ترامپولین (Trampoline) در لغت به معنی بلند و محکم پریدن است و با نام تشک پرش درجا و یا جامپینگ شناخته می‌شود. این وسیله از دیرباز در جهت تقویت انعطاف و چالاکی ورزشکاران فعال در زمینه ژیمناستیک مورد استفاده قرار می‌گرفته است. اگر می‌خواهید با ترامپولین و مزایایی که برای سلامتی بدن دارد بیشتر آشنا شوید این بخش از آسمونی را تا انتها مطالعه کنید چرا که مطالب جالبی در همین مورد برایتان آماده کرده‌ایم.

جَست‌ ورزی یا ترامپولین یکی از رشته‌های ورزشی ژیمناستیک است. ترامپولین در زبان عام به تشک پرش درجا و بپر بپر شناخته می‌شود. مسابقات این رشته بر روی وسیله‌ای به نام ترامپولین (جَستانه) انجام می‌شود که یکی از اسباب‌های تمرینی مهم ورزش ژیمناستیک است. مسابقات این ورزش به صورت انفرادی و یا دو نفره برگزار می‌شود.

فردی که به اجرای حرکات ورزشی ـ نمایشی بر روی جستانه می‌پردازد جست‌ورز نامیده می‌شود.

اولین مسابقات ترامپولین در جهان

اولین مسابقات برگزار شده ترامپولین در مدارس و دانشگاه‌های آمریکا و اروپا بوده است که بدون قوانین خاصی انجام میشده، در دهه 1950 میلادی به تدریج قوانینی برای این ورزش تدوین شد. ترامپولین در بازی‌های المپیک تابستانی 2000 برای اولین بار در المپیک به عنوان یکی از بخش‌های ورزش ژیمناستیک برگزار شد. پیرامون مزایای ترامپولین و جامپینپ تحقیقات بسیاری صورت گرفته است.از این جمله می‌توان به مقاله مرکز تحقیقات بیومکانیک ناسا NASA اشاره کرد.به گفته ای کارتر ترامپولین بهترین ورزش و تحرکی است که بشر برای سلامت اختراع نموده.

تأثیر مثبت ورزش ترامپولین بر کاهش وزن

این ورزش نه تنها موجب تناسب اندام و کاهش وزن می شود بلکه موجب تقویت سیستم لنفاوی و سمزدایی از بدن می شود. غدد لنفاوی بدن فاقد عضله جهت فعالیت و سم زدایی است و فقط به واسطه تحرک و فعالیت عمل سم زدایی را انجام می دهند.

امروزه ترامپولین در سایز ها و ابعاد مختلف تولید شده و نمونه های با ابعاد کوچک آن، در منازل و باشگاه ها کاربرد داشته و با نام مینی ترامپولین (mini trampoline) یا ریباندر (rebounder) شناخته می شود. از این وسیله در مراکز فیزیوتراپی جهت تقویت هماهنگی عصب و عضله و حرکات اصلاحی برای سالمندان و کودکان کم توان استفاده میشود.

براساس تحقیقات انجام شده در دانشگاه تربیت بدنی رم ایتالیا، تمرینات ژیمناستیک بر روی ترامپولین باعث کاهش وزن و افزایش تراکم استخوان می‌شود.

به گزارش سایت رسمی فدراسیون ژیمناستیک، این تحقیق که حدود 5 سال به طول انجامید نشان داد که پرش بر روی ترامپولین مزایای زیادی را به همراه دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مزایای فیزیکی مزایای فیزیکی بسیاری با پریدن بر روی ترامپولین به وجود می‌آید که عبارتند از:
• تمرین قلبی عروقی: پریدن بر روی ترامپولین ضربان قلب را افزایش می‌دهد و تمرینی عالی برای قلب، مغز و عضلات بسیار مهم بدن است.
• تمرین برای عضلات: تمرینی برای عضلات پا و عضلات شکم است و زمانی اتفاق می‌افتد که برروی ترامپولین چند دقیقه فعالیت کنید.
• کاهش وزن: ترکیبی از ورزش قلبی عروقی و تقویت عضلات به کاهش وزن کمک می‌کند. همانطور که عضلات تقویت می‌شوند در افزایش متابولیسم که به سوزاندن چربی منجر می‌شود کمک می‌کند. تمرین قلبی عروقی کالری می‌سوزاند. با پریدن بر روی ترامپولین برای 20-30 دقیقه، 3-4 بار در هفته، شاهد کاهش وزن خواهیم بود.

