معرفی ورزش فوتبال دستی، ارمغانی از جنگ

فوتبال دستی یا همان فوتبال رومیزی یک بازی سرگرم کننده رومیزی است که ورزش فوتبال واقعی را شبیه سازی می کندبه این بازی در زبان انگلیسی Table Football، آمریکایی Table Soccer و در آلمانی Tischfussball، kicker و یا Kroekeln گفته می شود.این بازی مهیج و سرگرم کننده مانند فوتبال واقعی در سراسر جهان به ویژه اروپا (مخصوصا در کشور آلمان، سوئیس و اتریش) طرفداران و علاقه مندان زیادی دارد.

تاریخچه فوتبال دستی

گرچه اسنادی کامل وجود ندارد که دقیقا مشخص کند اصلا فوتبال دستی از کجا آمده اما نظریه ای می گوید که لوسین روزنگارتن (Lucien Rosengarten) فرانسوی مخترع این بازی است. لوسین روزنگارتن کارمند شرکت خودروسازی سیترون (Citroen) بود. اما پس از اختراع این بازی توسط روزنگارتن، شرکتی در سوئیس به نام «kicker» راه اندازی شد ـ که ظاهرا این شرکتبه زورنگارتن ارتباط داشت ـ و شروع به ساخت میزهای این بازی کرد.

میزهای kicker در سوئیس و آلمان بسیار فروش رفت و این ورزش نیز ورد توجه بسیاری قرار گرفت، به طوری که مردم به فوتبال دستی «کیکر» می گفتند.

اما نظریه ای دیگر می گوید که فوتبال دستی را اصلا الژاندرو فینیستره (Alejandro Finisterre) اسپانیایی اختراع کرد. او که یک نویسنده و شاعر بود در جنگ داخلی اسپانیا در بمبارانی مجروح و به بیمارستان منتقل شد. پس از بستری شدن در بیمارستان او پسربچه هایی را دید که عاشق فوتبال بودند اما در بمباران اکثرا از پا فلج یا صدمه دیده بودند و قادر به بازی این ورزش نبودند.

از همان جا فینیستره به فکر افتاد تا برای این بچه ها فوتبال دستی را اختراع کند. گفته می شود که او اول از میز پینگ پنگ برای این کار استفاده کرد.

به هر حال این اختراع در سال 1973 به نام الژاندرو فینیستره ثبت شده است.

قوانین و مقررات فوتبال دستی

فوتبال دستی ورزشی است که معمولا بین 1 یا 2 نفر روی یک میز مخصوص با آدمک هایی که به میله هایی وصل شدند انجام می شود.

ابعاد: میز معمولا میز بازی 120×70 سانتی متر و ارتفاع میز از سطح زمین 90 سانتی متر است.

اندازه دروازه: عرض 19 تا 21 سانتی متر و ارتفاع آن 6.5 تا 8 سانتی متر است.

سطح میز: سطح میز باید صاف و هموار بوده و کاملا مسطح باشد تا توپ به راحتی روی آن حرکت کند.

جنس میز و تعداد آدمک های میز فوتبال دستی: معمولا از جنس چوب و میله های آن از فلز مقاوم و آدمک های آن از جنس پلاستیک فشرده است. هر میز 8 ردیف میله دارد و هر ورزشکار 4 میله. به میله های هر

طرف آدمک های به شرح مقابل متصل به 3 دروازه بان (البته به نقل از برخی از صاحب نظران، دو تا از این آدم ها زاپاس !!! می باشند)، 2 بک، 5 هافبک و 3 فوروارد.

توپ: برای انجام بازی از دو نوع توپ استفاده می شود. اندازه توپ این بازی کمی کوچک تر از اندازه توپ پینگ پنگ است و جنس آن پلاستیک فشرده است که حالت ارتجاعی ندارد.

