جاذبه های گردشگری ایران

دیدنی‌های ایران بسیار زیاد است که می‌توان در فصل بهار بخصوص ماه اردیبهشت به مسافرت چند روزه رفت. دیدنی‌های ایران را می‌توان به چندین دسته طبقه‌بندی نمود: شهرهای دیدنی، ساختمان‌های دیدنی، مناطق جغرافیایی دیدنی، آداب و رسوم دیدنی و … در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را به اختصار شرح خواهیم داد. با آسمونی همراه باشید و جاذبه‌های گردشگری ایران را ببینید.

آستان مقدس حضرت امام رضا (ع)

آستان مقدس حضرت امام رضا (ع) یا حرم رضوی، آرامگاه حضرت علی بن موسی الرضا (ع)، امام هشتم شیعیان جهان، است. این بارگاه در شهر مشهد در استان خراسان رضوی ایران قرار دارد. این مجموعه شامل آرامگاهِ علی بن موسی الرضا (ع)، مسجدها، آرامگاه‌ها، رواق‌ها، صحن‌ها، کتابخانه و موزه‌ها است. مسجد بالاسر (ساخته شده در سال 425 هجری قمری/ 1033 میلادی) و مسجد جامع گوهرشاد (ساخته شده در سال 821 هجری قمری/ 1418 میلادی) از مهم‌ترین بناهای این مجموعه محسوب می‌شوند.

قدمت قدیمی‌ترین بخش‌های این حرم به دههٔ 610 هجری قمری (دهه 1230 میلادی) باز می‌گردد. به این مکان از دوره حکومت تیموریان توجه ویژه‌ای شد. در آن دوران نوسازی و مرمت اکثر بناهای کهن خراسان در طوس، هرات و نیشابور، انجام گرفت. بخش اعظمی از بناهای این حرم مطهر از دوره حکومت صفویان و مخصوصاً دوران حکومت شاه طهماسب صفوی به ‌جا مانده ‌است. در گذشته و در هنگام بازسازی‌ها، وسعت حرم 12 هزار مترمربع شده بود ولی اکنون وسعت آن به حدود یک میلیون متر مربع رسیده ‌است و بدین گونه این مجموعه به یکی از بزرگترین اماکن مذهبی جهان تبدیل شده ‌است.

آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع)

عبدالعظیم فرزند علی ابن حسن‌ ابن زید ابن حسن‌ ابن علی ابن ابی‌طالب‌ علیهم السلام است. حرم شاه عبدالعظیم یا به زبان مردم عامی شابدلعظیم، در شهر ری در جنوب تهران واقع شده است. قدمت این آرامگاه به دوره ایلخانی – دوره صفوی – دوره قاجار باز می‌گردد. در تاریخ 11 بهمن 1334، این آرامگاه با شمارهٔ ثبت 406 به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.

محمد بن زید داعی علوی نخستین بنای این آرامگاه را در اواخر قرن سوم هجری قمری برابر با قرن نهم میلادی مرمت و بازسازی نمود. ورودی اصلی این آرامگاه در ضلعی شمالی این مجموعه قرار دارد. این ورودی به فرمان پادشاهان خاندان بویه و با تلاش مجد الملک قمی ایجاد گردیده است.

تمامی بخش‌های آرامگاه از داخل آیینه‌کاری شده هستند. تعمیر و مرمت این بخش در زمان حکومت شاه طهماسب صفوی انجام شده ‌است. صحن‌ها و ایوان آن مربوط به دوره حکومت صفویان است. در دوران قاجار بخش‌هایی به آرامگاه اضافه شد. به فرمان ناصرالدین شاه در سال 1270 هجری قمری برابر با 1835 میلادی، پوشش طلایی بر روی گنبد ایجاد شد.

آستان مقدس حضرت معصومه (س) 

فاطمه دختر امام موسی بن جعفر (ع) و نجمه خاتون است. ایشان از شخصیت‌های مورد احترام شیعیان بوده و آرامگاه ایشان در شهر قم بنا شده است. آرامگاه حضرت فاطمه معصومه (س) دارای بقعه‌ای به ارتفاع 20 متر و طول و عرضی برابر با 95 در 20 متر است. کاشی‌کاری‌های زیبا و نفیس آن در قرن هفتم انجام شده ‌است. پیرامون مرقد این بانوی گرامی، دیواری به ارتفاع دو متر و طول و عرض تقریبی 80 در 40 متر قرار دارد که در سال 950 احداث شده و کاشی معرق شده است. امروزه این دیوار با ضریحی مشبک و نقره‌ای پوشانیده شده ‌است.

زیارتگاه امامزاده بی‌بی حکیمه (س) 

بی‌بی حکیمه دختر امام هفتم موسی‌ بن‌ کاظم (ع) است. زیارتگاه امامزاده بی‌بی حکیمه خاتون (س) در 81 کیلومتری شهر گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد و در میان تنگه‌ای بزرگ و طویل واقع شده است. این آرامگاه در فضایی دایره‌ای شکل و در عمق مکانی کوهستانی و صعب ‌العبور بنا شده است. ابو محمد حسن حاکم ارجان در اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم دستور ساخت این بقعه را داد و بعدها و در دوره‌های مختلف این کار تکمیل شد. این بنا چندین بار در دوره صفویه به دستور شاه عباس، در سال 1099 توسط حسن علی خان زنگنه و پس از آن عطا الله بیک و امیر سلطان اویس والی بهبهان بازسازی و مرمت شده است.

