- آسمونی
- مجله اینترنتی
- ورزشی
- اطلاعات ورزشی
- ژیمناستیک
ژیمناستیک
ژیمناستیک ورزشی است که در آن حرکات نیازمند قدرت، انعطاف بدنی، چابکی، تعادل و هماهنگی اعضای بدن به نمایش گذاشته میشود. ژیمناستیک از تمرینات ورزشی که در یونان باستان انجام میشد، تکامل پیدا کرده و در سطح بینالمللی زیر نظر فدراسیون بینالمللی ژیمناستیک اداره میشود.
معروفترین بخش این رشته ورزشی ژیمناستیک هنری است که در مسابقات آن ورزشکاران زن در رشتههای حرکات زمینی، پرش از خرک، پارالل ناهمسطح و چوب موازنه و ژیمناستهای مرد در رشتههای حرکات زمینی، بارفیکس، پرش خرک، دار حلقه، پارالل، و خرک حلقه به رقابت با یکدیگر میپردازند. ژیمناستیک موزون، ایروبیک، آکروباتیک و ترامپولین بخشهای دیگر این رشته ورزشی را تشکیل میدهند. ژیمناستیک یک ورزش المپیکی است و از اولین دوره المپیک تاکنون در برنامه این مسابقات قرار داشتهاست. هماکنون ژیمناستیک المپیک از 18 رویداد ورزشی جداگانه تشکیل میشود که 14 رقابت در ژیمناستیک هنری، 2 رقابت در ژیمناستیک موزون و 2 رقابت در ترامپولین است.
ژیمناستیک در سطح تفریحی و به خصوص به عنوان تمرینات انعطاف بدنی بسیار محبوب است. در سطح قهرمانی این رشته به تمرینات بیوقفه و آمادگی جسمانی بسیار بالا در اتمام ابعاد از جمله بنیه و استقامت قوی نیاز دارد. ژیمناستیک هرچند یک رشته ورزشی بدون برخورد است اما ورزش پرآسیبی است. فرودهای سنگین، افتها و یا برخورد به ابزار تمرینی ممکن است باعث آسیبدیدگی شود. صدمات جسمی در بین ورزشکاران ماهر بیشتر دیده میشود چون آنها معمولا برای مدت طولانیتری تمرین کرده و حرکات خطرناکتری را اجرا میکنند.
تاریخچه
هرچند در گذشته ورزشهای مشابه ژیمناستیک در مصر و چین باستان هم تمرین میشده اما ریشه ژیمناستیک امروزین به یونان باستان میرسد و نام این رشته هم از واژه یونانی gymnazein آمده که معنای تحتاللفظی آن «تمرین کردن برهنه» است. در آن دوران ژیمناستیک همچون ورزشهای دیگری مانند پرش، دو، پرتاب دیسک، و بوکس به عنوان بخشی از تمرینات نظامی و آمادهسازی افراد برای جنگ محسوب میشد. این ورزشها برای کسب قدرت و انعطاف عضلانی لازم برای جنگهای تن به تن را اهمیت داشتند. از آنجا که آموزشهای نظامی برای همه شهروندان یونان لازم بود و و یونانیها پرورش بدن و ذهن را با یکدیگر کاملا مرتبط میدانستند، ژیمناستیک اهمیت فرهنگی زیادی در آموزشهای و تمرینان آنان داشت. ابتدا این رشته در ژیمنازیا (Gymnasia) ورزشگاههای روباز بزرگ انجام میشد و سپس وارد برنامه تحصیلی مدارسی شد که در آنها به جوانان ژیمناستیک را در کنار موسیقی، ریاضی و فن بیان میآموختند. ژیمناستیک همچنین راهی برای تمرینات بدنی افراد برای آمادگی در جشنواره ورزشی مهم المپیک بود که از سال 776 قبل از میلاد تا 393 پس از میلاد هر چهار سال برگزار میشد.
