ورزش سوارکاری چیست؟
سوارکاری از ورزشهایی است که در چند دههٔ اخیر مورد توجه خاصی قرار گرفتهاست، با این وجود سابقهای طولانی داشتهاست و میتوان آن را از کهنترین ورزشها بهشمار آورد. این ورزش امروزه نه تنها به عنوان یک رقابت سالم و مفید، بلکه به عنوان سرگرمی و به منظور گذراندن اوقات فراغت مورد توجه قرار گرفتهاست، و با این که نسبت به بسیاری از ورزشها پرهزینه به نظر میرسد، هر ساله تعداد بیشتری طرفدار به سوی خود جلب میکند.
سوارکاری چیست؟
سوارکاری ورزش، هنر و روشهایی است که به سوار شدن و هدایت کردن اسب مربوط میشود. ویژگی این ورزش این است که انسان و مرکب (معمولاً اسب) را متحد میسازد، بنابرین موفقیت اسب و سوارکار به ارتباط و اعتماد و احترامی که آن دو برای یک دیگر قائلاند، بستگی دارد.
برقراری ارتباط با اسب
سوارکار میتواند از روی حرکات و برخی از اعمال اسب متوجه منظور او شود. حرکات گوشهای اسب در این مورد بسیار مؤثر است. به طور مثال، هنگامی که اسب گوشهایش را به سمت جلو میچرخاند و سرش را بالا میگیرد، به این معناست که صدایی او را نگران کردهاست و او بادقت در حال پیدا کردن منبع صداست. و یا هنگامی که اسب گوشهایش را در جهات مختلف میچرخاند و حرکت میدهد، به این معناست که با دقت اطرافش را تحت نظر دارد. گوشهای مایل به سمت پایین در دو طرف سر اسب، نشان دهندهٔ تسلیم شدن و اطاعت اسب هستند. البته این حالت گوشها در صورتی که لبها به سمت پایین افتاده باشند، نشانهٔ خوابآلودگی است. اسبی که گوشهایش را میچرخاند و زبانش را بیرون میآورد، قصد سربهسر گذاشتن و بازی با سوارکار را دارد. اگر اسب گوشهایش را به سمت جلو مایل کند و سرش را کمی خم کند، یعنی به سوارکار (یا هر کس دیگری) اعتماد دارد. اگر گوشهایش را به سم عقب بچرخاند، یعنی چیزی باعث بی اعتمادی یا عصبانیت و ناراحتی او شدهاست. در صورتی که گوشهایش را به سمت عقب بخواباند، یعنی بسیار خشمگین است و یا این که به شدت ترسیدهاست. در این صورت اسب میتواند بسیار خطرناک باشد و حمله کند. حرکت سر و پاهای اسب نیز میتوانند در درک منظور او کمک کنند. اسبی که سرش را کمی پایین میآورد و ناگهان بهشدت تکان میدهد، بدخلقی خود را نشان میدهد. هنگامی که پاهای جلویش را بر زمین میکوبد، عصبانیت یا بیقراری خود را ابراز میکند، در حالی که وقتی اسب پاهای عقبش را بر زمین میکوبد، میخواهد بفهماند که چیزی باعث ناراحتی او شدهاست (مثالاٌ مگس و...).
شاخههای مختلف سوارکاری
سوارکاری شاخههای متعددی دارد که به طور کلی در دو دسته قرار میگیرند:
مسابقات اسبدوانی
این مسابقات از دوران قدیم در بسیاری از تمدنها همچون یونان و روم باستان وجود داشتهاست. مسابقات یورتمه و تاخت از مسابقات رایج اسبدوانی هستند.
- مسابقات یورتمه (سوار بر اسب یا ارابه)، که در آنها هدف نفر اول رسیدن به خط پایان است، بدون این که اسب با سرعت گرفتن شروع به تاختن کند. تاختن اسب باعث حذف شدن سوارکار از دور مسابقه میشود.
