هدفمندسازی یارانهها در ایران یکی از مهمترین بخشها و نمایانترین بخش طرح تحول اقتصادی است که به تغییر فرایند دادن یارانهها میانجامد. در این فرایند با حذف تدریجی یارانهها از مواد سوختی، مواد خوراکی، آب، برق و سایر اقلام در ایران نوع دادن تغییر میکند که بخشی از این یارانههای حذف شده (60 درصد در سال 1390) به صورت نقدی به مردم پرداخت میشود و سایر درآمد این کار صرف کارهای عمرانی و فرهنگی میشود. این کار در اواخر دههٔ 1380 به اجرا گذاشته شد و بخش عمدهٔ آن در دههٔ 1390 انجام خواهد شد. از هدفمندسازی یارانهها به عنوان بزرگترین طرح تاریخ اقتصادی ایران نام برده میشود. بنابر آمار رسمی وزارت امور اقتصاد و دارایی، فاز اول این طرح با شکست روبرو شد و موجب ورود خانوارهای بیشتری به زیر خط فقر شد. یارانه یکی از مسائلی است که در پورتال آسمونی همیشه مورد پرسش کاربران محترم بوده است.
همچنین در ادامه مطلب آسمونی، پاسخ پرسش های متداول ثبت نام یارانه نقدی در سایت رفاهی مشخص شده است.
یارانهها را میتوان به شکلهای مختلفی طبقهبندی کرد:
دستهبندی یارانه در حسابهای مالی (یارانه معیشتی)
ایران به مفهومی که اکنون موجود است از دهه چهل وارد اقتصاد ایران شد ولی قبل از آن هم در دوران صفوی نوعی تخفیف های مالیاتی وجود داشته و اقتصاد دانان دربار مسؤول محاسبات چنین تخفیف هایی بوده اند. در دوره های مختلف دیگر نیز (مثلا سال 1311) دولت به طور مستقیم دخالت کرد و هزینه تاسیس سیلو را برای کشاورزان و مسؤولان پرداخت نمود تا مردم و دولت هر دو برای قحطی و کمبود غلات پیش رو در آن زمان آماده باشد. از نظر دستهبندی در حسابهای مالی یارانه در دو دستهٔ مستقیم و غیر مستقیم طبقهبندی میشود.
-
یارانه مستقیم
یارانه مستقیم مقدار هزینههایی است که بهطور کلی دولت برای حفظ منافع قشرها با درآمد پایین جامعه برای خرید کالاها و خدمات میپردازد. این نوع هزینه کرد عمدتاً دریافت کنندگان کاملاً مشخص و برخوردار از شخصیت حقوقی دارد، موسسات و شرکتهای تولیدکننده و ارائه دهندهٔ کالاها و خدمات زیر بنایی که تولید و ارائه خدمت شان در جهت منافع عمومی، سبب زیان مالی آنها میشود، از این دستهاند. همانند شرکتهای تولیدکننده اب و برق و شرکتهای ارائه دهنده خدمات حمل و نقل عمومی. یارانه مستقیم خود به دو نوع یارانه تولیدی و یارانهٔ مصرفی تقسیم میشود.
-
یارانهٔ غیر مستقیم
یارانهٔ غیر مستقیم یارانهای است که بابت ثابت نگه داشتن قیمت مصرفکننده یا تضمین قیمت تولیدکننده اختصاص مییابد. این نوع یارانه جنبهٔ کالایی دارد و گیرندگان آن متعدد هستند. این نوع یارانه به تولیدکننده ها اختصاص دارد و برای کاهش هزینه و قیمت مصرف کننده کالایی مشخص به تولید کننده ها از طرف دولت پرداخت میشود.
یارانه داخلی چیست؟
یارانه داخلی نیز نوعی از یارانه است که به صورت غیرمستقیم به مردم کشور پرداخت میشود.
-
دستهبندی یارانه از منظر مرحلهای که کالا و خدمت مشمول یارانه میشود
دیگر حالات دسته بندی یارانه ها شامل سه بخش اصلی یارانه خدماتی، یارانه تولیدی و یارانه مصرفی است. از نظر دولت ها یارانه دقیقا نقطه مقابل مالیات است.
-
یارانهٔ تولیدی
یارانهٔ تولیدی به هر نوع مداخلهٔ دولت در اقتصاد که منجر به کاهش هزینههای تولید برای تولیدکننده یا افزایش قیمت دریافتی توسط تولیدکننده گردد، گفته میشود. به عنوان مثال کمکهای دولت به صنایع و کشاورزان از این دستهاند.
