یوگای خنده را بیشتر بشناسید

 حتما شنیده‌اید که می‌گویند: «خنده بر هر درد بی‌درمان دواست.» این باور قدیمی به شما می‌گوید که با کمک خنده می‌توانید بر دشوار‌ترین درد‌های جسمانی غلبه کنید. علاوه بر این تحقیقات پژوهشگران هم این موضوع را تایید می‌کند. اگر جزو افرادی هستید که بیشتر مواقع جدی هستند و خندیدن برای‌شان دشوار است همین جا فرصت خوبی است که در سال جدید این عادت‌ را کنار بگذارید و برای حفظ سلامتی و شادی بیشتر خندیدن را تمرین کنید.

محمود هندی‌پور، روان‌شناس و مشاور، به شما می‌گوید که خندیدن چه مزایایی دارد و چطور می‌توانید به کمک تمرینات یوگای خنده سال جدید را با شادمانی شروع کنید. او مربی بین‌المللی یوگای خنده و اولین فردی است که در همایش‌های روان‌شناسی، یوگای خنده را با مباحث روان‌شناسی تلفیق می‌کند تا خنده را هر چه‌بیشتر وارد زندگی روزمره مردم کند. پس این تمرینات ساده را یاد بگیرید و هر روز زمان کوتاهی را برای انجام یوگای خنده اختصاص دهید تا اثرات مثبت آن را در زندگی روزمره‌تان مشاهده کنید.

ابداع یوگای خنده

در مارس سال 1995 پزشکی هندی به نام آقای مادان کاتاریا هنگامی که مشغول نگارش مقاله‌ای با عنوان «خنده بهترین طبیب است» بود و همچنین تحت تاثیر کتاب «کالبدشناسی یک بیماری» از نورمن کازینس به این موضوع اندیشید که چرا عملا تاثیرات خنده را دنبال نکند؛ بنابر این ساعت 7صبح روز سیزدهم مارس 1995 به پارکی در نزدیکی منزلش رفت و با همراهی 4 نفر از کسانی که مشغول ورزش صبحگاهی بودند و حاضر شدند در این مسیر او را همراهی کنند به خندیدن به شکل‌های مختلف پرداخت و به این ترتیب اولین باشگاه یوگای خنده شکل گرفت که خیلی سریع هم اعضای آن افزایش یافت. (برگرفته از کتابچه آموزش یوگای خنده ترجمه آقای مجید پزشکی) در واقع مادان کاتاریا ابداع کننده باشگاه جهانی خنده و یوگای خنده است و در حال حاضر این باشگاه در بسیاری از کشورها فعالیت دارد.

یوگای خنده چه مزایایی دارد؟

دشمن افسردگی: هنگام خندیدن ترشح هورمون‌های اندروفین و آنکفالین افزایش می‌یابد. با افزایش این دو هورمون که در واقع هورمون‌های سرخوش کننده هستند، حالتی به ما دست می‌دهد که به آن حالت سرمستی و سرخوشی گفته می‌شود؛ این حالت دقیقا در تقابل با شرایط خلق پایین و افسردگی قرار می‌گیرد.

ماساژ دستگاه گوارش: موضوع جالب دیگر در ارتباط با یوگای خنده این است که چنین تمریناتی درواقع نوعی ماساژ گرفتن است که خون مورد نیاز اعضای داخلی بدن را تامین می‌کند و اندام‌های داخلی را ماساژ می‌دهد. این موضوع از این لحاظ جالب است که ما هرگز نمی‌توانیم اعضای داخلی دستگاه گوارش را از بیرون ماساژ دهیم. در حقیقت فقط با خندیدن است که این امکان برای دستگاه گوارش فراهم می‌شود.

تقویت کننده عضلات صورت: هنگام خنده با تمریناتی که روی عضلات صورت، حنجره و فک انجام می‌دهیم، خوب و راحت خندیدن را یاد می‌گیریم. از طرفی خندیدن منجر به سفت شدن پوست صورت و جوان ماندن آن می‌شود.

رفع کمرویی: یکی از مزایای دیگر یوگای خنده برطرف کردن برخی از مشکلات رفتاری مانند خجالتی بودن، یاس و ناامیدی است. برای افراد خجالتی انجام تمرینات یوگای خنده در جمع، کار دشواری است ولی به مرور زمان وقتی می‌بینند که همه این کار را در کنار هم انجام می‌دهند، خندیدن برایشان راحت‌تر می‌شود. به خصوص وقتی در محیطی قرار بگیریم که چند نفر در حال خندیدن هستند، این موضوع روی رفتار ما تاثیر گذاشته و منجر به خندیدن ما هم می‌شود.

کاهش اضطراب: تمرینات یوگای خنده برای افراد مضطرب و نگران هم مفید است. خنده با کاهش غلظت هورمون‌های استرس مانند کورتیزول آثار استرس را برطرف می‌کند. فقط کافی است افراد مضطرب تاثیرات مثبت خنده را باور داشته باشند و تمرین کنند.

