تاریخچه

تاریخ نویسان تخمین می‌زنند که احتمالاً نخستین بار این ورزش که در زمان خود نوعی تفریح هم محسوب می‌شد، در سده‌های میانه در انگلیس آغاز شده‌است، چرا که شواهد و اسناد دقیقی از آن در دسترس نیست و به طور تقریبی به سرنخ‌هایی رسیده‌اند که نشان می‌دهد عده‌ای این ورزش را به دانش آموزان دوره متوسطه آموزش می‌دادند که بتوانند با قوی‌تر ساختن عضلههای بازو و ساعد خود نشانه‌گیری دقیق‌تری داشته باشند که بعدها حتی در جنگ‌ها برای پرتاب کمان و نیزه نیز بسیار مفید بود.

اما حقیقت این است که در دوره‌های جنگ در قرن 18، بطری‌های خالی مشروبات الکلی و نشانه‌گیری برای انداختن چوب کبریت از فاصله دور به داخل این بطری‌ها یکی از جالب‌ترین و سرگرم کننده‌ترین تفریحات این سربازها بود که بعدها این فکر به ذهنشان خطور کرد که می‌توانند به شکل بهتر و سرگرم کننده‌تری تفریح کنند و حتی از این بازی پول دربیاورند که پس از مدتی بطری‌ها تبدیل به یک تخته مسطح شد و با تکه چوب‌های تراشیده شده به قطعات کوچک و نوک تیز بدل گشتند.

صفحه چوبی و مسطح که «بورد» نامیده می‌شود از تعدادی حلقه‌های رنگین که به فاصله‌هایی معین نقاشی شده تشکیل می‌گردد که هر پرتاب در داخل یکی از حلقه‌های رنگین امتیاز مخصوص به خود را دارد. از آنجایی که قرن‌ها پیش هر وسیله سرگرمی و وقت گذرانی از دید قشر مرفه و سطح بالای جوامع دور نمی‌ماند، دارت و پرتاب دارت نیز به سرعت مورد توجه شاهزادگان و ثروتمندان اروپایی قرار گرفت و در مدت زمان کوتاهی تا حدی در میان آن‌ها شایع شد که گاهی ساعت‌ها در شبانه روز را به انجام این بازی اختصاص می‌دادند و بر سر پرتاب دارت با هم شرط‌بندی هم می‌کردند.

در این میان هنری هشتم یکی از آن دسته شاهانی بود که لذت زیادی از این بازی می‌برد و حتی به یکی از نجارهای معروف و به نام زمان خود دستور داد تا یک ست کامل از بورد دارت و نیزه‌های کوچک چوبی را با آرم سلطنتی بسازد تا به معشوقه زیبای خود (آنه بولین) هدیه کند. وی همچنین در میان شاهزادگان خوشگذران انگلیسی مسابقاتی را با جوایزی در خور توجه ترتیب داد.

پرتاب دارت در آمریکا

اما این ورزش در آمریکا مثل تمام ورزش‌های دیگر تاریخچه خاص خود را دارد و مردمان این سرزمین شیوه مخصوص خود را برای انجام هر ورزشی دارند. پرتاب دارت هم مثل سایر رشته‌های ورزشی توسط مهاجرینی که به این قاره نقل مکان کرده بودند راه یافت.

دارت در آمریکا و در میان مردمان انگلوساکسون تا زمان ملکه ویکتوریا به شیوه‌ای بسیار تفننی انجام می‌شد و خب طبیعی‌ست که در بریتانیا بیش از هر جای دیگری پیشرفت کرد و از آنجایی که تا همین امروز هم به نظر می‌آید خورشید حکومت سلطنتی در بریتانیا هرگز غروب نمی‌کند، تمایل شاهزادگان انگلیسی به پرتاب دارت هم در طول این سال‌ها نسل به نسل منتقل شده‌است.

اما امروزه دارت از یک بازی تفننی پا را فراتر گذاشته و هم‌اینک چیزی حدود 1900 قانون در خصوص این ورزش تبیین شده‌است. اندازه بورد به شکل استانداردی تعیین شده و حتی سایز دارت‌ها هم ثابت است. تیم‌های دارت کشورهای اروپایی در لیگ‌های ورزشی به رقابت می‌پردازند.

نحوه پرتاب

برای پرتاب دارت، درصورتی‌كه با دست راست پرتاب می‌كنیم، باید پای راست را جلو بگذاریم ولی اگر با دست چپ پرتاب می‌كنیم، پای چپ را جلو می‌گذاریم و با دقت به سمت تخته دارت پرتاب می‌كنیم. ارتفاع این تخته از سطح زمین 173 سانتی‌متر و فاصله پرتاب كننده تا تخته 237 سانتی‌متر است. تخته دارت 62 قسمت مخصوص امتیاز دارد و هر قسمت دارای امتیازی جداگانه از بخش‌های دیگر است.