-
یارانهٔ مصرفی
یارانهٔ مصرفی همانند یارانهٔ تولیدی به هر نوع تأثیر دولت که باعث میشود مصرفکننده قیمتی کمتر از قیمت بازار را پرداخت نماید اطلاق میشود.
-
یارانهٔ خدماتی
یارانهٔ خدماتی عبارت است از برخی کمکهای دولت به موسسات و شرکتهای خدمات عمومی که خدمات خود را با قیمتی کمتر از هزینهٔ تمام شده به مصرفکنندگان عرضه مینمایند. به بیان دیگر یارانهٔ خدماتی یارانهای است که دولت به منظور کاهش برخی از هزینههای خدماتی برای مصرفکنندگان، به پارهای از خدمات عمومی پرداخت میکنند. این قبیل خدمات بیشتر در بر گیرندهٔ خدمات عمومی شهری است.
یارانهها براساس اینکه در قانون بودجهٔ کشور بهطور مشخص ذکر شده یا بهطور ضمنی لحاظ میشوند، به دو دستهٔ آشکار و پنهان تقسیم میشوند.
دستهبندی یارانه از نظر چگونگی توزیع در جامعه
یارانهها از نظر اینکه چگونه در جامعه توزیع میشوند به سه گروه تقسیم میشوند:
-
یارانه باز
مثل یارانه بنزین قبل از سهمیه بندی که بدون محدودیت، به میزان متفاوت و بسته به اینکه هر کس چه مقدار مصرف کند در اختیار همه قرار میگرفت.
-
یارانه سرانه
مثل یارانه کالاهای کالابرگی که به شکل محدود و مشخص وبهطور مساوی و برابر در میان همهٔ افراد جامعه توزیع میشود.
-
یارانه هدفمند
مثل یارانه به شکل بنها و کالا برگیهایی که به گروههای مشخصی از افراد جامعه مانند کارگران، کارمندان، از کار افتادگان و مستمری بگیران پرداخت میشود.
یکی از عمدهترین موارد یارانه باز یا یارانه بر بازار را دولت از طریق تعیین قیمت کمتر از قیمت واقعی انجام میدهد. از آنجا که خود دولت عرضهکننده چنین کالاها و خدمات عمومی و خصوصی است، وکنترل عرضه در دست دولت است، تعادل در بازار مربوطه به وجود آمده و منجر به ایجاد بازار غیررسمی نخواهد شد. به عبارات دیگر دولت در حد تقاضای موجود در قیمتهای تعیین شده مبادرت به عرضهٔ کالا یا خدمت مورد نظر مینماید. بدیهی است که در چنین بازاری مقدار مصرف و تولید بیشتر از حد و اندازهٔ بهینه در بازار صورت گرفته و اولین تأثیر آن مشابه یارانه بر واحد یا قیمت در بازار کالاهای خصوصی عدم کارایی در تخصیص منابع است، ولی یارانه از خزانه پرداخت نمیشود، بلکه درآمد دولت که باید به خزانه واریز شود به مقدار یارانه پنهان کاهش مییابد.
یارانه صادراتی چیست؟
یارانه صادراتی مساعده های قابل تفویض در نزد شرکتهاییست که دولت به شرط صادرات محصولات این شرکت ها، یارانه را در اختیارشان قرار میدهد.
ملاک حذف یارانه مردم چیست؟
در سال 98 تعداد بسیاری از مردم قشر متوسط رو به پایین به دلیل نقص مدارک از لیست مستحقین دریافت یارانه حذف شدند که این بسیار شوکه کننده بود، چراکه طبق آمار قبلی تعداد این افراد و خانوار ها زیاد نبوده اما اکنون طبق گزارشات میدانی این تعداد خیلی هم زیاد بوده اند!
اما خبر خوب در این خصوص این بود که در آبان 99 نیز طی تصویب تبصره ای توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی، این افراد میتوانند دوباره درخواست دهند و مشمول یارانه شوند. بر اساس این تبصره ، کسانی که یارانه نمی گیرند می توانند دوباره درخواست دریافت یارانه کرده و با برگزاری آزمون وسع از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اگر شرایط دریافت یارانه را داشته باشند، مجددا یارانه دریافت خواهند کرد.