مجموعه بازار تبریز 

در سال 1354 شمسی، بازار بزرگ تبریز به عنوان وسیع‌ترین مجموعه سرپوشیده جهان ثبت شده است. این بازار اولین بازار جهان است که ثبت میراث یونسکو شده است. طول این بازار مسقف به یک کیلومتر می‌رسد. بازار تبریز شامل بازارچه‌ها، دالان‌ها، تیمچه‌ها، سراها و کاروانسراهای متعددی است. در قدیم و به علت قرارگیری شهر تبریز در مسیر جاده ابریشم و عبور هزاران کاروان از کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و اروپایی، این شهر و بازار آن رونق بسیار خوبی داشته است.

نجفقلی‌خان دنبلی حاکم وقت تبریز در حدود سه قرن پیش، این بازار را به دنبال زمین ‌لرزه تاریخی تبریز در سال 1193 قمری بازسازی نمود. تاریخ ساخت این مجموعه عظیم مشخص نیست. بسیاری از شرق‌شناسان و جهانگردان معروف جهان نظیر ابن بطوطه، مارکو پولو، جاکسن، اولیای چلبی، یاقوت حموی، گاسپار دروویل، الکسیس سوکتیکف، ژان شاردن، اوژن فلاندن، جان کارت‌ رایت، جملی کاردی، کلاویخو، رابرت گرنت واتسن، حمدالله مستوفی از زیبایی و عظمت این بازار تعریف نموده‌اند.

روستای کندوان

یکی از شگفت‌انگیزترین روستاهای صخره‌ای جهان، روستای کندوان است. روستای کندوان از توابع دهستان سهند است که در فاصله 62 کیلومتری جنوب غربی تبریز و در فاصله 18 کیلومتری جنوب اسکو واقع شده است. صخره‌های کله‌قندی شکل و غارهای ساخته دست انسان که به عنوان محل سکونت استفاده می‌شود این روستا را به یک جاذبه گردشگری تبدیل نموده است. آنچه کندوان را از دیگر نمونه‌های مشابه در جهان متمایز می‌سازد، جریان داشتن زندگی در منطقه و سکونت بیش از 117 خانواده در داخل این صخره‌ها است. ساکنین منطقه به کارهایی همچون کشاورزی، دامداری و تولید صنایع دستی مشغول هستند.

دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه یا دریاچه رضاییه، در شمال غربی ایران و در استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است. این دریاچه را می‌توان بین دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی بر روی نقشه مشاهده نمود. دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران و همچنین دومین دریاچه آب ‌شور در جهان است. بخش عمده آب این دریاچه از رودخانه‌های زرینه‌رود، سیمینه‌رود، تلخه‌رود، گادر، باراندوز، شهرچای، نازلو و زولا تأمین می‌گردد.

قلعه بابک 

قلعه بابک یا قلعه جمهور که به دژ بابک نیز معروف است در فاصله 50 کیلومتری شمال شهرستان اهر در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این دژ در ارتفاعی در حدود 2300 تا 2700 از سطح دریا ساخته شده است. اگر چه قدمت این دژ به زمان ساسانیان باز می‌گردد ولی نام خود را از نام بابک خرمدین، رهبر مبارزان علیه خلفای عباسی گرفته ‌است.

غار سهولان

غار سهولان دومین غار آبی بزرگ در ایران است و در استان آذربایجان غربی قرار دارد. این غار در فاصله 43 کیلومتری شمال شرقی مهاباد در محور مهاباد – بوکان و در نزدیکی روستای سهولان واقع شده است. این غار آبی را می‌توان یکی از مهم‌ترین و زیباترین غارهای طبیعی کشور به ‌شمار آورد.

غار کرفتو 

غار کرفتو در استان کردستان قرار دارد. گفته می‌شود این غار، غاری آهکی و از نظر سنی متعلق به دوران سوم زمین‌شناسی است. این غار در تاریخ 20 بهمن 1318 و با شمارهٔ 330 ثبت آثار ملی ایران شده است.

منطقه حفاظت شده مراکان 

منطقه حفاظت‌شده مراکان در استان آذربایجان غربی و در شهرستان خوی واقع شده است. این منطقه در جنوب رودخانه ارس قرار گرفته است. منطقه حفاظت شده مراکان دارای زیستگاه‌های مختلف جانوری است که به علت داشتن ارتفاعات، صخره‌ها، دشت‌ها و با پوشش گیاهی متنوع استپی، به یک مجموعه ارزشمند از حیات جانوری تبدیل شده ‌است. حیوانات اصلی این منطقه عبارتند از قوچ و میش ارمنی، کل و بز، گرگ، خرگوش، سیاه‌گوش. از گونه‌های گیاهی منطقه نیز می‌توان به این موارد اشاره کرد: پوا، آگروپیرون، گون، چوبک، کلاه میرحسن، میخک، انواع لگومینوز، تنگرس، شیرخشت، گلابی وحشی.

قره کلیسا 

قره کلیسا یا کلیسای تادئوس مقدس یا کلیسای طاطاووس در استان آذربایجان شرقی و در 20 کیلومتری شمال شرقی شهرستان چالدران واقع شده است. بنا به گفته برخی قرا کلیسا، به معنای کلیسای سیاه است (در زبان آذری، قرا به معنی سیاه است). ولی باید به این نکته تاریخی توجه داشت که واژه قرا در زبان ترکی آذری به معنی بزرگ نیز هست.

