نقش حیاتی اگزوز در بهینه‌سازی عملکرد خودروها

اکثر مردم نام سیستم اگزوز را شنیده‌اند ، اما چیزی که نمی‌دانند دقیقاً همان کاری است که انجام می‌دهد. برخی می‌دانند که به صدای بهتر موتور کمک می‌کند و بس. این گفته اشتباه نیست، ولی فقط کمی از کاری است که سیستم اگزوز انجام می‌دهد. برخلاف تصور عموم مردم، این بخش وظایف دیگری نیز دارد؛ از جمله جمع‌آوری گازهای آلاینده، تبدیل آن گازها به گازهای کم‌خطر و همچنین خارج کردن آن‌ها. به همین دلیل، یک بخش مهم برای کمک به عملکرد بهتر موتور شناخته می‌شود. ما در این مقاله، به بررسی وظایف را صلی سیستم اگزوز خواهیم پرداخت و نقش بی‌نظیر آن را در بهبود کارایی و کاهش اثرات منفی بر محیط زیست بررسی خواهیم کرد.

بخش‌های سیستم اگزوز

سیستم اگزوز وظایف مختلفی را برعهده دارد و برای انجام تمامی وظایف، از اجزای مختلفی تشکیل شده است. هر وظیفه توسط یک بخش از این سیستم انجام شده و نتیجه آن بر بخش دیگر تاثیرگذار است. این اجزا عبارتند از:

• منیفولد
• مبدل کاتالیزوری
• سنسور اکسیژن
• لوله‌ها
• رزوناتور
• صداخفه‌کن

وظایف اصلی سیستم اگزوز

1. تبدیل گازهای مضر به گازهای کم خطر

همانطور که می‌دانید چندین گاز از اگزوز خارج می‌شود. برخی از این گازها هم برای سرنشینان خودرو و هم برای موتور مضر هستند. آن‌ها شامل اکسید نیتروژن، مونوکسید کربن و سایر هیدروکربن ها بوده و معمولاً بسیار سمی، خورنده و داغ هستند. اگر در موتور باقی بمانند، می‌توانند باعث باد شدن آن شوند و برای سرنشینان خطرآفرین باشند. همچنین اگر بدون تبدیل رها شوند باعث آسیب به محیط زیست می‌شوند.

سیستم اگزوز برای جلوگیری از آسیب به محیط زیست، گازهای خروجی را به گازهای سمی کم خطر تبدیل کرده و قبل از خارج کردن، آنها را از طریق لوله اگزوز خنک می‌کند. این فرآیند شامل گازهایی است که از جعبه احتراق آزاد شده و به سیلندر می‌روند. سپس از طریق لوله ها جریان یافته و در نهایت توسط منیفولد جمع آوری می‌شوند. منیفولد آنها را به مبدل کاتالیزوری هدایت میکند.در کاتالیست، گازها از طریق واکنش های شیمیایی به دی اکسید کربن و بخار آب تبدیل میشوند که برای محیط زیست مضر نیستند.به همین دلیل، مبدل کاتالیزوری مهمترین و گرانترین قسمت این سیستم  است.

2. کمک به افزایش قدرت و شتاب موتور

با خروج گازها از موتور، جریان هوا در موتور و جعبه احتراق بهبود می‌یابد.این بدان معناست که موتور قادر خواهد بود اکسیژن بیشتری دریافت کند و عملکرد بهتری داشته‌ باشد.همچنین با کمک سنسور اکسیژن، موتور مقدار مناسبی اکسیژن دریافت می‌کند و این عمل، کارکرد موتور را تا حد زیادی بهبود می‌بخشد. اگر می‌خواهید ماشینتان سریع‌تر حرکت کند، ممکن است لازم باشد سیستم اگزوز خود را ارتقا دهید. این کار فواید زیادی برای خودرو دارد که اصلی‌ترین آن‌ها افزایش اسب بخار است.