چنانچه خانواده ای نسبت به حذف یارانه خود شکایت یا سوالی دارد می تواند از طریق شماره تلفن یارانه معیشتی، کار خود را دنبال کند.
کمکهای بلاعوض به تولیدکنندگان و مصرفکنندگان برخی از کالاها و خدمات
پرداخت کمک مالی (یارانه) میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، مانند پایین نگه داشتن سطح قیمت (از طریق قدرت خرید واقعی خریداران) یا حفظ روند تولیدی یک کالای معین. یکی از خصوصیات عمده کمک مالی که با پرداختهای انتقالی از سوی دولت تفاوت دارد، آن است که در اغلب موارد هدف پرداخت از یارانه، حفظ قیمتهای کالاها و خدمات نهایی، در سطحی پایینتر از هزینه تأمین عوامل تولید است.
پرداخت یارانه میتواند، از طریق تحریف قیمتهای بازار و هزینه تولید، منجر به تخصیص نامطلوب منابع گردد. هرچند که این امکان وجود دارد که این اختلالات را جبران کند (از طریق آثار خارجی) و حتی میتوان از پرداخت یارانه در جهت حمایت از صنایع نوزاد استفاده کرد. این امکان وجود دارد که با استفاده از ابزارهای جایگزین که اثرات سوء یارانه را در برندارد جهت تحقق این اهداف استفاده کرد، مانند حمایت مستقیم درآمدی از طریق نظام جمعآوری مالیات.
بیشتر یارانهها توسط دولت برای تولیدکنندگان یا توزیعکنندگان در یک صنعت، برای جلوگیری از رکود آن صنعت یا جلوگیری از افزایش قیمت تولیدات آن یا برای ترغیب به استخدام نیروی کار بیشتر اعطا میشوند. مثالهای آن یارانههایی است که برای حمایت از صادرات، یا بهمنظور پایین نگهداشتن هزینهٔ زندگی برای برخی خوردنیها، یا برای افزایش تولید مزارع و رسیدن به خودکفایی در تولید غذا پرداخت میشوند.
اگرچه از دیدگاه اولیه خرج کردن دولت از مبالغ بودجه عمومی کشور جهت افزایش قدرت خرید جامعه، نوعی عمل غیراقتصادی است (زیرا علاوه بر اینکه سودی برای دولت ندارد بلکه ضرر اقتصادی هم دارد)، اما در کل این فرایند دارای نکات بسیار مثبتی است که مهمترین آن افزایش رفاه عمومی جامعه است. یارانهها میتوانند با رقابتی ساختن مصنوعی کالاها و خدمات داخلی در مقابل واردات، بهعنوان شکلی از حمایتگرایی یا محدودیت تجاری باشند. همچنین یارانهها میتوانند در بازارها خلل ایجاد کنند و هزینههای اقتصادی بزرگی را تحمیل کنند.
از چه اشخاصی ثبت نام می شود؟
اگر به اینترنت دسترسی نداشته باشیم چگونه ثبت نام کنیم؟
آیا می توان اطلاعات ثبت شده را اصلاح کرد؟
در مورد ثبت تغییرات تعداد خانوار (تولد، ازدواج، طلاق و فوت) چه باید کرد؟
آیا در وارد کردن شماره ملی و شماره حساب علاوه بر درج عدد افزودن سایر نشانه های غیر عددی مانند . یا – مجاز است؟
اگر شماره حساب یارانه ای خود را نداشته باشیم چه کنیم؟
اگر شماره حسابی در سامانه پذیرفته نشود چه باید کرد؟
چنانچه فردی شماره تلفن همراه نداشته باشد چه باید بکند؟
شماره شناسایی چیست و چه کاربردی دارد؟
منظور از ماده 10 قانون هدفمندکردن چیست؟
منظور از بند «الف» ماده 7 قانون هدفمندکردن چیست؟
منظور از بند «و» تبصره 21 قانون بودجه سال 1393 چیست؟
اسمش یارانه معیشتی هست ولی اصلا به معیشت مردم فکر نشده چطور 45 هزار تومان یا 100 هزار تومان میخواد به زندگی مردم کمک کنه؟ جمعش کنید و قیمت هارو سر و سامان بدید
باسلام بنده ازشما یک سوال دارم ایاپیرزنی بی سرپرست که تحت پوشش ومددجوی کمیته امداد است چون درسالهای گذشته برای سهام به اصطلاح عدالت اصلا خبرنداشته که ثبت نام کند وتنها منبع درامدش هم همین صدقه های شما دولت مردان است به هرجا مراجعه میکند هیچکس جوابگو نیست شما بفرمایید چکار کند ممن ...