بنا به گفته مورخ مشهور ارامنه، مؤسس خورناتسی، قدمت این کلیسا به اوایل دوره مسیحیت باز می‌گردد. این بنا بر روی آرامگاه تادئوس مقدس که از مبشران دین مسیحیت بوده است احداث شده ‌است. بنای ابتدایی آن مربوط به ه اوایل قرن چهارم بوده و از ابتدا از زیارتگاه‌های مهم ارمنیان محسوب می‌شده ‌است.

دریاچه نئور 

دریاچه نئور در استان اردبیل قرار دارد. این دریاچه در فاصله 42 کیلومتری جنوب شرقی شهر اردبیل بوده و دارای 2480 متر ارتفاع از سطح دریا است. راه اصلی دسترسی به این دریاچه، جاده بین شهری اردبیل – خلخال است. دریاچه نئور که به نوعی بزرگ‌ترین دریاچه طبیعی و آب شیرین استان اردبیل محسوب می‌شود دارای ارزش‌های زیستگاهی، اکوتوریستی، زنبورداری، کشاورزی و دامداری است. پوشش گیاهی متنوع این منطقه شامل گیاهانی مثل شبدر، بابونه، بومادران، آلاله، نعناع است. این دریاچه همچنین زیستگاهی برای برخی از گونه‌های پرندگان مهاجر عبوری نیز محسوب می‌شود. این دریاچه دارای نوعی ماهی به نام قزل‌آلای رنگین‌کمان است.

عشایر ایل شاهسون

ایل شاهسون، در مناطق مرکزی ایران یعنی استان مرکزی، قم، ساوه، شهریار و بخش‌هایی از شمال غرب ایران یعنی در دشت مغان، ارومیه و اردبیل و نیز در نواحی خرقان و خمسه در استان زنجان و تهران زندگی می‌کنند. سبک زندگی و بسیاری از ویژگی‌های فرهنگی جالب توجه آن‌ها را می‌توان در میان سایر ایلات ترک‌زبان ایران نیز یافت.

روستای مصر 

روستای مصر در استان اصفهان واقع شده است. این روستا را می‌توان در 45 کیلومتری شرق شهرستان جندق و در 30 کیلومتری شمال شهرستان خور یافت. گفته می‌شود در چندین سال قبل، بنیانگذار این روستا که یوسف نام داشت به چوپانی و چراندن گوسفندان مشغول بود. قدمت این روستا بیش از 100 سال نیست، اما همه آن روستا را به نام مزرعه یوسف می‌شناختند. به علت آن که یوسف این نام را دوست نداشت، از مردم منطقه درخواست نمود به دلیل آن که نام وی یوسف است و داستان حضرت یوسف در سرزمین مصر رخ داده است از آن به بعد نام این روستا را مصر بگذارند. اهالی روستا نیز از آنجا که برای یوسف احترام زیادی قائل بودند، این روستا را «مصر» نامیدند. یوسف در وسط روستا خیابان عریضی به طول 500 متر احداث نمود که باعث شده است اکنون این روستا به یکی از مقاصد مهم گردشگری در ایران تبدیل شود.

از جمله عوامل جذب توریست در این روستای کویری وجود چاه آب عمیق، وجود خانه‌های قدیمی و بازسازی شده برای اسکان گردشگران و مسافران جهت انجام تفریحاتی مثل موتور سواری، شترسواری در کویر و از همه مهم‌تر وجود نیزارهای وسیع و تپه‌های شنی در اطراف آن است. بسیاری از منجمان ایرانی و خارجی از آسمان این منطقه برای رصد ستارگان بهره می‌گیرند.

کویر مرنجاب

کویر مرنجاب در شمالی شهرستان آران و بیدگل در استان اصفهان واقع شده است. این کویر از جمله زیباترین نقاط کویری ایران است. از نقاط دیدنی این منطقه می‌توان به تپه‌های شنی بلند، جنگل‌های تاق، دریاچه نمک آران و بیدگل، جزیره سرگردانی، چاه تاریخی دستکن در قسمت شرق کویر (محلی برای آب خوردن شترهای کاروان‌ها)، قلعه مرنجاب (کاروانسرایی در کویر که در مسیر راه ابریشم واقع شده بود و کاروان‌ها برای سفر به خراسان، اصفهان، ری و بالعکس در این مکان اتراق می‌نمودند) و منطقه بیابانی ریگ شق اشاره کرد.

شهر کاشان

شهرستان کاشان دارای جمعیتی نزدیک به 400 هزار نفر بوده و وسعتی در حدود 5000 کیلومتر مربع دارد. کاشان یکی از شهرهای تاریخی استان اصفهان محسوب می‌شود. کاشان مهد تمدن و فرهنگ سنتی ایران است و قدمت شهر نشینی آن به هفت هزار سال می‌رسد. این شهر مشاهیر علمی و ادبی زیادی داشته و نقش بسزایی در صنعت گردشگری ایران دارد. آداب و رسوم گلاب‌‌گیری و قالیشویی از مراسم سنتی و معروف این منطقه محسوب می‌گردد.

