پرچم هر کشور برای مردم آن کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در عرصه بین المللی نیز نماد هر کشور با پرچم آن شناخته می شود.
پرچم و نشان هر کشور همانند نام، در شناخت آن کشور نقش مهمی دارد و نشان دهنده انگیزه ها، آرمان ها چگونگی نگرش سیاسی مذهب و فلسفه یک ملت و بیان کننده شرایط جغرافیایی فرهنگی و حوادث سرنوشت ساز در تاریخ یک ملت است. هر کشور با ترکیبی از رنگهای مختلف، نمادی منحصر به فرد برای خود و مردمش ساخته است که به عنوان هویت آن کشور به شمار میرود. اما واقعا پشت این انتخاب رنگها مفهومی پنهان است یا مردم هر کشور به طور تصادفی آنها را کنار هم قرار دادهاند. آسمونی در این بخش به معرفی پرچم کشورهای جهان با نام و تصویر آن ها می پردازد و همچنین فلسفه پرچم را شرح می دهد.
سرفصل های این مطلب:
سبز، سفید و قرمزدر فرهنگ ایرانی سبز نشاندهندهی رشد و شادی، سفید به معنای صلح و قرمز متناظر با شجاعت، آتش و عشق است. عبارت "الله اکبر" 22 بار روی این پرچم تکرار شده (11 بار بر روی قرمز و 11 بار بر روی سبز) که نماد روز 22 بهمن است. نماد وسط پرچم نیز طراحی زیبایی از کلمهی الله به شمایل گل لاله است.
متشکل از صلیب قرمز سنت جورج (قدیس حامی انگلستان)، صلیب سنت پاتریک (قدیس حامی ایرلند) و صلیب ضربدری سنت اندرو (قدیس حامی اسکاتلند) است. با این که ویلز نیز جزئی از انگلستان است، اما در پرچم به آن اشارهای نشده است، چرا که ویلز زمان طراحی پرچم، بخشی از خاک انگلیس بود.
قرمز و سفیدمدت زیادی نیست که علامت برگ چنار، روی پرچم رسمی کانادا قرار گرفته است. این پرچم در سال 1965 و پس از بحثهای طولانی لِستر بی پیرسون (نخست وزیر وقت) طراحی شد. برگ چنار 11 گوشهی پرچم چنان با کانادا عجین است که هر ساله روز ملی کانادا، پرچمی با همین شکل و شمایل ساخته میشود.
قرمز، سفید و آبیرنگ سفید پرچم فرانسه نشاندهندهی پادشاه بوده و هم چنین رنگ خانهی بربن (Bourbon) است که تا پیش از انقلاب فرانسه بر این کشور حکمرانی میکرد. قرمز و آبی نشان دهندهی شهر پاریس هستند؛ این دو رنگ توسط انقلابیونی مورد استفاده قرار گرفته بود که در سال 1789 به سمت باستیل روانه شدند.
مشکی، قرمز و طلایی وابستگی آلمانیها به این سه رنگ به سال 1840 بازمیگردد که پارلمان فرانکفورت مشکی، قرمز و طلایی را به عنوان رنگهای رسمی آلمان اعلام کرد. گفته میشود که این رنگها نشاندهندهی دموکراسی هستند و شکل فعلی پرچم پس از اتحاد دو آلمان معرفی شد.
قرمز و طلایی قرمز نشاندهندهی انقلاب کمونیستی در چین و پنج ستارهی طلایی و ارتباط آنها نماد اتحاد مردم چین تحت رهبری حزب کمونیست این کشور (CPC) است. جهت ستارهها (چهار ستارهی کوچکتر در اطراف یک ستارهی بزرگ) نشاندهندهی اتحاد در کنار خوبی برتر است.
پرچم رسمی دولت فدرال ایالات متحده آمریکا است. این پرچم از زمان طرح خود از زمان طراحی در سال 1775 تا به امروز 26 مرتبه تغییر و تحول پیدا کرده تا به شکل فعلی خود رسیده است. پرچم ایالات متحده در ابتدا مشابه پرچم کمپانی هند شرقی بریتانیا بود. این پرچم امروزه 13 باند (خط) سفید و قرمز دارد و پنجاه ستاره. 13 باند نشان 13 مستعمره ای است که برای اولین بار علیه بریتانیا قیام نمودند و منجر به استقلال آمریکا شدند. 50 ستاره سفید در یک زمینه آبی نیز نشان 50 ایالتی است که امروزه عضو ایالات متحده آمریکا می باشند. لازم به ذکر است که هر یک از 50 ایالات متحده خود بطور جداگانه پرچم رسمی ایالت خود را نیز دارند.