الف) توپ کند یا تنبل

ب) توپ سرعتی یا شتابدار

این بازی را می توان در فضای باز و سالن های سرپوشیده انجام داد.
تعداد نفرات این بازی به صورت انفرادی و تیمی برگزار می شود. تعداد نفرات هر تیم 2 نفر است که یک تا 4 نفر هم می توانند ذخیره باشند.
زمان بازی در مسابقات تیمی و انفرادی، ورزشکاران در 5 زمان 15 دقیقه ای با هم رقابت می کنند. زمان استراحت بین هر نیمه 5 دقیقه است. در هر تایم ورزشکاران می توانند 2 تایم اوت 30 ثانیه ای داشته باشند، تایم اوت فقط زمانی که توپ دست ورزشکار است می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
نحوه برنده شدن ورزشکار یا تیمی که 3 گیم از 5 گیم را ببرد، به عنوان تیم یا ورزشکار برنده محسوب می شود.

توضیح:

1-تعداد گیم بازی را می توانیم 2 گیم از 3 هم محاسبه کنیم.
2-اگر ورزشکاران بتوانند در زمان تعیین شده زودتر به امتیاز 10 گل برسند، برنده گیم محسوب می شود.
رده سنی: مسابقات در سه رده سنی نوجوانان، جوانان، بزرگسالان و در دو بخش بانوان و آقایان برگزار می شود.
خطاها: چرخاندن میله ها و نگهداری بیش از حد توپ خطاب محسوب می شود. تکان دادن میز یا هر نوع حرکتی غیر از بازی با میله ها حتی صحبت کردن خطا محسوب می شود.

در حال حاضر مسابقات با 5 نوع میز انجام می شود که تفاوت خیلی زیادی با هم ندارند. آن اختلاف هایی هم که در قوانین وجود دارد باید قبل از شروع مسابقات به شرکت کننده ها گفته شود.

اسامی میزها: فایربال، بنزینی، روبرتو اسپورت، تکبال و گارلاندو

فدراسیون جهانی فوتبال دستی

فدراسیون جهانی فوتبال دستی (International Table Soccer Federation) در 2002 میلادی رسما تاسیس شد و محل استقرار آن در حال حاضر شهر نانت در کشور فرانسه است.
مسابقات جهانی نیز در حال حاضر هر سال در همین مکان یعنی شهر نانت در کشور فرانسه برگزار می گردد. این فدراسیون هم اکنون دارای بیش از 50 عضو از سراسر جهان می باشد. ITSF هر ساله تورهایی را جهت انجام رقابت ها بین اعضای خود در سراسر جهان برگزار می کند.

فوتبال دستی در ایران

در ایران نیز این بازی طرفداران زیادی داشت و در کلوب ها به عنوان یکی از مهیج ترین بازی ها به شمار می رفت؛ اما به دلیل مسائل سیاسی و اجتماعی و بسته شدن کلوپ ها، این ورزش نیز تا حد زیادی فراموش شد؛ به طوری که حتی نسل جدید آشنایی زیادی از این ورزش مهیج را در کشور نداشتند.

اما چندی پیش انجمن فوتبال دستی ایران رسما با مجوز تربیت بدنی ایران و مرکز توسعه ورزش های همگانی و تفریحی تاسیس و راه اندازی شد. انتظار می رود این ورزش در بین جوانان بیشتر شناخته شود و مورد حمایت بیشتر سازمان ها و متولیان ورزش کشور قرار گیرد. لازم به توضیح است در حال حاضر این رشته با عنوان انجمن فوتبال دستی زیر نظر فدراسیون انجمن های ورزشی اداره می شود.

همه ساله مسابقات قهرمانی و کشوری در رده های مختلف سنی و در استان های مختلف کشور با نظارت انجمن فوتبال دستی کشور برگزار می شود.
تیم ملی فوتبال دستی کشورمان نیز علاوه بر شرکت در تورنمنت های مختلف جهانی، در 3 دوره گذشته موفق به حضور در جام جهانی داشته و با سیری صعودی از رده هفدهم در سال نخست و رده نهم در جام جهانی 2011، در سال 2012 سکوی پنجم جهانی را از آن خود کرده است. لازم به توضیج است در رده بندی جهانی ایران به عنوان تنها تیم آسیایی در کنار کشورهای اروپایی و آمریکایی در بین 16 تیم دسته اول جهانی این مسابقات قرار دارد.