با تعطیلی المپیک باستانی، تمرین ژیمناستیک یونانی از رونق افتاد تا اینکه در قرن هجدهم و نوزدهم میلادی دوباره در اروپای غربی احیا شد. احیای ژیمناستیک در واقع همراه با جریانی صورت گرفت که احیای ارزشهای مرتبط با ژیمناستیک یعنی نیرومندی نیمتنه بالایی بدن، بدن عضلانی، کشش، نرمی، انعطاف، استواری و تعادل هم در آن دیده می شد. این نظریه یونانیها که ذهن سالم در بدن سالم است، نیز همراه با تمرینات ژیمناستیک احیا شد و پشتیبانی برای تمرین و آموزش این ورزش بود. در اواسط سده نوزدهم فردریش جان تلاش زیادی برای وارد کردن ژیمناستیک به نظام آموزشی آلمان کرد. جان که به «پدر ژیمناستیک» معروف است تعدادی از مهمترین ابزارهای ژیمناستیک از جمله بارفیکس، پارالل، خرک حلقه، چوب موازنه، نردبان ژیمناستیک و خرکهای پرشی را ابداع کرد. چند سال بعد پیر هنریک لینگ سوئدی هم راه فریدریش جان را ادامه داده و یک سیستم ژیمناستیک سوئدی را پایهریزی کرد که تاکید زیادی بر منافع پزشکی ژیمناستیک داشت.
در قرن نوزدهم ژیمناستیک آلمانی و سوئدی وارد آمریکا شد و در این کشور جنبه میهنی و نظامی آن پراهمیتتر از قبل شد. ژیمناستیک بسیار مورد توجه ارتش آمریکا قرار گرفت و در اوایل قرن بیستم کتابچههای راهنمای تمرینی در نیروهای مسلح آمریکا منتشر شد که تمام حرکات و تمرینهای ژیمناستیک را توضیح داده بود. هرچند کاهش اهمیت جنگهای تن به تن و ماشینی شدن و اخیرا کامپیوتریشدن جنگها باعث شده تا اهمیت ژیمناستیک به عنوان تمرینی برای هماهنگی بدن و ذهن کاهش پیدا کند.
زنان
قهرمانان ژیمناستیک معمولا سنین پائینی داشته و طول دوران قهرمانی آنها هم به خصوص برای دختران کوتاه است و رو به کوتاهتر شدن هم دارد. یکی از دلایل این مسئله آن است که اسبابهای مدرن ژیمناستیک زنان که اجازه حرکات بسیار سریع، پیچیده و پویا را به دختران میدهد برای افراد کوتاه و سبک طراحی شدهاند. در المپیک 1972 میانگین سن دختران ژیمناست 18 سال و میانگین وزن آنها 46٬8 کیلوگرم و میانگین قد آنها 1٬57 متر بود و بزرگترین ژیمناستهای زن تاریخ همچوننادیا کومانچی، اولگا کوربوت، و مری لو رتن قدهای بسیار کوتاهقد و سبکوزن بودند. در ژیمناستیک مردان این مسئله اهمیت کمتری دارد چون توع ابزارها بیشتر بر قدرت بدنی تاکید دارد تا بر انعطاف حرکتی و پویای ورزشکار.
تاریخچه
ابزارهای ژیمناستیک هنری زنان:
خرک
خم شدن، دویدن، کشش بدن به عنوان موقعیتها مختلف بدن در این رشته معرفی شدهاست. امتیاز به نحوه اجرا و میزان پیچیدگی و سختی حرکت داده میشود. زن ژیمناستیککار براساس میزان پرواز او از تخته پرش و نحوه فرود او و عدم برداشتن قدم اضافه بعد از فرود بر روی زمین امتیاز میگیرد.
پارالل ناهمسطح
این رشته از ژیمناستیک زنان مورد استقبال بسیاری از تماشچیان میباشد. در این رشته حرکات وقدرت قسمت بالای بدن ژیمناست به نمایش گذاشته میشود. میزان زمان بندی و شدت نزدیک شدن در این رشته مهم است. نحوه امتیاز دهی بر میزان ادامه دادن حرکت بدون توقف و وقفه میباشد.
چوب موازنه
زن ژیمناست باید قدرت تعادل و استقامت خود رابر روی میلهای که تنها 4 اینچ پهنا دارد نمایش دهد.