روستای ابیانه

روستای ابیانه در 40 کیلومتری شمال غربی نطنز، از توابع استان اصفهان، واقع شده است. این روستای تاریخی که در دامنه کوه کرکس قرار گرفته آثار و ابنیه بسیار دیدنی دارد. قدمت ابیانه مشخص نیست ولی پیشینه‌ای بالغ بر 1500 سال برای این روستا تخمین زده می‌شود و آن را یکی از کهن‌ترین زیست‌گاه‌های انسانی در دشت کویر ایران محسوب می‌کنند. آثار و بناهای تاریخی این مکان متعلق به دوره‌های ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار است.

میدان نقش جهان

میدان نقش جهان اصفهان، یکی از زیباترین و با شکوه‌ترین مکان‌های دیدنی ایران است. طول این میدان تقریباً 507 متر و عرض آن 158 متر است. آثار معروفی در این میدان وجود دارند که عبارتند از: مسجد شیخ لطف الله، مسجد امام، سر درب بازار قیصریه و کاخ عالی قاپو و غیره.

مسجد جامع اردستان

مسجد جامع اردستان، مسجدی تاریخی در شهر اردستان است که در شمال استان اصفهان واقع شده است. معمار آن استاد محمود اصفهانی است. این مسجد که از قدیمی‌ترین مساجد ایران است در محله محال شهر اردستان قرار گرفته است. گفته می‌شود که این مسجد از سویی نخستین مسجد دوطبقه تاریخ اسلام و از سویی دیگر دومین مسجد چهار ایوانی جهان اسلام است که در دوران حکومت سلجوقیان بنا شده است. بنا بر اسناد تاریخی این مسجد قبلاً آتشکده یا معبد بوده ‌است.

ارگ بم 

قدمت ارگ تاریخی بم را بیش از دو هزار سال برآورد می‌کنند. این ارگ که در قلب کویر ایران و در استان کرمان قرار گرفته است، بزرگ‌ترین مجموعه خشتی و گلی جهان قلمداد می‌گردد.

نارین قلعه میبد 

مهم‌ترین اثر تاریخی شهرستان میبد در استان یزد، نارین ‌قلعه یا نارنج ‌قلعه است. قدمت این بنا به دوره اشکانی و قبل از اسلام باز می‌گردد. در دوران مظفریان تحت مرمت و بازسازی قرار گرفت و اطراف آن خندقی حفر گردید.

جشن حکومت زنان در افوس

افوس در 38 کیلومتری غرب شهر داران در استان اصفهان واقع شده است.  جشن حکومت زنان که معمولاً 80 روز بعد از فروردین ماه برگزار می‌گردد همزمان با فصل برداشت محصول است. در یکی از روزهای اواخر بهار، انجمنی از بزرگان منطقه برای انتخاب حاکم تشکیل می‌گردد و طی آن از بین زنان روستا، حاکمی رشید و بلندقامت، با‌جذبه و با‌شهامت و معروف به حسن خلق و نیکوکاری برگزیده می‌شود. پس از آن، زیر نظر حاکم باید «رجال دولت» و «اعیان مملکت» انتخاب شوند و جایگاهشان در بارگاه مشخص گردد.

عشایر لک ایلام 

عشایر لک‌ از طوایف کرد ایران محسوب می‌شوند. از آن‌جا که این جمعیت در آغاز پیدایش، حدودأ صد هزار خانوار بوده‌اند، آن‌ها را «لک» نامیدند یعنی «صد هزار». از مهم‌ترین ایلات لک می‌توان به ایل مافی، ایل زنگنه، ایل کلهر و ایل باجلان اشاره کرد.

پارک ملی لار 

پارک ملی لار دارای مساحتی در حدود 27789 هکتار بوده و در دامنه غربی قله دماوند در بین استان‌های مازندران و تهران واقع شده است. این پارک متشکل از دو اقلیم مرطوب و سرد می‌باشد.

بازار قدیم بوشهر 

بوشهر از بنادر و شهرهای جنوبی ایران است که قدمت آن به دوران اردشیر ساسانی باز می‌گردد. بازار قدیم بوشهر یا بازار صفا، متعلق به دوران قاجار است و در محله دهدشتی واقع شده است. این بازار پس از گذشت سال‌ها همچنان قلب تپنده‌ی تجارت و اقتصاد بوشهر بوده و معماری و تزئینات خاص آن دیدنی و بسیار جذاب است.

کاخ کوروش دشتستان

شهر برازجان از توابع بخش مرکزی شهرستان دشتستان استان بوشهر است. کاخ کوروش برازجان یا کاخ کوروش دشتستان در سال 1350 به وسیلهٔ هیأت باستان‌شناسی ایران حفاری شده‌ است. با توجه به سبک معماری و استفاده از سنگ‌های سیاه و سفید در این بنا، آن را به دورهٔ کوروش کبیر نسبت می‌دهند.

مجموعه مناطق حفاظت شده جاجرود

منطقه حفاظت‌شده جاجرود در استان تهران واقع شده است که یکی از خوش اّب و هواترین مناطق در ایران به شمار می‌آید. مساحت آن در حدود 55 هزار هکتار است. پوشش گیاهی این منطقه حفاظت‌شده شامل خارشتر، گز، تاق، اسکنبیل، کاروانکش، جغجغه، گون، درمنه، زالزالک،‌ گوجه وحشی،‌ زرشک، انجیر و گونه جانوری آن شامل تیهو، اردک سرسبز، خوتکا، هدهد و سبز قبا، گرگ، شغال، روباه‌ معمولی، سمور، رودک، شنگ، کفتار، گربه‌ وحشی و، پلنگ است.

