مسافران کشتی‌های خارجی بسیاری در این مسجد نماز خوانده‌اند. این بنا با قدمت 88 سال دارای شبستان، حیاط اصلی، و موذنه‌است. این مسجد به مسلمانان اهل سنت حنفی مذهب تعلق داد؛ متولی مسجد شیخ عبدالرشید مندل بود و امامین جماعت آن، شیخ قادری هندی، حاج آقا رنگونی و سپس محمد اسلم راجا بودند. در آرایه‌های این مسجد از طرح‌های گچ بری برجسته به صورت روکش سیمانی استفاده شده‌است. یاقوت حموی جزیره بزرگ را که بین دو شط یعنی اروندرود و کارون واقع شده، «میان رود» نام داده‌است.

• کلیسای گاراپت مقدس

ابن کلیسا در سال 1336 در دوران پهلوی بنا شد و اصلی‌ترین مکان اجتماعات ارمنی‌ها محسوب می‌شود. کلیسای گاراپت در دوران جنگ تحمیلی آسیب دید اما بعد از اتمام جنگ در سال 1375 بازسازی شد. جالب است که این کلیسا در کنار یک مسجد قرار دارد.

• سینما نفت (سینما تاج سابق)

از جمله بناهای فرهنگی تاریخی آبادان است که خاطرات زیادی در اذهان مردم این شهر بجا گذاشته، طراحی کلی این ساختمان تداعی‌کننده هیبت یک شیر نشسته‌است که از قدیم این بنا را به نگهبان شهر آبادان معروف کرده‌است. پس از جنگ هشت ساله نام سینما تاج به سینما نفت تغییر یافت. سینما نفت نام یکی دیگر از سینماهای متعلق به شرکت نفت بوده که پس از جنگ به دلیل تحمل خسارات سنگین استفاده از آن کنار گذاشته شد.

مراکز خرید در آبادان

1. بازار ته لنجی ها
2. بازار مرکزی ابادان
3. پاساژ کویتی ها
4. پاساژ های کادوس
5. بازار امیری 
6. مجتمع تجاری ساحلی اروند
7. بازار ماهی فروشان 
8. مجتمع تجاری جزیره 
9. سیتی سنتر آبادان 
10. کنز مال (کنزالمال)
11. مجتمع تجاری الماس جنوب آبادان 
12. پاساژ حاتم 
13. بازار روز آبادان 
14. بازار شب آبادان 
15. بازار جمشید آباد
16. بازار فیه
17. پاساژ رکس (همان سینما رکس)
18. بازار چینی ها (بین آبادان و خرمشهر)

محله های آبادان

شهر آبادان یک شهر خطی است و اگر دقت به آن بشود حاشیه اروند و تمام منازل سازمانی تا خسروآباد به دلیل وجود آب اینگونه طراحی و ساخته شده. محله‌های مشهور آبادان عبارتند از:

1. احمدآباد
2. امیری
3. کوی کارگر
4. امیرآباد
5. بریم
6. بوارده (شمالی و جنوبی)
7. کارون
8. کوی ولایت «اروسیه»
9. کوی لاله
10. هزاری‌ ها
11. هندی‌ ها 
12. سیکلین 
13. متروپل (در خرداد 1401 دچار ریزش شد)

حمل و نقل در شهر آبادان

آبادان دارای دو نوع سیستم حمل و نقل عمومی است: تاکسی های خطی و اتوبوس های خط واحد.

آبادان شهر اولین ها

تصاویر شهر آبادان