ورود یوگای خنده به ایران

مجید پزشکی، بنیانگذار خنده‌درمانی و یوگای خنده در ایران است. او تحقیق و پژوهش درباره خنده را در سال 1378 شروع کرد که ماحصل آن چاپ کتاب «قدرت خنده» بود. سپس متوجه شد مادان کاتاریا درباره خنده تحقیقات زیادی انجام داده است، از این رو تصمیم گرفت در سال 1380 برای دیدار با او به هند برود. مجید پزشکی در این سفر آموزش‌های یوگا و تمرینات خنده را زیر نظر دکتر مادان کاتاریا فراگرفت و بعد از بازگشت از هند همچنان در جهت آموزش این تمرینات، تربیت مربیان یوگای خنده و اشاعه این فرهنگ تلاش می‌کند.

او مترجم یکی از کتاب‌های مادان کاتاریا به نام «خنده دلیل نمی‌خواهد» است. علاوه بر این کتاب‌های دیگری از او منتشر شده که اشعاری با ریتم و آهنگ‌های کودکانه را شامل می‌شود تا بچه‌ها را به خندیدن تشویق کند. نام این کتاب‌های کودکانه «بخند، بخند» است.

نقش خنده در درمان بیماری‌ها

در بیست سال اخیر تحقیقات مختلفی درمورد خنده و تاثیرات مثبت آن انجام شده است. خنده روی بیش از 70 درصد بیماری‌ها تاثیرگذار است و به عنوان«خنده‌درمانی» کاربردهای زیادی دارد.

استرس را کاهش می‌دهد

در تمام بیماری‌های روانی ردپایی از استرس دیده می‌شود اما خندیدن می‌تواند استرس را کنترل و اثرات جالبی ایجاد کند؛ از جمله اینکه خنده ترشحات هورمونی بدن را تغییر داده و بدین ترتیب در زمینه کنترل استرس تاثیرات مثبتی بر جای می‌گذارد.

فشار خون را کنترل می‌کند

تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که فشار خون بالا دارند بعد از انجام تمرینات یوگای خنده یا حضور در باشگاه‌های خنده و خندیدن دسته جمعی، فشار خون‌شان متعادل‌تر می‌شود. در بهبود بعضی از بیماری‌ها تاثیرگذار است

خندیدن و انجام تمرینات یوگای خنده در بهبود بیماری‌های قلبی، اضطراب، افسردگی، سرماخوردگی، اختلالات قاعدگی، آلرژی‌ها، بی‌خوابی، سردرد و برخی از بیماری‌های گوارشی تاثیرگذار است و به روند درمان این بیماری‌ها کمک می‌کند.

سبب شادابی و طراوت پوست می‌شود

خنده پوست شما را شاداب و با نشاط می‌کند. زمانی که می‌خندیم ماهیچه‌های صورت سفت‌تر شده و خاصیت کشسانی پوست تقویت می‌شود. از این رو خندیدن از شل شدن ماهیچه‌ها و پیری زودرس پوست صورت پیشگیری می‌کند.

سیستم ایمنی را تقویت می‌کند

اصلی‌ترین علت تاثیر خنده در درمان بیماری‌ها این است که خنده در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش دارد. خیلی از افراد تصور می‌کنند برای تقویت دستگاه ایمنی بدن حتما باید ویتامین‌های زیادی مصرف کنند و حتی در برخی از افراد مصرف افراطی میوه و سبزیجات به منظور تقویت سیستم ایمنی بدن دیده می‌شود اما دستگاه ایمنی بدن ما علاوه بر ویتامین و املاح معدنی، به تقویت روحی یعنی شادمانی و آرامش هم نیاز دارد. در واقع دستگاه ایمنی با سیستم روانی بدن در ارتباط است. خندیدن به تقویت این سیستم کمک می‌کند؛ در نتیجه بدن ما می‌تواند به خوبی در مقابل امراض مقاومت کرده و در نبرد با ویروس‌ها و عوامل بیماری‌زا مغلوب نشود.

تاثیر یوگای خنده در افزایش شادمانی

یکی از روان‌شناسان آلمانی در دهه 50 تحقیقی انجام داد که بر اساس نتایج آن معلوم شد افراد بزرگسال در طول روز می‌توانند 18 دقیقه بخندند اما با گذشت زمان و بهبود کیفیت زندگی نه‌تنها زمان خندیدن روزانه افراد بیشتر نشد، بلکه در حال حاضر این میانگین به 6 دقیقه خندیدن در روز رسیده است.

این درحالی است که گفته می‌شود کودکان می‌توانند 300 تا 400 بار در یک شبانه‌روز بخندند ولی بزرگسالان در نهایت 15 بار در روز قادر به خندیدن هستند. این موضوع نشان‌دهنده این است که ما تا چه حد از شاد بودن فاصله گرفته‌ایم و گاهی اوقات همین میزان خندیدن هم برای بعضی از افراد با سختی و دشواری همراه می‌شود؛ به‌طور مثال ممکن است فردی هنگام دیدن یک فیلم کمدی یا شنیدن لطیفه طوری بخندد که به نواحی سر و شکم او فشار وارد شده و خندیدن برای او با دشواری‌هایی همراه باشد. در افراد دیگری خندیدن سبب فشار و استرس شده و این افراد با آسودگی و رهایی نمی‌خندند. بنابراین می‌توان گفت که ما خندیدن و حس شوخ طبعی را فراموش کرده ایم اما برای بالابردن سطح شادی و خنده راه‌هایی وجود دارد که یکی از آنها یوگای خنده است.