مجموعه کاخ‌های نیاوران 

مجموعه فرهنگی ـ تاریخی نیاوران در شمال تهران واقع شده است. این مجموعه به صورت باغ بزرگی به مساحت حدود 11 هکتار است و زیبایی و جذابیت تاریخی فراوانی دارد. بناهای این مجموعه مربوط دوره‌های قاجار و پهلوی است. بخش‌های این مجموعه عبارتند از: کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران، کوشک احمدشاهی، کاخ صاحبقرانیه، موزه جهان‌نما، باغ کتیبه‌ها، موزه حوضخانه، موزه خودروهای کاخ نیاوران و مدرسه اختصاصی.

مجموعه کاخ‌های سعدآباد

مجموعه سعدآباد از جمله جاذبه‌های گردشگری تهران است که در دامنه پرطراوت کوه‌های توچال و دره دربند واقع شده و وسعتی در حدود یک میلیون و صدهزار متر مربع دارد. این مجموعه شامل این اماکن است: ساختمان بهمن (کاخ بهمن)، کاخ احمدشاهی، کاخ اختصاصی، ساختمان جمهور (کاخ ملکه مادر)، کاخ سبز، کاخ ‌موزه سفید (کاخ ملت)، موزه آب، موزه استاد بهزاد، موزه برادران امیدوار، موزه چهره‌های ماندگار، موزه خط و کتابت میرعماد، موزه ظروف سلطنتی، موزه مردم‌شناسی، موزه مینیاتور استاد آبکار، موزه فرشچیان، موزه نظامی، موزه نگارستان، موزه هنرهای زیبا و موزه هنر ملل.

موزه هنرهای معاصر 

موزه هنرهای معاصر، یکی از معروف‌ترین موزه‌های ایران محسوب می‌شود. این موزه در سال 1356 شمسی (برابر با 1977 میلادی) در بوستان لاله در امیرآباد تهران احداث گردید. معماری این موزه به سبک معماری مدرن و با الهام از بادگیرهای کویری ایران انجام شده است.

موزهٔ هنرهای معاصر تهران شامل یکی از کامل‌ترین مجموعه‌های آثار هنری مدرن در خارج از اروپا و آمریکای شمالی است. از آثار مهم این موزه می‌توان به آثار از گوگَن، رُنوار، پیکاسو، ماگریت، ارنست، پولاک، وارهول، لُویت، و جاکومتی اشاره نمود. موزهٔ هنرهای معاصر تهران همچنین مالک مجموعه بسیار مهم و جامعی از هنر نوگرا و معاصر ایران است. میانگین قیمت آثار این گنجینه بین پنج تا 10 میلیارد دلار تخمین زده‌ شده است.

موزه فرش ایران

موزه فرش ایران در پارک لاله تهران واقع شده است . این موزه در سال 1356 افتتاح گردید. در این موزه فرش‌های بسیار نفیسی از سرتاسر ایران به نمایش گذاشته شده است. هدف از تشکیل این موزه، پژوهش در تاریخچه، کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش به ویژه فرش ایرانی است. در این موزه سایر محصولات از قبیل گلیم هم به نمایش گذاشته شده است.

موزه ایران باستان 

موزه ایران باستان اولین موزهٔ ایران است که در تهران جای دارد. ساخت این موزه در سال 1313 شمسی توسط آندره گُدار آغاز شد و در سال 1316 افتتاح شد.

بازار تهران 

مجموعه بازار تهران در بافت قدیمی و تاریخی شهر تهران واقع شده و یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری و بازرگانی ایران محسوب می‌شود. در میان اماکن این بازار، بازار بین‌الحرمین از ساخته‌های دورهٔ محمدشاه قاجار و بازار امیر، سرای امیر و بازار کفاش‌ها از ساخته‌های دوران ناصرالدین‌شاه است.

میدان آزادی تهران

برج آزادی یکی از معروف‌ترین نمادهای تهران است که ارتفاعی در حدود چهل و هشت متر دارد. این بنا در زمان محمدرضا پهلوی و به عنوان نماد پایتخت ایران احداث گردید. طراح این میدان مهندس حسین امانت بود. بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده، این میدان پس از موزه‌ها و کاخ‌ها، سومین مکانی است که مورد بازدید گردشگران قرار می‌گیرد. نقشهٔ معماری این میدان از سقف مسجد شیخ ‌لطف ‌الله الهام گرفته شده است.

کاروانسرای قصر بهرام

کاروانسرای قصر بهرام د‌ر 154 کیلومتری جنوب تهران واقع شده است. این مکان در مسیر عبور کاروان‌های اصفهان ـ کاشان ـ گرمسار قرار داشته است. قدمت آن به دوره ساسانیان می‌رسد و گفته شده است که توسط شاه بهرام ساسانی یا بهرام گور احداث شده است. پس از آن توسط شاه عباس صفوی مرمت گشته و به عنوان کاروانسرا استفاده می‌شده است. بهترین و نزدیکترین مسیر دسترسی به این کاروانسرا از سمت شهر پیشوا است. این اثر در تاریخ 13 اردیبهشت 1354 ثبت آثار ملی ایران شده است.