این از خدا خیر ندیده ها یارانه افراد نیازمند و قطع میکنن مال اقشار پر درآمد رو واریز میکنن منو شوهرم دوتامونم فوق لیسانس بیکار هستیم اجاره میدیم با هزار مکافات داریم زندگی میکنیم ونوقت امروز یارانه مارو واریز نکردن
با ثبات ترین چیز توی ایران این یارانه عزیز هست واقعا موندم با این همه توروم و گرونی چرا 500 تومان و اضافه نکردن که بشه 46 تومان ولی دلار 5 برابر شده به عبارتی داری یارانه 10 هزار تومان قدیم رو میگیری که ارزش نداره اون دوستی هم که میگه ما به عراق و سوریه کمک میکنیم اصلا هم حرفش ...
من با هردو نظر این دوستمون موافقم کاملا درست میگه
دوست عزیر شما منزورتان این هست که به انها کمک کنیم خودما درک .. نه خیر عزیز در صورتی این عمل خوب هست که خودمان هم رازی باشیم نه این که به تما می کشور ها کمک شود ولی خودما در فقر بمانیم این گونه مطمعن باش بیشتر ضربه خواهیم خورد . اگر خودمان در فقر نباشیم بهتر می توانیم جلوی این مم ...
جدیدا" تحت پوشش یارانه واقع شدم ویارانه خردادماه 96 به حسابم واریز شد یارانه .مهر.آبان.آدر.دی.بهمن.اسفند95 وفروردین .اردیبهشت96 کی پرداخت میشود باتشکر
اقا مگه دولت یارانه رو از جیب خودش میده.نفت و گاز ما ملت رو مفت میده عراق و سوریه و ..... وبنزین1000 تومنی رو قالب ما میکنه و بعدم یارانه رو قطع میکنه .اگه بهشت وجهنمی هست .من راضی نیستم حقم بره تو شکم عربهایی که 8سال جنگرو بهمون تحمیل کردن وبقیه هم ازش حمایت کردن
سلام به همه،پس یارانه ها کو؟؟؟نریختند؟؟؟یامال ما رو که کمیته امدادی هستیم قطع کردند؟؟؟الکی شعار میدن به مددجویان مستمری میدم ماکه تاحالا ندیدیم
حضرت عباسی مونددم دین اینا چیه در یک موقعیت هایی میان واقعیتها و بلاهایی که به سر مردم جامعه میارن رو به زبان می یارند که بگن ما چقدر به فکر مردم هستیم و از اونا دفاع می کنیم -مثل همین که تو مناظره ها میان اعتراف می کنند که ما به ملت 45000 تومن یارانه دادیم و از جیب دیگه شون 5000 ...
با سلام -مسئولین محترم لطفا فکری هم به حال جاماندگان ازثبت نام فروردین93وخانواده انان نیز بکنید.با تشکر از مرحمت شما.
یارانه من ازهمون ابتداحزف شدچون اطلاعات کافی نداشتم ونمی دونستم بایددوباره ثبت نام کنم بعدشم هرباراقدام کردم گفتن دولت بایداعلام کندبلاخره درتاریخ96/3/22ثبت نام کردم دیگه انشاالله یارانه ام رومیدن شماروبه خداجوابموبدین خیلی نیازمندم لطفاجواب بدین اگرجواب مثبت هست ازکی میدن؟؟؟؟
سلام هموطن گرامی لطفا بفرمائید در کجا ثبت نام کرده اید چون من وخانواده ام نیز هم درد شمائیم.با تشکر از محبت شما.
باسلام واحترام خدمت کارشناسان محترم بنده چهار سال است که ازدواج کردم وپس ازازدواجم اقدام به تفکیک یارانه خود از خانواده شدم ولی متاسفانه از ان زمان تا بحال یارانه ام رانیز قطع شده است که به خیلی جاها مراجعه شده ولی متاسفانه نتوانستم نتیجه ای بگیرم حال از شما کارشناسان محترم خواس ...