پرچم ترکیه مدرن از ماه و ستاره سفید رنگ و پیش زمینه سرخ رنگ تشکیل شده است. رنگ سرخ پرچم ترکیه نشان پیشرفت جمهوری ترکیه و رنگ سفید استفاده شده در ماه و ستاره نشان پاکیزگی مردم ترکیه است. ستاره امپراطوری عثمانی هشت گوشه بود که بعد از فروپاشی امپراطوری عثمانی ستاره هشت گوشه تبدیل به ستاره پنج گوشه گردید. ماه و ستاره در واقع نشانی از اسلام است. البته برخی تاریخ نگاران معتقدند که ماه نماد امپراتوری ساسانی ایران بوده و به گونه ای چشمگیر بر روی تاج شاهان آن نمود داشته است. لازم به ذکر است که این پرچم از قبل اسلام نیز در آسیای صغیر استفاده می شده است.
اعتبار طراحی این پرچم مربوط به لئوپولد پنجم، دوک اتریش در سال 1230 است. بر اساس افسانه، طراحی این پرچم از روی لباس سفید رزم لئوپولد بود که پس از بازگشت از جنگ به خون آغشته شده بود. هنگامی که وی کمربندش را باز کرد، قسمتی از لباس که زیر کمربند بود، همچنان سفید بود.
مفهوم 9 خط نشاندهندهی 9 سیلاب عبارت “آزادی یا مرگ” (به زبان یونانی) و صلیب سفید در گوشهی سمت چپ نشاندهندهی مسیحیت اُرتدکس شرقی، مذهب رسمی یونان است.
پرچم استرالیا نماد خوبی از رفاه عمومی است. این پرچم شامل پرچم بریتانیا در گوشهی سمت چپ و یک ستارهی هفتگوش سفید بزرگ است که ستارهی رفاه عمومی نامیده میشود. باقی ستارهها نماد صورت فلکی چلیپا (صلیب جنوبی) است که از استرالیا به خوبی قابل رصد هستند.
پس از آزاد شدن نلسون ماندلا از زندان در سال 1990، پرچم جدیدی برای آفریقای جنوبی انتخاب شد. مشکی، سبز و طلایی از تابلوهای کنگرهی ملی آفریقایی ماندلا گرفته شد، و قرمز، آبی و سفید از پرچم قدیمی ترانسوال گرفته شده است. گفته میشود که شکل Y مانند مربوط به همگرایی فرهنگهای کشور است.
پرچم فعلی برزیل به طور رسمی روز 15 نوامبر 1889 انتخاب شد. رنگ سبز آن نماد جنگلها و دشتهای شاداب و انبوه این کشور است. لوزی زردرنگ میان آن نماد ثروت برزیل در منابع طلا و دایرهی میان آن و ستارههایش نماد آسمان پرستارهی این کشور است. شعار روی پرچم برزیل “Orderm e Progresso” که به “نظم و پیشرفت” ترجمه میشود.
خطهای سبز نماد ثروت، طراوت پوشش گیاهی و صنعت کشاورزی و خط سفید میان نماد میل این ملت به صلح و یکرنگی است. این پرچم در ابتدا توسط مایکل تایوو آکینمومی، دانشجوی 23 سالهای طراحی شد و رسما از یکم اکتبر 1960 مورد استفاده قرار گرفت.
قرمز براق نشانهی کمونیسم و همچنین نماد خونهای ریخته شده در جنگ برای استقلال کشور است. ستارهی پنجپر زرد نیز نشانهی اتحاد کارگران، سربازان، مردم عادی، جوانان و خردمندان است.
پرچم هند یک پرچم سه رنگ افقی است که از سه رنگ زعفرانی، سفید و سبز – رنگ زعفرانی پررنگ نماد میهن پرستی، رشادت و فداکاری، رنگ سفید نماد صلح و صفا، خلوص، پاکی و صداقت و رنگ سبز آن نشانه موفقیت، ایمان و سر سبزی کشور-که نماد "آشوکا چاکرا" (یک چرخ با 24 پره به رنگ سرمه ای بعنوان نماد قانون و به بیانی دیگر نماد حرکت آرام رو به جلو و تعامل با دیگران و دوری جستن از سکون و انزوا و انفعال) این پرچم در 22 ژوئیه 1947 تصویب شد.
پرچم عربستان سعودی برای اولین بار در 1973به رسمیت شناخته شد. این پرچم دارای زمینه سبز رنگ و با جمله عربی "لااله الا الله محمدرسول الله"، و یک شمشیر افقی که سمت چپ گرفته شده است، به عنوان نماد عدالت و نشان عبدالعزیز بن سعود به عنوان اولین پادشاه عربستان سعودی است. نکته جالب در مورد این پرچم این است که استفاده از آن تنها در مراسم های رسمی و یا اهداف رسمی مجاز است!
شکل غیرمتداول پرچم نماد قلل هیمالیا و ماه و خورشید نشاندهندهی آرامش و ثبات است. رنگ قرمز لاکی این پرچم، رنگ گل صد تومانی، گل ملی کشور است و مرز آبی آن نشاندهندهی صلح است.