- مسابقات تاخت، که در آنها نیز هدف اول رسیدن به خط پایان است، اما این بار با تاخت. مسافت این مسابقات بین 2٫400 و 1٫600 متر است. نوعی دیگر از مسابقات تاخت، همراه با مانع است و اسب باید از روی آنها بپرد. مسافت این مسابقات با توجه به نوع مانعها متفاوت است.
سایر مسابقات سوارکاری
شاخههای متعددی در آن جای میگیرند که در آنها هدف بردن مسابقهٔ دو نیست.
- مسابقات ارابهرانی، که معمولاً دارای سه مرحله هستند: مرحلهٔ درساژ (که در آن شیوه و جذابیت نمایش و رفتار و حرکات اسب سنجیده میشود.)، مرحلهٔ ماراتون (که امتحانی زمان بندی شدهاست و از قسمتهای مختلفی تشکیل شدهاست و مهمولاً دارای موانعی طبیعی یا مصنوعی است. در آن مهارت، توانایی جسمی و سرعت اسب سنجیده میشود.) و مرحلهٔ آخر که عبارت است از حرکت در راههایی که از اطراف، توسط توپهایی (یا چیزهای دیگری) محدود شدهاست. گذشت وقت مجاز یا افتادن توپ باعث از دست رفتن امتیاز میشود. تعداد اسبهایی که ارابه را میکشند به نوع مسابقه بستگی دارد و به جز در مواردی خاص، بیش از چهار عدد نیستند.
- درساژ (حرکات نمایشی اسبهای تربیتشده)، که در آن کیفیت ارتباط میان سوارکار و اسب سنجیده میشود. این مسابقات در زمینهایی مستطیلشکل به طول 60 متر و عرض 20 متر برگزار میشوند، و سوارکاران به ترتیب در زمین حاضر شده و برنامههای خود را اجرا میکنند. این برنامهها میتوانند مشخصشده یا آزاد باشند. داوران بر اساس تکنیک و دقت سوارکار و همچنین اطاعت و حرکات اسب و ارتباط میان آن دو، قضاوت کرده و بین صفر تا ده امتیاز میدهند. سوارکار باید سعی کند حرکاتش برای هدایت اسب تا حد امکان مخفی باشد و دیده نشود، به طوری که احساس شود ارتباط میان آن دو توسط تِلِپاتی انجام میگیرد. این کار ممکن است به نظر تماشاگران بسیار آسان بیاید، در حالی که نتیجهٔ تلاش چندین سال میباشد.
- مسابقات پرش، که از متداولترین مسابقات سوارکاری در جهان میباشد.
- مسابقات استقامت، که هدف از آنها طی کردن مسافتی طولانی (بین 20 تا 160 کیلومتر) در یک (و گاهی دو) روز است. اسبهای عرب از بهترین نژادها برای این نوع مسابقات هستند، زیرا جثهای کوچک و مقاوم در برابر گرما و تمرینات سخت دارند. اسبهای انگلیسی نیز به دلیل سرعتشان در این زمینه مورد توجه بسیاری قرار میگیرند.
- مسابقات وسترن یا آمریکایی، که ریشهٔ آنها به مسابقات گاوچرانی برمیگردد.
- رودیئو، که مسابقه با اسبهای وحشی است.
- چوگان، که قدیمیترین ورزش گروهی است. این ورزش در ایران باستان رواج و اهمیت زیادی داشتهاست و به بازی شاهان معروف است. امروزه چوگان به دلیل هزینهٔ بالا کمتر مورد توجه عام قرار میگیرد.
سلام به صلح و آرامش الهی ، آیا برای خانم ها چوگان هست ؟ ***** اگر باشد خیلی بانمک هست ** به امید حق صداوسیمای محترم پخش مستقیم این مسابقات را فراموش نکنند . * دولت محترم و مردمی - عدالت گستر - جناب آقای دکتر رییسی (وزارت ورزش) یقینا لحاظ می کنند . خدا خیرتان بدهد *