من از این وضعیت و از این امنیت آسوده ام حتی اگر یارانه هم ندهید ما هیچ کدوم از کارهای این مملکت را نمیتوانیم ادای دین کنیم با تشکر دانش آموز پیش دانشگاهی
ب نظرمن باید یه کم ب فکر ضعیف جامعه باشن مسولان ،، ولی دعا کنید خدا حق ملت ضعیف را بگیره،، وظلم پایدار نباشه ..فقط خدا میتونه ظالمایی ک حق مردم میخورن رو بگیره..
دو ماهه یارانه افراد تحت پوشش کمیته امدادو دو برابر کردین یعنی ما ک چارتاییم 330تومن اضافه شده ،،،، پدر من ازکار افتادس و ما فقط با یارانه زندگی میکردین ب بدبخت، این افزایش هرچند ناچیز بسیار مارئ خوشحال کرد و ما رو از قشر بدبخت جامعه ب کم بخت ارتقا داد ک با ذوق چشمگیر خونواده ما ...
سلام.الان 3ساله به دلیل اینکه نتونستیم برای یارانه ثبت نام کنیم یارانه نداریم.3نفریم وپسرمونم یارانه نداره.مستاجریم وپسرمم مریضه.بیماری داره.بنظرتون این انصافه که منه کارگرباخونه مستاجری وپسرمریض یارانه نداشته باشیم.لطفا پیگیری کنین چرا سایت یارانه بازنمیشه.اصلا اسمم توسایت نمیاد ...
بایدم یارانه رو توضیح بدید که چی هست ،من جاموندم از ثبت نام و موفق به ثبت نام نشدم تکلیف چیه واقعأ یعنی یه فکری نمیتونین به حال کسانی که جاموندن بکنین؟؟؟؟؟ ما که ازهمه نیازمندتریم باید یارانه نگیریم؟ اگه اهمیت میدادین به جوونای بدبختو بی کسوکار به یکی مثه ما که پشت نداره یه فکر ...
سلام،یارانه ی ما سه ماهه قطع شده،کجا باید مراجعه کنم؟لطفا یکی پاسخ بده
این یارانه ها که الان واریز میشود بدرد هیچ کس با این وضع اقتصادی که خیلی از مردم بیچاره دارند نمی خورد چه فایده ای دارد وقتی که همه اجناس از خوراکی گرفته تا اجاره خانه افزایش قیمت داشته باشد قبض برق و گاز وتلفن را هم که نگ شمارا بخدا قسمتون میدیم یفکری دیگه به حال این مردم مستاج ...
با سلام و ممنون از از اینکه اخبار مریوط به یارانه رو پیگیری میکنید. در گزارشتون اومده هر ماه واسه عده ای پیامک برقراری مجدد یارانه میاد پس چرا پیامک واسه ما اومده که 26/2/96 یارانه واریز میشه اما نشد! اگه ممکنه پیگیری بفرمایید بر خلاف گفته آقای روحانی خیلی از ما مردم محتاج ای یار ...
سلام پارسال یارانه من را قطع کردند وقتی به سایت مراجعه کردم دلیل قطع یارانه را نوشته بودند ماکسیما منم اعتراض کردم که هیچ وقت ماکسیما نداشتم و حتی خانه هم ندارم بعد از چند ماه باهام تماس گرفتند و خیلی توهین آمیز یه خانم بهم گفت که تو که معلول یا از کار افتاده نیستی یارانه میخوا ...
باسلام یارانه ماهم که سه نفر هستیم.بطورناگهانی قطع شد.درصورتیکه نه درآمدبالاداریم نه خونه.دلیل چی هست نمیدونم.هرچی اعتراض هم میزنیم فایده نداره ونتيجه نگرفتیم.
سلام.وقت بخير.اخيرا پيامكي به من رسيد كه مي گفت يارانه شما 26 ارديبهشت 96 برقرار مي شود اما چنين نشد.آيا پي گيري مي شود؟ من كارمندم و البته افراد متمولي را مي شناسم كه يارانه مي گيرند.
سلام جناب اقای روحانی در دوره اول یارانه خانمم را قطع کردی دستت درد نکنه این دوره هم مال منو قطع کن وبده به انانی که حقوق های دویست میلیونی میگیرن.... 19 سال 7ماه در وزارت امور اقتصادی خدمت کردم بدو نه هیچ دلیلی اخراجم کردن و اهیچگونه حقوق ومزایا بمن پرداخت نمیشود ایا عدالت اس ...