ورزش کبدی چیست؟

کَبَدی یا زو یک بازی و ورزش است که در ایران و هند وپاکستان رواج دارد. سال 1381 برای نخستین بار مسابقات قهرمانی این بازی برای مردان در سطح آسیا برگزار شد. کَبَدی که مخفف کی بودی در اصطلاح فارسی است، فلسفه ایی دارد که به نبردها و جنگهای قدیم برمی گردد که سلاحی در کار نبود و مردم ایران زمین برای دفاع از خود سعی می کردند با توجه به اقتضای زمان و مکانی که در آن می زیستند خود را برابر حملات دشمنان آماده کنند.

قوانین و مقررات ورزش کبدی؛ زمین

زمین كبدی مستطیلی به ابعاد 10 × 13 متر (برای مردان)، 8 × 12 متر برای زنان) و 8 ×11 متر برای نوجوانان دختر و پسر است. جنس سطح زمین از فوم تشك‌ مخصوص ورزش‌های رزمی) است.

خطوط

مرز: دو خط طولی و دو خط عرضی مشخص‌كننده محدوده زمین را می‌گویند. ضخامت این خطوط 5 سانتی‌متر است.

خط میانی (mid line): خطی كه زمین را به دو قسمت مساوی تقسیم می‌كند (در بخش مردان به دو نیمه 10 ×5/6 ، و در بخش زنان به دو نیمه 8× 6 متری). این خط را «خط شروع حمله» نیز می‌نامند.

لوبی (looby): دو خطی كه به فاصله یك متری از خط طولی زمین كشیده شده است.

زمان

هر بازی از دو نیمه 20 دقیقه‌ای تشكیل شده است و نیم‌ها در بین دو نیمه 5 دقیقه فرصت استراحت دارند. در صورتی‌كه مسابقه به تساوی كشیده شود، هر تیم 5 حمله انجام می‌دهد و اگر باز هم نتیجه مساوی شد، تیم‌ها به نوبت یك حمله انجام می‌دهند. این كار تا زمانی‌كه یك تیم برنده شود، ادامه پیدا می‌كند.

امتیاز در كبدی

در كبدی هر تیم به نوبت، یك بازیكن خود را به نیمه زمین حریف وارد می‌كند. این بازیكن باید با صدایی بلند و واضح به طور پیاپی كلمه «كبدی» را تكرار كند و هم زمان، برای لمس كردن بازیكن تیم حریف بكوشد. هرگاه مهاجم در مدت زمان تعیین شده (30 ثانیه) موفق به لمس یكی از بازیكنان حریف شد و به نیمه زمین خود بازگشت، یك امتیاز برای تیمش به ارمغان می‌آورد امّا اگر در این مدّت نتوانست بازیكنی را لمس كند، امتیاز به تیم مدافع خواهد رسید. پس از آن، نوبت تیم مدافع است كه حالت حمله به خود بگیرد و یكی از بازیكنانش را به نیمه زمین حریف بفرستد.

*اگر مهاجم موفق به لمس بیشتر از یك بازیكن رقیب شود، به تعداد بازیكنانی كه لمس كرده است، برای تیم خود امتیاز كسب خواهد كرد. بازیكنان مدافعی كه مهاجم حریف آن‌ها را لمس كرده است، باید از زمین خارج شوند.

شرایط تیم‌ها در هنگام حمله و دفاع

تیم‌ها در هنگام دفاع باید به صورت زنجیره‌ای عمل كنند؛ یعنی دست مدافعان آن‌ها از هم جدا نشود. اگر این زنجیره از هم بپاشد، یكی از مدافعان از زمین بیرون خواهد رفت. مهاجم نیز در صورتی از زمین بیرون خواهد رفت كه

ـ عبارت «كبدی» را به صورت مداوم بر زبان نیاورد.

ـ بخشی از بدن او از زمین خارج شود.

یونا

اگر تیمی موفق شود تمام بازیكنان حریف را از میدان بیرون كند، دو امتیاز پاداش می‌گیرد كه به آن «یونا» می‌گویند. در این صورت، بازیكنان بیرون رفته حریف حق دارند وارد میدان شوند.

دیگر قوانین

*شروع بازی باپرتاب سكه (شیر یا خط) انجام می‌شود. هر تیم كه برنده قرعه‌كشی شود، با فرستادن مهاجم خود به نیمه زمین حریف، بازی را شروع می‌كند، در نیمه دوم نوبت به حریف می‌رسد كه مسابقه را آغاز كند.

*تیم‌ها در نیمه دوم، بازی را با همان تعداد بازیكنی آغاز می‌كنند كه تا پایان نیمه اول در زمین بوده‌اند (بازیكنان خارج شده از زمین نمی‌توانند در آغاز نیمه دوم به زمین بازگردند.)

* در صورتی‌كه قسمتی از بدن بازیكن از زمین خارج شود، او باید زمین را ترك گوید.

*وقتی حمله یكی از تیم‌ها به پایان می‌رسد و مهاجم آن تیم به زمین خود بازمی‌گردد، تیم مقابل باید ظرف پنج ثانیه به زمین حریف حمله كند. در غیر این‌صورت، داور حق حمله را به تیم حریف خواهد داد.

* هیچ‌گاه بیشتر از یك مهاجم نمی‌تواند به سمت زمین حریف حركت كند.

• تیم مدافع برای گرفتن امتیاز باید مهاجم حریف را كاملاً مهار كند. هُل دادن مهاجم ممنوع است.

تیم پیروز

هر تیمی كه امتیاز بیشتری به دست آورد، برنده مسابقه خواهد شد. در مسابقاتی كه حتماً باید یك تیم برنده شود (مثل فینال یك تورنمنت) اگر دو تیم مساوی شوند، قانون پنج حمله اجرا می‌شود. بدین ترتیب كه به هر تیم پنج فرصت حمله داده خواهد شد. اگر دو تیم باز هم مساوی ‌شوند. قانون «حمله ناگهانی» اجرا می‌شود و هر تیم دوباره یك حمله خواهد كرد. «تك حمله‌» ها آن‌قدر ادامه پیدا می‌كند تا یكی از تیم‌ها برنده مسابقه شود. ‌

بازی زو

بازی زو همان ورزش کبدی است که از زمان‌های قدیم در ایران وجود داشته ولی بیشتر به صورت بازی کودکان بود تا ورزش رسمی روش بازی به این صورت است که افراد به 2 گروه تقسیم می‌شوند. به ترتیب در هر 2 گروه انتخاب شده و با گفتن کلمه زوووووووو می‌روند و یکی از افراد گروه مقابل را می‌گیرد.

ابتدا افراد به دو گروه هفت نفره تقسیم می‌شوند و یک گروه گرگ و دیگری بره می‌شود. آن گاه یکی از گرگ‌ها می‌گوید زووو و به یکی از بره‌ها دست می‌زند اگر بره‌ها گرگ را تا زمانی که صدای زویش بند بیاید بتوانند نگه دارند آن گرگ یکی از بره‌ها می‌شود.