نمادهای ملی ایران دربرگیرنده نمادهایی است که در میان مردمان ایران گرامی داشته میشود و این نمادها بسیار زیاد بودهاند اما بعضی از آنها بسیار شناخته شدهاند.
ایران باستان دارای نمادهای فراوانی بود که هر یک نشاندهنده فرهنگ، باورها و هویت این تمدن کهن ایرانی بودند که در میان مردمان ایران زمین گرامی داشته میشده است. در ادامه با آسمونی باشید تا با برخی از مهمترین نمادهای ایران باستان آشنا شوید.
نماد فر کیانی یا فروهر یکی از شناختهشدهترین نمادهای ایران باستان است که در هنر هخامنشی و زرتشتی به کار میرفت. فروهر نشاندهنده روح جاویدان و مفهوم آزادی و نیکاندیشی است. این پیکر در دیدگاه بعضی باستانشناسان و ایرانشناسان به نماد اهورامزدا معرفی شده است. نماد خورشید بالدار در فرهنگ خاورمیانه و در تمدن مصر، سوریه، و آشور تاریخی طولانی دارد و نماد فروهر اقتباسی از آن است.
درفش کاویانی یکی از مهمترین نمادهای ایران باستان است که بهعنوان پرچم اسطورهای و ملی ایران شناخته میشود. این درفش در تاریخ و اسطورههای ایرانی جایگاه ویژهای دارد و نمادی از مقاومت، آزادی و عدالت محسوب میشود. در متون تاریخی، درفش کاویانی بهصورت یک پرچم ارغوانی با تزئینات طلا و جواهرات توصیف شده است. این درفش در دوره ساسانیان به اوج اهمیت خود رسید و نماد رسمی شاهنشاهی ایران شد. این درفش با خیزش کاوه آهنگر در برابر ضحاک و آغاز پادشاهی فریدون پدید آمد. از درفش کاویانی نوارهایی به رنگهای سرخ، زرد، کبود و بنفش آویزان بود و در میانه آن نیز شکل یک ستاره (اختر) قرار داشت و به همین دلیل است که در منابع با نام اختر کاویانی نیز شناخته میشود.
شیر و خورشید نمادی از قدرت، پادشاهی و نور که بعدها در دورههای مختلف تاریخی ایران مورد استفاده قرار گرفت و تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ بهصورت رسمی مورد استفاده بوده است. نشان شیر و خورشید ریشه در ستارهبینی داردو به بیان دقیقتر، نمایانگر جایگاه خورشید در صورت فلکی شیر است.
درفش شهباز یا درفش شهباز طلایی درفش اصلی شاهنشاهی هخامنشی بود. ریچارد فرانسیس برتون، خاورشناس اهل بریتانیا، منبع الهام شهباز را گونهای پرنده شکاری نامور به طرلان میدانست. برخی اما یک پرنده دیگر با نام عقاب شاهی را الگوی ساخت شهباز دانستهاند.
سیمرغ نام یک پرنده اسطورهای-افسانهای ایرانی است و نقش مهمی در داستانهای شاهنامه داشته است. نماد سیمرغ یکی از نمادهای اساطیری ایران است.