نقد و گزارشی برای نمایش «لورتسی ساکو» از کشور ارمنستان در جشنواره تئاتر فجر

سه شنبه 19 بهمن 1400

مرجان دلپسند

یکی از کشورهای شرکت کننده در این دوره از جشنواره کشور ارمنستان نمایش "لورتسی ساکو” بود. نمایشی که به زبان ارمنی اجرا شد و بیشترین مخاطبان آن را شهروندان ارمنی تشکیل می دادند. موضوع این نمایشنامه سرگذشت شاعری ارمنی تبار است که پس از سرودن شعری دیوانه می شود. “لورتسی ساکو” شعری است که توسط نویسنده بزرگ ارمنی "اوهانس تومانیان" سروده شده است.

“ساکو “چوپانی توانا بوده است که دزدها و جانوران از او می ترسیدند. او دوستی دارد که برای نگهداری گله همیشه او را در کوه ها همراهی می کند. اما یک شب مجبور می شود “ساکو” را در کوه تنها بگذارد. “ساکو“ تنها در چادر در کنار آتش نشسته بود و به یاد داستان های ترسناک مادربزرگش می افتد. با یادآوری این داستان ها شروع به ترسیدن از همه چیز می کند. به نظرش می رسد که کسی پشت در به او اشاره می کند و هر زمزمه ای از بیرون او را از ترس می لرزاند. در پایان شعر، ساکو دیوانه می شود.

نمایش "لورتسی ساکو" شعر تومانیان، ترانه های محلی ارمنی و شیوه زندگی قدیمی آنها را در هم می آمیزد. اما همه اینها در اجرای تئاتر مدرن تنیده شده است. این نمایش دو بازیگر مرد و دو بازیگر زن داشت. به لحاظ صحنه وو رقص نور و دکور و نور پردازی نیز در نوع خود جالب و جذاب بود. این نمایش در تاریخ (18) بهمن ماه (1400) در تماشاخانه ایرانشهر در تالار  "دکتر ناظرزاده کرمانی" در دو سانس ساعت (20 و 17) در بخش صحنه ای اجرا شد. در سانس اجرا شده در ساعت (17) هیات داوران نیز جهت بازبینی نهایی نمایش حضور داشتند.

برخی از پیشکسوتان و اساتید حوزه تئاتر نیز برای دیدن این نمایش به تماشاخانه ایرانشهر در "تالار دکتر ناظرزاده کرمانی" واقع در پارک هنر آمده بودند. نویسنده این نمایش "هوانس تومانیان" و کارگران آن "نارینه گریگوریان" هستند. مدت زمان اجرای این نمایش 50 دقیقه بود. بازیگران این نمایش دیالوگ خاصی نداشتند. اما بازیگر اول و نقش اصلی‌ نمایش، شاعری است که با سرودن شعری برای مخاطبان اتفاقات زمان تنها ماندنش در کوه را روایت می کند. در هر صحنه از این تئاتر دیگر بازیگران آن به هم خوانی و هم نوایی و حرکات موزون و آواز می پردازند.

این نمایش شعری را برای مخاطبان زمزمه می کرد. سفر گروه نمایش ارمنستان به ایران برای شرکت در چهلمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر با حمایت وزارت آموزش و پرورش کشور ارمنستان انجام شده است. " نارینه گریگوریان" در خصوص سفر به ایران و اجرای نمایش خود در این دوره از جشنواره تئاتر فجر اذعان داشتند که ایران کشوری قدرتمند، با فرهنگ و تمدنی کهن می باشد. با توجه به اینکه این نمایش به زبان اصلی به اجرا درآمد، تنها هموطنان ارمنی توانایی فهم دیالوگ های این نمایش را داشتند. به نظر می رسد می بایست قبل از شروع جشنواره امکانات و تمهیداتی اندیشیده می شد تا دیگر مخاطبان ایرانی نیز امکان درک و فهمیدن ترجمه دیالوگ های گفته شده را داشته باشند. نکته مثبت این تئاتر ارائه خلاصه ای از موضوع نمایش به زبان فارسی جهت اطلاع عموم مخاطبانی بود که ارمنی تبار نبوده و یا به این زبان آشنایی نداشتند که البته کمک شایانی به درک بیشتر این نمایش می کرد.