تعداد پرتاب‌ها

آغاز مسابقه دارت، با پرتاب یك دارت از طرف هر بازیكن (یا هر تیم) انجام می‌گیرد. این پرتاب را میدل (Middle) می‌گویند. هر بازیكنی كه پرتاب او به «میان خال» یا مركز تخته دارت (In Blue) نزدیك‌تر باشد، بازی را آغاز خواهد كرد. در هر راند (round) مسابقه دارت، هر بازیكن سه بار حق پرتاب دارد. مجموع راندهای یك مسابقه را لِگ (Leg) یا «پارت» می‌گویند. تعداد پارت‌ها به نظر كمیته برگزاری مسابقات بستگی دارد. معمولاً مسابقات حذفی در مراحل ابتدایی از دو پارت تشكیل می‌شوند امّا در مراحل بالاتر، تعداد پارت‌ها افزایش می‌یابد. تعداد پارت‌ها عموماً عددی فرد است (3، 5، 7 و...)؛ زیرا برنده مسابقه كسی است كه تعداد بیشتری از پارت‌ها را به سود خود تمام كرده باشد.

تخته دارت

تخته دارت به شكلی طراحی شده است كه «میله‌های فلزی درون آن» محدوده دایره‌ای تخته را به قسمت‌هایی مثلثی شكل تقسیم كرده‌اند. در انتهای هر مثلث، عددی نوشته شده است و برخورد دارت به آن مثلث، امتیاز نوشته شده در كنار مثلث را برای شركت كننده به ارمغان می‌آورد. هر مثلث با میله‌های فلزی به چهار قسمت تقسیم شده است.

در هر بخش مثلثی شكل دو مستطیل كوچك وجود دارد. در صورت برخورد دارت با مستطیل كوچك انتهای دایره امتیاز آن بخش در 2، و در صورت برخورد آن به مستطیل كوچك وسط هر مثلث، امتیاز در 3 ضرب می‌شود. در مركز تخته دارت دو دایره كوچك وجود دارد. برخورد دارت با دایره بزرگ‌تر امتیاز 25 و با دایره مركزی امتیاز 50 را برای پرتاب كننده به ارمغان می‌آورد.

دارت

یك دارت از چهار قسمت تشكیل شده است: نوك (Tip یا Point) بارل (Barrel)، شافت (Shaft) و فلایت (Flight) طول دارت نباید بیشتر از 5/30 سانتی‌متر و وزن آن نیز نباید بیشتر از 50 گرم باشد.

تعداد شركت‌كننده‌ها

مسابقات دارت به صورت رقابت‌های انفرادی (مسابقه دو نفر با یكدیگر)، دو نفره (مردان، زنان یا مختلط) و تیمی (3 نفره) برگزار می‌شود. این رقابت‌ها می‌توانند به صورت مختلط یا بر اساس جنس افراد نیز برگزار شوند.

اعضای هر تیم را تا پیش از پرتاب اولین دارت می‌توان تعویض كرد. علاوه بر این، در رقابت‌های تیمی یا دو نفره، اگر بازیكنی نتواند به بازی ادامه دهد، تعویض او امكان‌پذیر است امّا تنها بازیكنی به جای او حق ورود به بازی را دارد كه قبلاً در مسابقه بازی نكرده باشد. اعضای هر تیم باید لباسی یكسان بپوشند؛ مثلاً پیراهن، بلوز، دامن یا شلوار آن‌ها باید یك‌رنگ و یك مدل باشد.

دیگر قوانین

ـ پس از آنكه بازیكن برای مسابقه فراخوانده شد، حداكثر 5 دقیقه فرصت دارد كه خود را به تخته پرتاب برساند.  

ـ در مسابقات، سطح هر تخته باید با لامپی با نور حداقل 100 وات روشن شود. این لامپ در مسابقات نیمه‌نهایی و فینال به دو عدد افزایش می‌یابد. لامپ‌ها باید به گونه‌ای قرار داده شوند كه بر روی تخته سایه ایجاد نكنند.

ـ اگر داور نتواند تشخیص دهد كه دارت كدام بازیكن به مركز تزدیك‌تر است یا اینكه هر دو دارت در حلقه 25 امتیازی قرار گرفته باشند، دستور پرتاب مجدد را صادر می‌كند.

ـ پیش از شروع مسابقه، به هر بازیكن 6 عدد دارت برای تمرین داده خواهد شد.

ـ اگر وسایل و تجهیزات بازیكنی در هنگام پرتاب آسیب ببیند، او سه دقیقه فرصت دارد تا آن‌ها را تعمیر كند.

ـ اگر یك بازیكن دارت بخواهد برای كشوری غیر از كشور خود مسابقه دهد، باید دست كم 3 سال از آخرین مسابقه وی برای كشور خود گذشته باشد.

اصطلاحات تخصصی

گوینده (Caller): شخصی كه امتیازات كسب شده را اعلام می‌كند.

نویسنده امتیازات (Marker): كسی كه امتیازات را ثبت می‌كند. او می‌تواند هم‌زمان نقش گوینده را ایفا كند.

میان خالی (Bull in): دایره مركزی كه تخته دارت كه قرار گرفتن دارت در آن، 50 امتیاز دارد.

Triple ringحلقه سه تایی (سه برابر) : بخشی از تخته دارت كه قرار گرفتن دارت در آن، امتیاز آن را سه برابر می‌كند.

خالی (Bull): حلقه‌ای كه دور دایره مركزی دارت قرار گرفته است و قرار گرفتن دارت در آن 25 امتیاز دارد.

Double Ringحلقه دوتایی (دوبرابر): نواری در بخش بیرونی تخته دارت كه قرار گرفتن دارت در آن، امتیاز آن بخش را دو برابر می‌كند.