• بهبود انعطاف‌پذیری: پریدن بر روی ترامپولین با افزایش طول عضلات، آنها را تقویت کرده و منجر به بهبود انعطاف‌پذیری می‌شود.
• افزایش تراکم استخوان‌ها: ورزش می‌تواند تراکم استخوان و عضلات را تقویت کند. افزایش تراکم استخوان جهت جلوگیری از پوکی استخوان‌ها و ترمیم استخوان‌های شکسته و یا آسیب دیده کاملاً موثر است.
• بهبود مفاصل، تاندون و رباط: تقویت مفاصل، تاندون‌ها و رباط‌ها به کاهش شانس ابتلا به برخی از انواع آرتروز و کاهش درد و بهبود ورم مفاصل کمک می‌کند.
• توسعه تعادل و هماهنگی: تعادل در ترامپولین بر خلاف تعادل بر روی هر چیز دیگری است. ترامپولین به طور مداوم در حال حرکت است و پرنده‌ها (ورزشکاران) باید آگاه باشند از مرکز ثقل نسبت به گرانش در همه زمان‌ها تعادل خود را حفظ کنند.
• بهبود ایستادن یا فرود: همراه با تعادل بهتر، پریدن از روی ترامپولین می‌تواند استقرار یا فرود را بهبود ببخشد.
• توسعه مهارت‌های حرکتی: مغز مجبور به عملکرد دو طرفه به هنگامی است که فرد در هوا قرار دارد. لازم است هر دو طرف مغز و بدن برای حفظ هماهنگی و تعادل با هم کار کنند که این مهارت‌های حرکتی را افزایش می‌دهد.

مزایای ورزش ترامپولین

کودکان (و بزرگسالان) که به طور منظم بر روی ترامپولین پرش می‌کنند به نتایج مثبتی از جمله نتایج زیر می‌رسند:

• تاثیر در موفقیت تحصیلی و کنترل حرکت بدن: از آنجا که ترامپولین کنترل و هماهنگی عضلات را می‌آموزد، بنابراین بسیاری از کودکان هنگامی که از این وسیله استفاده می‌کنند از شرایط تحصیلی بهتری برخوردار می‌شوند.
• اعتماد به نفس را بهبود می‌بخشد.
• تداوم آموزش: اغلب طول می‌کشد تا افراد مهارت‌های ترامپولین را کسب کنند. اما به دلیل آن که وسیله مذکور بسیار سرگرم‌کننده است لذا کودکان از ورزش با آن لذت می‌برند که نتایج فوق‌العاده‌ای در پی دارد.

محققین دانشگاه رم در پایان اشاره می‌کنند مزایای پریدن بر روی ترامپولین بسیار زیاد است. در پایان حتماً به خاطر داشته باشید که ورزش ترامپولین باید با نظارت مربیان و مطابق ضوابط انجام گیرد.

ترامپولین در ایران

در ایران نیز تمامی مدل‌ها و سایزهای تشک‌های ترامپولین به فروش می‌رسد. بیشتر این تشک‌های ترامپولین را می‌توان در منزل نگهداری کرد اما در حیاط نه در داخل خانه، زیرا با پریدن بر روی آن قطعا به سقف و لوستر برخورد خواهید کرد. اگر توجه کرده باشید ترامپولین یک ورزش در فضای باز است. در برخی از باشگاه‌های ورزشی که سقفهای بلندی دارند یا در برخی از زمین های بازی کودکان نیز ترامپولین هم در اختیار کودکان قرار می‌گیرد برای بزرگسالان هم در بعضی از پارک‌ها مانند پارک‌های مخصوص بانوان هم ترامپولین در دسترس است.