کوه دنا 

کوه دنا بلندترین قله رشته ‌کوه‌های زاگرس است. این کوتاه در غرب مرکز فلات ایران قرار دارد. ارتفاع آن 4448 متر بوده و در 35 کیلومتری شهر یاسوج در مجاورت شهر دنا واقع شده ‌است. میانگین بارش سالانه این قله بین 600 تا 1200 میلی‌متر بوده و به همین دلیل رودهای زیادی از آن منشاء می‌گیرند. از جمله این رودها می‌توان به بشار، خرسان، ریگان، ماربر، مهریان، کوه گل، دیاشم، سریز، تیزاب و دژ اشاره کرد.

تنگ صیاد

تنگ صیاد در بخش شرقی شهرستان شهرکرد در استان چهار محال و بختیاری واقع شده است و شامل منطقه حفاظت‌شده و پارک ملی است. وسعت این منطقه در حدود 21600 هکتار است. این تنگه به دلیل وجود تپه ماهورهای وسیع، زیستگاه قوچ و میش، کبک، تیهو، گرگ و … است.

کوچ ایل بختیاری 

کوچ ایل بختیاری از دیدنی‌های جالب استان چهارمحال و بختیاری است. اگر چه گروه‌های زیادی از ایل بختیاری یکجانشین شده‌اند اما هنوز هم بخشی از آن‌‌ها کوچ‌رو باقی مانده‌اند. ایلات بختیاری، در زمستان به دشت‌های شرق خوزستان و در تابستان به بخش‌های غربی منطقه چهارمحال و بختیاری کوچ می‌کنند. نحوه زندگی، الگوی سکونت، باورها، سنت‌ها و آداب و رسوم آن‌ها بسیار جالب توجه است.

روستای ماخونیک

روستای ماخونیک یکی از ده روستای عجیب ایران است که دارای ویژگی‌های زیستی، قومی و فرهنگی خاصی است. این روستا که در دهستان دُرُح بخش مرکزی شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی واقع شده‌است را می‌توان یکی از هفت روستای شگفت‌انگیز جهان نامید. اصالتاً مردم ماخونیک افغانستانی هستند. آن‌ها چندین قرن قبل، از افغانستان به ایران کوچ کرده‌اند. در دوران گذشته مردم این روستا کوتاه ‌قد بوده و قدی در حدود 1٫40 متر داشتند. اما امروزه تقریباً قدهای مردم این روستا متعادل‌تر شده است. مردم ماخونیک در قدیم کارهایی مثل نوشیدن چای، شکار حیوانات و خوردن گوشت و کشیدن سیگار را ممنوع می‌دانستند.

پارک ملی تندوره 

پارک ملی تندوره در شمال استان خراسان رضوی و نزدیک به مرز ترکمنستان واقع شده است. این پارک زمانی تفرجگاه مردم درگز و قوچان محسوب می‌شد. منطقه تندوره به دلیل دره‌های عمیق و تپه‌های فراوان محل زندگی مناسبی برای قوچ و میش اوریال است. این پارک دارای دو نوع آب و هوای متفاوت است. در ارتفاعات آن که تحت تأثیر توده‌های هوایی مدیترانه‌ای قرار دارد آب و هوایی نسبتاً سرد و مرطوب حاکم است و در بخش‌های شمالی و جلگه پست درگز، آب و هوای گرم وجود دارد.

ایل قشقایی استان فارس

ایل قشقایی دومین ایل بزرگ ایران پس از ایل بختیاری است. ایل قشقایی شامل قبیله‌هایی با ریشه ترک، کرد، لر و عرب است اما بیشتر آن‌ها را ترک‌ها تشکیل می‌دهند که به زبان ترکی آغوز تکلم می‌کنند. دین اکثریت آن‌ها اسلام و مذهب شیعه و قلمرو اصلی آن‌ها استان فارس است. البته امروزه قلمرویشان تا استان‌های دیگری همچون اصفهان، چهار محال و بختیاری، کهگلویه و بویراحمد، مرکزی، بوشهر، قم و … گسترش یافته است. امروزه این ایل جمعیتی بیش از 1 میلیون نفر دارد. به نظر واسیلی بارتولد کلمه قشقایی از واژه ترکی قشقا به معنی اسب سفید مشتق شده است. البته برخی نیز معتقدند که قشقایی از واژه ترکی قاچماق به معنی فراری مشتق گردیده است.

آبشار شوی 

گفته می‌شود که آبشار شِوی زیباترین آبشار ایران و بزرگ‌ترین آبشار طبیعی در منطقه غرب آسیا است. این آبشار در نزدیکی روستای شوی از توابع شهرستان دورود در استان لرستان قرار گرفته است. آبشار شوی دارای ارتفاع 85 متر و عرض حدود 70 متر است.

دریاچه سد دز 

دریاچه شهیون یا دریاچه سد دز یکی از زیباترین دریاچه‌های ایران است که در شمال غربی دزفول در استان خوزستان واقع شده و توانسته است شرایط مطلوبی را برای انجام تفریحات آبی از جمله قایقرانی، اسکی، شنا و … برای مردم فراهم نماید.