3. کمک به بهبود مصرف سوخت

همانطور که قبلا ذکر شد، گازهای خروجی از طریق لوله‌ها وارد منیفولد می‌شوند و سپس از سنسور اکسیژن عبور می‌کنند. سنسور مقدار اکسیژن موجود در گازها را آزمایش می‌کند.در وسایل نقلیه مدرن، اطلاعات به رایانه خودرو منتقل شده و مقدار سوخت مصرفی بر اساس آن تنظیم می‌شود.این کار تضمین می‌کند که موتور اکسیژن را در اندازه‌ی مورد نیاز، مصرف کند.

هر مدل وسیله نقلیه دارای طرح متفاوتی از سنسورهای اکسیژن است. تعداد آن‌ها می‌تواند از یک تا پنج متغیر باشد با این حال اکثر خودروها دو سنسور دارند.سنسور اکسیژن علاوه بر موارد فوق  به تشخیص کارکرد درست مبدل کاتالیزوری نیز کمک می‌کند.

4. کنترل نویز و صداعای آزاردهنده

تشخیص خودرویی با سیستم اگزوز معیوب، کم کارکرد یا خودرویی که صدا خفه‌کن ندارد یا صدا خفه‌کن آن معیوب است بسیار آسان است.صدای آن‌ها معمولاً آزاردهنده است و می‌توانید آن‌ها را از کیلومترها دورتر بشنوید. این سیستم از طریق صدا خفه‌کن، صداهای تولید شده توسط موتور را به صداهایی قابل تحمل تبدیل می‌کنند.

برخی از مردم دوست دارند که ماشینشان صداهای بلند و تهاجمی تولید کند، به خصوص آن‌هایی که ماشین اسپرت دوست دارند. برای رفع این نیازها، سازندگان خودروهای اسپرت رده بالا معمولاً از دو صدا خفه کن استفاده می‌کنند. یکی از آن‌ها، که معمولاً بزرگتر است و روی کاهش صدا تمرکز می‌کند، در حالی که صدا خفه کن کوچکتر روی شکل دادن به آن متمرکز است تا قوی شود اما آزاردهنده نباشد.جالب اینجاست که برای داشتن صدای دلخواه به ماشین اسپرت نیاز ندارید. با تهیه سیستم مناسب، می‌توانید ماشینی با صدای دلخواه داشته باشید.

5. بوی بد گازها را از بین می‌برد

این گازها نه تنها سمی هستند بلکه بوی بسیار تند و بدی دارند. اگر در محیط رها شود قطعا هوا را آلوده می‌کنند.اما پس از تبدیل شدن به گازهای کم‌خطر، حتی بوی بد آن‌ها کاهش می‌یابد.

6. کاهش قدرت شتاب

انتشار صدا و بو تنها نشانه‌های نشتی در اگزوز نیست. کاهش عملکرد و شتاب نیز نشانه دیگری است که باید مراقب آن بود.اگر متوجه شدید که باید انرژی و تلاش بیشتری برای روشن کردن موتور خود صرف کنید، ممکن است سیستم اگزوز شما مشکل پیدا کرده باشد. کاهش سرعت و مشکل در شتاب نیز نشانه دیگری است.

7.بهره وری ضعیف سوخت

هنگامی که سیستم اگزوز شما از کار می‌افتد ، موتور باید با شدت بیشتری کار کند تا بتواند خودرو را روشن کرده و شتاب بگیرد. در حین انجام این کار، سوخت بیشتری می‌سوزد. سپس متوجه خواهید شد که با همان مقدار سوخت، مایلهای کمتری را نسبت به قبل طی میکنید.به راحتی نمی‌توان متوجه این موضوع شد مگر اینکه مسافتی را که پیموده‌اید بررسی کنید.

جمع‌بندی

سیستم اگزوز، با اجزای پیچیده خود، نمایانگر مهندسی شگفت انگیزی است که برای متعادل کردن عملکرد، کارایی و مسئولیت زیست محیطی طراحی شده است. درک ساختار و عملکرد هر جزء، اهمیت سیستم و نقشی که در عملکرد کلی یک وسیله نقلیه ایفا می کند را روشن می کند.