معرفی سوره الجن

جن

جنيان، مخلوقاتى كه از نظر هميشه مخفى و پنهانند

مفهوم کلی سوره

يادآورى اصول دين ؛

ماجراى جنيان مسلمان ؛

علم غيب فرستادگان الهى 

اسامی سوره

جن، قل أوحي.

علت نام‌گذاری

«سوره جنّ»؛ نام اين سوره «جنّ» است كه به معناى موجودى با شعور پوشيده از انسان (و نامرئى) است. در اين نام گذارى از آيۀ اول اين سوره الهام گرفته شده است

«سوره قل أوحي »؛ نام‌گذاری سوره به اسم اولین عبارت می‌باشد که در صدر اسلام مرسوم بوده است. روایاتی هم با این نام در فضایل این سوره وجود دارد

تعداد آیات

سوره جنّ بیست‌وهشت آیه دارد

تعداد کلمات

سوره جنّ دویست‌وهشتادوپنج کلمه دارد (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)

تعداد حروف

سوره جنّ هشتصدوهفتاد حرف دارد. (لازم به ذکر است اقوال درتعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

اهداف و آموزه ها

مهم ترين هدف هاى سوره جنّ عبارت اند از:

1. يادآورى توحيد، معاد و نبوّت؛

2. بيان اين كه نفوذ اسلام و قرآن فراتر از قلمرو انسانى است و شامل جن نيز مى شود.

محتوا و موضوعات

سوره جنّ چنان كه از نامش پيدا است، عمدتا درباره خلق ناپيدايى به نام جن سخن مى گويد، سخن از ايمان آنها به پيامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله، و خضوع در برابر قرآن مجيد، و ايمان و اعتقاد آنها به معاد، و وجود گروهى مؤمن و كافر در ميان آنان و مسائلى از اين قبيل است، اين بخش از سوره نوزده آيه از بيست‌و‌هشت آيه سوره را در برمى گيرد، و بسيارى از عقائد خرافى را در زمينه جن اصلاح مى كند و بر آنها خط بطلان مى كشد.

در بخش ديگرى از اين سوره اشاره اى به مساله توحيد و معاد آمده است.

و در آخرين بخش اين سوره، سخن از مساله علم غيب است كه هيچكس از آن آگاهى ندارد جز آنچه خداوند اراده كرده است.

فضائل، خواص و ثواب قرائت

ابى‌بن‌كعب از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله روايت كرده كه فرمود: «كسى كه سوره جنّ را قرائت كند، خداوند به عدد هر جنّ و شيطانى كه پيغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله را تصديق و يا تكذيب كرده ثواب بنده آزاد كردن به او عطا می‌فرمايد».

حنان‌بن‌سدير از امام صادق عليه‌السلام روايت نمود كه فرمود: «كسى كه زياد سوره قل اوحى را تلاوت كند. در دنيا چيزى از چشم زخم جنّ و جادوى آنها و مكر و آزار آنها به او نرسد و با حضرت محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله خواهد بود»

محل نزول

سوره جنّ در مكه بر پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نازل شده است.

زمان نزول

تاريخ نزول سوره جنّ در ما بين هجرت مسلمين به حبشه و اسراء است و سوره در سفر مراجعت پيامبر از طائف (كه حضرت در سال دهم بعثت براى دعوت اهل طائف به اسلام، به آن جا مسافرت فرموده بود) نازل شده است، اين سوره بعد از سوره اعراف نازل شده است.

فضای نزول

سوره جنّ فضای ایمان آوردن جنّیان را ترسیم نموده است ولی از آيات این سوره معلوم نمى شود كه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله جن را ديده است، بلکه همين قدر به دست مى آيد كه آنها تلاوت قرآن را شنيده اند در مجمع‌البيان از ابن‌عباس نقل است كه گويد: رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله چيزى بر جن نخواند و آنها را نديد آن حضرت با گروهى از ياران خود به بازار عكاظ رفتند در حالى كه شياطين از رفتن به آسمان منع شده بودند، آنها به ميان قوم خويش باز گشته و جريان را باز گفتند.گفتند: در شرق و غرب زمين بگرديد و ببينيد چه اتفاق افتاده است، گروهى از آنها به «تهامه» گذر كردند كه آن حضرت با ياران خويش نماز صبح مى خواند، آنها به قرآن گوش دادند و گفتند: اين است كه ميان ما و خبر آسمان مانع شده است، آن گاه پيش قوم خويش برگشته و گفتند: «إِنَّا سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَ لَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنا أَحَداً» خدا به پيامبرش وحى فرستاد كه: «قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِ »

ترتیب در مصحف

سوره جنّ هفتادودومين سوره در چينش كنونى قرآن به شمار می آید.

ترتیب بر اساس نزول

سوره جنّ چهلمین سوره در ترتيب نزول می باشد و بعد از سوره اعراف نازل شده است. (لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره های قرآن مختلف است)

ارتباط با سوره قبلی

چون خدا در سوره نوح عليه‌السلام پيروى قومش از بزرگانشان را مقدم داشت در سوره جنّ پيروى جنّ را از پيغمبر ما صلی‌الله‌علیه‌وآله بيان فرمود تا معلوم شود فرق ميان كسى كه در بيعتش منفعت كرده و بين كسى كه در بيعتش زيان نموده است چيست.

ویژگی

سوره جن از سور مفصلات می باشد ابن قتیبه می گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند.

روايتى است كه از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد.

سوره جن همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است

سوره جنّ به داستان چند نفر از طايفه جن اشاره مى كند كه صوت قرآن را شنيدند، و ايمان آورده، به اصول معارف دين اقرار كردند. و از اين اشاره تسجيل نبوت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نتيجه گيرى مى شود.