بافت قدیمی دزفول 

دزپل یا دژپل که در زبان ساکنین محلی به دزفیل و دژپیل و در زبان فارسی به دزفول شهرت دارد مربوط به دوره حکومت ساسانیان است. دزفول در شمال استان خوزستان قرار گرفته و توانسته است در مرکز شهر، بافت تاریخی و هویت فرهنگی خود تا حدی حفظ نماید. دزفول قدمتی پنج هزار ساله دارد و اکثر بناهای آن آجری است. به همین علت به این شهر موزه‌ی آجری ایران هم می‌گویند.

کاخ آپادانا در شوش

معروف است که کاخ پادانای شوش، قصر زمستانی پادشاهان هخامنشی و اصلی‌ترین کاخ داریوش اول بوده‌ است. این کاخ به فرمان داریوش بزرگ و در سال‌های 515 تا 521 پیش از میلاد در شهر شوش ساخته شد. دیوارهای کاخ خشتی و ستون‌های آن سنگی است. این کاخ طی حفاری‌های انجام گرفته در سال‌های 1311 تا 1314 کشف گردید و ثبت آثار ملی شد.

زیگورات چغازنبیل 

محوطه تاریخی و باستانی چغازنبیل در استان خوزستان واقع شده است. زیگورات چغازنبیل در واقع نیایشگاهی است که پادشاه بزرگ عیلام و برای پرستش نگهبان شهر شوش «اینشوشیناک» ساخته شده‌ است. در ابتدا ارتفاع این مکان 52 متر و پنج طبقه بوده‌ است ولی امروزه ارتفاعش به 25 متر می‌رسد و فقط دو طبقه و نیم از آن بر جای مانده است. ساخت این معبد به دلیل حمله آشوری‌ها ناتمام ماند.

غار کتله خور 

غار کتله خور غاری خشکی – آبی است که در استان زنجان، در نزدیکی شهر گرماب واقع شده است. وجه تسمیه این غار این گونه گفته شده است که در بعضی از مناطق غربی ایران به کوه‌های کم ارتفاع کَتَله گفته می‌شود و چون در پشت این کوه مزبور خورشید طلوع می‌کند، به جای «کتله خورشید» به آن «کتله خور» می‌گویند.

در سال 1331 شمسی گروهی از کوهنوردان ایرانی این غار را کشف نمودند. بر اساس یافته‌هایی نظیر اسکلت انسان و تکه‌های سفالینه قدیمی، گفته می‌شود که این غار متعلق به اواخر هزاره دوم قبل از میلاد است.

گنبد سلطانیه

گنبد سلطانیه که در شهر سلطانیه در استان زنجان واقع شده است و یکی از شاهکارهای معماری دوره اسلامی محسوب می‌گردد. این گنبد در قرن هشتم قمری و بنا به فرمان سلطان محمد خدابنده (اولجایتو از پادشاهان مغول) و با مدیریت و نظارت خواجه رشید الدین فضل‌الله همدانی احداث گردید. در دوره ایلخانان مغول، بناهایی ساخته می‌شدند کـه بـه ابـواب آلبر معروف بودند. در مرکز این بناها آرامگاه بانی آن قرار می‌گرفت و در مابقی مجموعه فعـالیـت‌های مذهبی، علـمی، فرهنـگی، هنـری و اجتمـاعی انجـام می‌شد و در کل ثواب و عمل صالحی برای بانیان این بناها محسوب می‌گشت.

آرامگاه بایزید بسطامی

«هر که در این سرا درآید، نانش دهید و از ایمانش مپرسید. آن کس که به درگاه باری تعالی به جایی ارزد، البته بر خوان بوالحسن به نانی ارزد.»

این جمله منسوب به ابوالحسن خرقانی عارف قرن سوم و چهارم هجری است که در دوران حکومت غزنویان و سلجوقیان در خرقان استان سمنان می‌زیسته است. بیشترین قسمت‌های آرامگاه در دوره ایلخانیان و پس از آن ساخته شده است. این آرامگاه هیچگونه تزئیناتی ندارد و فقط شامل یک پنجره مسقف آهنی است. سنگ قبر سنگی مرمرین است که کلماتی از مناجات مشهور حضرت علی بن ابی‌طالب (ع) بر روی آن حکاکی شده است. این مجموعه‌ شامل یک مسجد، چند مزار و بنا است. این مجموعه زیردسته‌ای از مجموعه‌هایی است که شامل آرامگاهی بزرگ و با طرحی نامنظم هستند.

جنگل ابر 

یکی از بکرترین جنگل‌های ایران، جنگل ابر در شاهرود است. این منطقه یکی از زیباترین و خوش آب و هواترین مناطق جنگلی دنیا است که در استان سمنان واقع شده است. قدمت این جنگل‌ها به دوران سوم زمین‌شناسی می‌رسد و دارای 80 گونه گیاهان چوبی و گونه‌های گیاهی نادری همچون راش، بلوط، توسکا، نارون، گیلاس وحشی، بارانک، سرخدار و نمدار است.

خلیج گواتر

در انتهایی‌ترین بخش جنوب شرقی ایران و در آخرین نقطه تماس مرزی با مرز پاکستان، بندری کوچک به نام گواتر قرار گرفته است. تجارت در گواتر سابقه‌ای بلندمدت دارد و تاجران از این بندر با هندوستان و پاکستان داد و ستد می‌کرده‌اند و یا به سمت آفریقا عزیمت می‌نموده‌اند. این بندر در گذشته از مراکز اصلی پرورش و صادرات میگو بوده است. شغل اکثر مردم این منطقه ماهیگیری و حصیربافی است.

