لحظه های ماندگار سری آ؛ قهرمانی جنوا در لیگ یک روزه
اسكودتو
مهدی زارعی- كلمه اسكودتو در ایتالیایی به معنای «سپركوچك» می‌باشد نخستین بار درسال 1924بود كه با قهرمانی تیم «جنوا» در لیگ ایتالیا، تصمیم گرفته شد. سپری كوچك مزین به سه رنگ پرجم ایتالیا(سبز، سپید و سرخ) بر روی پیراهن این تیم قهرمان لیگ چسبانده شود و مدافع قهرمانی به مدت یك فصل صاحب این سپركوچك باشد. همین رسم تا به امروز باقی مانده است و تیمهای قهرمان هنوز هم روی لباس فصل بعد خود، اسكودتو را نصب می‌نمایند. با این وجود، ایتالیایی‌ها سال‌ها قبل از استفاده از اسكودتو لیگ خود را تشكیل داده بودند: سال 1898 بود كه نخستین لیگ ایتالیا برگزار شد. یك لیگ یك روزه!
«جنوا» فاتح لیگ یك روزه!
نخستین مسابقات قهرمانی فوتبال ایتالیا به همت فدراسیون وقت این كشور(FIGC)در روز8 می1898 در شهر تورین برگزار شد. در این رقابتها سه تیم از شهر تورین حضور داشتند. رقابتها به صورت تك حذفی برگزار شد و «اینترناتسیوناله» تورین با پیروزی(2-1) در برابر« اف.بی.سی. تورینزه» به فینال بازیها راه یافت. جنوا هم(2-0) مقابل« جیمنا ستیكا تورینو» پیروز شد و به فینال رسید. مسابقه فینال در همان روز برگزار شد و پس از تساوی(1-1) در وقت قانونی جیوا با نتیجه(2-1) در وقت اضافی به پیروزی رسید و نخستین قهرمان لیگ لقب گرفت! در آن تیم6 بازیكن ایتالیایی،4 نفر انگلیسی و یك بازیكن نیز سوییسی بودند!
یك سال بعد مسابقات از 27 مارس تا 9 آوریل به دراز انجامید. تیمها تغییری نكردند و جنوا در حالی با پیروزی(3-1) مقابل اینتر ناتسیوناله تورینو قهرمان شد كه این بار در تیم «جنوا» (با نام كامل باشگاه دو و میدانی و كریكت جنوا) تنها دو بازیكن ایتالیایی بودند و 4 سوییسی، 1اسكاتلندی، 4 انگلیسی و 1 بازیكن از مالت حضور داشتند كه از این نفرات یك نفر بازیكن ذخیره بود!
افزایش تیمها و تغییرشكل مسابقات
از سومین دوره برگزاری لیگ، تعداد تیمهای داوطلب برای شركت در مسابقات افزایش یافتند. به این ترتیب شكل رقابتها تغییر كرد و مسابقات به شكل منطقه‌ای برگزار شد.
بازی‌های منطقه، پیدمونت با حضور سه تیم و به صورت رفت و برگشت برگزار شد كه «اف.بی.سی تورینو» بالاتر از یوونتوس و ژیمناستیكا به دور نیمه نهایی صعود كرد تا حریف نماینده منطقه«لومباردی» باشد. تیم «میلان.سی.اف.سی ( كه امروزه ای.سی. میلان نامیده می‌شود) تنها تیم منطقه لومباردی بود و بدون مسابقه به نیمه نهایی رسید. «جنوا» قهرمان دوره‌های قبل نیز با نتجیه (7-0) سامبیردرانسه دیگر نماینده منطقه«لیگوریا» را شكست داد و مستقیماً به فینال رسید. جنوا در وقت اضافی(3-1) اف.بی.سی. تورنیزه را شكست داد و باز هم قهرمان لیگ شد. سیستم منطقه‌ای به مدت یك دهه پابرجا ماند.
در سال 1901 تیم میلان پس از پیروزی مقابل«مدیولانوم» و یوونتوس رو در روی جنوا قرار گرفت و با برد(3-0) در وقت اضافی رشته افتخارات جنوا را ازهم گسست. درآن روزها اكثر فوتبالیست‌های شاغل در ایتالیا خارجی بودند. میلان نیز از این قاعده مستثنی نبود و در این تیم 5 ایتالیایی، 5 انگلیسی و یك سوییسی توپ می‌زدند. تیم جنوا پس از این نایب قهرمانی، سه بار پیاپی قهرمان لیگ شد. طبیعی هم بود! زیرا مطابق قوانین لیگ، این تیم باید ابتدا در منطقه خود به میدان می‌رفت و در صورت پیروزی راهی دور بعدی می‌شد. امّا به دلیل نبود رقیب، جنوا در سالهای 1901،1902 و 1904 مستقیماً به فینال لیگ رسید و با یك بازی قهرمان مسابقات شد!!
