- آسمونی
- مجله اینترنتی
- تحصیل و آموزش
- پژوهش و نگارش
- معنی لغوی استکبار و تعریف اسکتبار جهانی
معنی لغوی استکبار و تعریف اسکتبار جهانی
معنی لغوی استکبار و تعریف اسکتبار جهانی
معنای لغوی استکباراستکبار از ریشه «ک ـ ب ـ ر» و به معنای برتری خواهی
، امتناع از پذیرش حق از روی عناد و تکبّر
و خود بزرگبینی دروغین
است.
خصوصیات ادبی واژه کبر
← لازم بودن در اکثر موارد
استکبار طبق معنای اخیر متعدی است و به مفعول نیاز دارد؛ امّا در اغلب موارد مفعولی برای آن ذکر نمیشود و در چنین مواردی معمولا مفعول، همان فاعل است؛ یعنی شخصی خود را بزرگ میشمارد و از اینرو گردن کشی و سرپیچی میکند.
← حروف متعدی کننده استکبار
واژه استکبار گاه با حرفِ «عن» متعدّی میشود که به معنای روگردانیدن و پشت کردن است و گاه با حرف «علی» و به معنای گردنکشی و تجاوز به حقوق دیگران است.
عتو مترادف استکبار
ماده «عُتُوّ» و برخی مشتقات آن نیز که در قرآن کریم بهکار رفته به معنای استکبار است.
بدترین اقسام کبر
بدترین اقسام استکبار عدمتمکین و تواضع در برابر فرمان خداوند و انبیای الهی است.
مصداق استکبار در قرآن
← استکبار کفار
: «و اَمَّا الَّذینَ کفَروا اَفَلَمتَکن ءایـتی تُتلی عَلَیکم فَاستَکبَرتُم و کنتُم قَومـًا مُجرِمین»
این آیه بیانکننده استکبار و عدم پذیرش (آیات) و دستورات الهی ازسوی کافران است.
← استکبار امم
«ولَقَدءاتَینا موسَی الکتـبَ وقَفَّینا مِن بَعدهِ بالرُّسُلِ وءاتَینا عیسَی ابنَ مَریمَ البَینـتِ واَیدنـهُ بروحِ القُدُس اَفَکلَّما جاءَکم رَسولٌ بما لاتَهوی اَنفُسُکمُ استَکبَرتُم فَفَریقـًا کذَّبتُم وفَریقـًا تَقتُلون»
استکبار و سرپیچی امتها را از بعضی فرمانهای الهی که پیامبران از جانب خداوند آورده و مطابق میل آنان نیست و همچنین تکذیب برخی پیامبران و قتل برخی دیگر را توسط مستکبران، بیان میکند.
استکبار از رذائل اخلاقی
استکبار، از دیدگاه برخی، چون دربردارنده مفاهیم خود بزرگ بینی، فخر فروشی و برتری طلبی است بهطور کلّی خُلقی ناپسند و صفتی مذموم است.
فرق استکبار با استضعاف
استضعاف برخلاف استکبار هست که لزوماً بیان کننده وصفی مذموم یا ممدوح در شخص مستضعف نیست، بلکه طرز تلقی یا عمل خاص دیگران را بیان میدارد، ازاینرو در قرآن کریم بیشتر صیغههای فعلی استضعاف بهصورت مجهول: «استُضعِفوا» آمده است؛ یعنی ضعیف شمرده شدند یا به ضعف کشانیدهشدند.
انواع استکبار
← از فرد به فرد
استکبار، گاه از فرد یا گروه یا جامعهای نسبت به دیگر افراد، گروهها و جوامع ضعیف سرمیزند که همان طلب سیطره و بزرگی کردن بر دیگران است؛ مانند: «اِنَّ فِرعَونَ عَلا فِیالاَرضِ و جَعَلَ اَهلَها شیعـًا یستَضعِفُ طَـائِفَةً مِنهُم...»
«واستَکبَرَ هُوَ و جُنودُهُ فِی الاَرضِ بغَیرِ الحَقِّ...»
این آیات درباره رفتار مستکبرانه فرعون و لشکریانش با مردمی است که در محدوده فرمانروایی وی زندگی میکردهاند.
← از فرد به خداوند
و گاه این پدیده شوم در ارتباط با فرمانهای الهی و عبادت خداوند بروز میکند.
تذکر
برای کسب اطلاع بیشتر به مقالاتی با عناوین عوامل پیدایش استکبار، آثار استکبار، فرجام استکبار، طرق مقابله با استکبار، مستکبران در قرآن مراجعه شود.