شهر سوخته زابل 

شهر سوخته در فاصله 56 کیلومتری شهر زابل در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. پایه‌گذاری این شهر در 3200 سال قبل از میلاد بوده است. طبق نظر محققان از جمله علل نابودی و تخریب ناگهانی این شهر حمله اقوام مهاجم همسایه، تغیر دادن مسیر رودخانه هیرمند و وقوع آتش‌سوزی است. طبق حفاری‌ها و تحقیقات باستان‌شناسی پیشرفت‌های شگفت‌انگیز در این شهر کشف شده است که عبارتند از: ساخت نخستین چشم مصنوعی جهان، جراحی مغز، خط‌کشی به طول 10 سانتیمتر و با دقت نیم میلیمتری از جنس چوب آبنوس، قدیمی‌ترین تخته نرد و نخستین انیمیشن جهان.

از دیگر یافته‌های مهم در این منطقه می‌توان به سفالینه‌هایی با امضای سفال‌گر بر روی آن، چکش، سوزن، شهرک‌های مسکونی و ساختمان‌های همگانی هم‌ چون آپارتمان، بذر خربزه، حبوبات، ماهی خشک‌شده، برنج، زیره، کوره‌های سفالگری، کوره‌های ذوب فلزات، دکمه، تبر، بند کفش، قلاب، شانه سر، طناب، سبد، گل مو، قاب‌های چوبی، کفش، کمربند و … اشاره نمود.

منطقه حفاظت شده تنگ بستانک یا بهشت گمشده 

منطقه حفاظت شده تنگ بستانک که به بهشت گمشده شهرت یافته است در 120 کیلومتری شیراز و در منطقه کامفیروز استان فارس واقع شده است. این منطقه عمدتاً کوهستانی بوده و پوششی جنگلی دارد به همین جهت دارای تابستان‌هایی خنک و زمستان‌هایی سرد است. ارتفاع این منطقه بین 1700 تا 3700 متر از سطح دریا است. از زیبایی‌های این منطقه می‌توان به آبشارهای کم ارتفاع طبیعی، دریاچه‌ی پشت سد درود زن و گونه‌های متنوع جانوری و گیاهی اشاره کرد.

تمام دیدنی های بالا، تنها بخشی از دیدنی‌های کشورمان بود. در این مقاله سعی کردیم مواردی را انتخاب کنیم که از دیدگاه گردشگران غیرایرانی جالب‌تر به نظر می‌رسیدند. از دیگر دیدنی‌های ایران می‌توان به این موارد اشاره نمود:

آبشار مارگون، تخت جمشید، پاسارگاد، حافظیه و سعدیه، منطقه حفاظت شده ارسباران، قلعه الموت، منطقه اورامانات، قرآن تاریخی روستای نگل، آکواریوم اصفهان، گلاب‌گیری قمصر، آبشار آب ملخ، بافت تاریخی کرمان، مجموعه بیستون، باداب سورت، پارک ملی گلستان، دیلمان، گنبد قابوس، ترکمن صحرا، دهستان جنت رودبار، قلعه رودخان، ماسوله نو و کهنه، جزیره قشم، قلعه فلک الافلاک، جنگل‌های دو هزار و سه هزار تنکابن، جواهرده، ریگ جن، غار علیصدر، شهر همدان، شیرکوه یزد، مراسم چک چکو، بافت تاریخی یزد، کویر عقدا، دشت شیمبار، عشایر کرد خراسان شمالی، جزیره هندورابی، منطقه حفاظت شده هفتاد قله اراک، چمستان مازندران، جزیره ابوموسی، نوژیان لرستان، غار کلماکره، آواز دشتی، بندر کنگ، کویر حاج علیقلی، کلیسای سنت استپانوس، تنگ براق اقلید، دریاچه برم فیروز سپیدان، امام زاده شهید فراشبند، خانه رییسعلی دلواری در دلوار بوشهر، بازارهای زیبای گناوه، آرامگاه یعقوب لیث صفاری دزفول، سازه‌های آبی شوشتر، خانه طباطبایی‌های کاشان، خانه بروجردیهای کاشان، خانه راهب کاشان، خانه تاریخی عامری‌های کاشان، خانه منوچهری کاشان، تپه سیلک کاشان، تفرجگاه رودخانه دز در دزفول، پارک آزادی در شیراز، کوچه‌باغ‌های قصر الدشت شیراز، پارک ملی بمو شیراز، منطقه حفاظت شده بصیران اقلید، منطقه کوهستانی دورفک در گیلان، آبشار ویسادار تالش، منطقه زیبای سوباتان در تالش، گردنه حیران، آبگرم‌های سرعین، آبگرم‌های محلات، شهر گلها در محلات، بازار سنتی زنجان، منطقه گاوازنگ در زنجان، روستای شیلان دره زنجان، دودکش جن در ماهنشان زنجان، ابشار نیاسر کاشان، مشهد اردهال کاشان، چشمه محمد رسول الله اقلید، روستای چنار و فیروزی اباده، پیست اسکی کاکان یاسوج، پیست اسکی کاکان، منطقه برنج خیز کامفیروز مرودشت استان فارس، روستای مارون کازرون، قلات شیراز، پالنگان کامیاران در کردستان.