حرکات زمینی
این حرکات یک حفای تصویری میباشد. که شامل ترکیبی از حرکات رقص و آهنگ میباشد. از ویژگیهای حرکات زمینی میتوان استفاده بهینه و مختلف از حداکثر فضای زمین و سطح پیچیدگی حرکات انجام شده بر روی زمین نام برد. شخصیت یک فرد ژیمناست در این حرکات نمایش داده میشود. که کنترل کلی بدن را به نمایش میگذارد.
مردان
ژیمناستیک مردان نیاز به مهارت ویژه و دقت بسیار بالایی دارد.
حرکات زمینی
کل زمین و فضای موجود در این رشته برای انجام حرکات زمینی مورد استفاده قرار میگیرد. سالتوسهای مختلف. حرکات چرخشی و پیچشی و فرودهای متعدد به عنوان موارد امتیاز آور در رشته میباشند.
خرک حلقه
این رشته یکی از دشوارترین بخش حرکات دسته و جا به جایی دشتها به همراه حرکات پیچیده بدن بر روی خرک میباشد. این موقعیت به ژیمناستیک این امکان را میدهد که بطور فوق العادهای از یک پرتاب به چرخش دیگر بدن خود را موج دهد.
دارحلقه
این حلقهها باید به طور کامل ثابت و تحت کنترل باشند. شخص ژیمناست باید به طور کامل ثابت و موفقیت بدن خود را برای نمایش حرکات زیبا در این حلقهها حفظ کند.
خرک
ارتفاع و کل مسافت طی شده و شتاب مرد ژیمناست به طور کلی موارد مورد امتیاز و مطرح در این رشته میباشد. شخص ورزشکار به محل پرش با حرکت مانوری آکروباتیک در هوا انجام میدهد و یک فرود ثابت و تعادلی باعث ایجاد جلوه در حرکت او میشود.
میله پارالل
تاب خوردن و پرواز از قسمتهای مهم این رشته میباشد. مشکلترین قسمت در انجام حرکات در این رشته، زمانی است که فرد ژیمناست برای انجام حرکت و جابجایی در قسمت جلوو پشت سالتوس باید میلهها را رها کند.
بارفیکس
این میلههای افقی و یا میله ارتفاع به عنوان یک رشته مهم برای نمایش میزان جرات و مهارت شخص ژیمناست مرد به حساب میآید.
ژیمناستیک موزون
این نوع ژیمناستیک ریشه خود را در بخش ژیمناستیک مدرن ایجاد کردهاست و تحت تأثیر سیستم آزاد سوئدی قرار گرفتهاست. ژیمناستیک آشتیک نشان یک سری از احساسات و عواطف همراه با حرکات بدن میباشد. حرکات متناسب اولین بار توسط Emil dalkroz از سوئیس به عنوان تمرینات بدنی برای رقاصها و نوازندگان برای بهبود دامنه حرکات بدنی آنها معرفی شد و همچنین باعث انعطاف عضلات و وضعیت ایستادن مناسب میشد. ژیمناستیک موزون نیز تحت تأثیر عناصر رقص از فنلاند قرار گرفت. ژیمناستیک موزون بر اساس عناصر مختلفی از قبیل اجرا، اصول، نرمی حرکات و انجام حرکات در خ ط و همچنین حالات چهره و حرکات بدن ارزشیابی میشود.
آکروباتیستهای قوی باعث کاهش امتیاز ژیمناستهای شرکت کننده میشو ند. حرکات ژیمناستیک موزون برروی یک فرش 41 fee + 41 انجام میگیرد و با استفاده از خطوطی محدوده شخصی از ان جدا شدهاست Ernes Edin اهالی ستونی به وجود آوردند روشی برای امتیاز بندی ژیمناستیک موزون بود و به زودی این ورزش به عنوان یک ورزش رقابتی معرفی شد. زیمناستیک موزون در سال 1966 در آمریکا معرفی شد.
ولی در آن زمان دارای محبوبیت مردمی بالایی نبود. در سال 1962 فدراسیون بینالمللی ژیمناستیک این ورزش را به عنوان یک رشته ورزشی معرفی کرد. اولین دوره مسابقات جهانی ژیمناستیک موزون به بودایست با حضور 10 کشور مختلف جهان انجام شد. در سال 1984 در لوس آنجلس مسابقات فردی زیمناستیک موزون برای اولین بار در المپیک اجرا شد.
