- آسمونی
- مجله اینترنتی
- فیلم و سینما
- دانستنی سینما
- بررسی اهمیت و جایگاه سینمای کودک و نوجوان در سینمای ایران

بررسی اهمیت و جایگاه سینمای کودک و نوجوان در سینمای ایران
نویسنده: نجیبه نعمتی
سی و دومین جشنواره بین المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان اواخر مرداد تا چهارم شهریورماه سال جاری در شهر تاریخی اصفهان برگزار میشود. به همین بهانه بهتر است نگاهی داشته باشیم به سینمای کودک. سینمای کودک از مقوله هایی است که از سوی مسئولان سینمایی در سخنرانیهای خود از آن یاد می کنند یا با برگزاری جشنواره کودکان و نوجوانان در همان چند روز برگزاری از سینمای فراموش شدهای به نام سینمای کودک و نوجوان صحبت می شود و در سایر روزهای سال دوباره این سینما به وادی فراموشی سپرده میشود. بنابر این، با توجه به قابلیتهای فراوان سینمای کودک و نوجوان ، پرسش اساسی آن است که آیا سینمای کودک و نوجوان میتواند در پیشرفت سینمای ایران موثر باشد؟ با بررسی سابقه سینمای ایران و میزان فروش و تعداد بینندگان سینما به موضوع جالبی برمیخوریم و آن پیشرفت سینمای ایران در اواسط دهه شصت و هفتاد است.

سینمای کودک و نوجوان در اواسط دهه شصت و هفتاد در این برهه زمانی پرفروشترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران را فیلمهای کودکان و نوجوانان تشکیل میدهند علاوه بر آن با توجه به فیلمهای ساخته شده میتوان شاهد بود که هر زمان فیلم مناسبی برای کودک ساخته شده است با استقبال کم نظیر مردمی روبرو هستیم. سالهایی که از برگزاری جشنواره بین المللی کودک و نوجوان میگذرد این جشنواره در میان شهرهای مختلف ایران سرگردان بوده است. در جدول ذیل سالها و شهرهای برگزارکننده جشنواره کودکان ونوجوانان به شکل مبسوط آورده شده است:
دوره برگزاری | سال برگزاری | محل برگزاری | ملاحظات |
- | 12 تا 22بهمن ماه1361 | تهران | برنامه جنبی اولین جشنواره فجر |
- | 12 تا 22بهمن ماه 1362 | تهران | برنامه جنبی دومین جشنواره فجر |
- | 12 تا 22بهمن ماه 1363 | تهران | برنامه جنبی سومین جشنواره فجر |
اولین | 12 تا 22بهمن ماه 1364 | تهران | برنامه مستقل در چهارمین جشنواره فجر |
دومین | 12 تا 22بهمن ماه 1365 | تهران | برنامه مستقل درپنجمین جشنواره فجر |
سومین | 12 تا 22بهمن ماه 1366 | تهران | برنامه مستقل درششمین جشنواره فجر |
چهارمین | 12 تا 22بهمن ماه 1367 | تهران | جشنواره مستقل |
پنجمین | 12 تا 22بهمن ماه 1368 | تهران | جشنواره مستقل |
ششمین | 13 تا 20 آبان ماه 1369 | اصفهان | جشنواره مستقل |
هفتمین | 14 تا 20 مهر ماه 1370 | اصفهان | جشنواره مستقل |
هشتمین | 11 تا 17مهر ماه 1371 | اصفهان | جشنواره مستقل |
نهمین | 20تا26 شهریورماه1372 | اصفهان | جشنواره مستقل |
دهمین | 21 تا 27 آبان ماه 1373 | اصفهان | جشنواره مستقل |
یازدهمین | 8 تا 14 مهرماه 1374 | اصفهان | جشنواره مستقل |
دوازدهمین | 14 تا 20 مهرماه 1375 | کرمان | جشنواره مستقل |
سیزدهمین | 12 تا 16 بهمن ماه 1377 | تهران | جشنواره مستقل |
چهاردهمین | 24 تا 30مهرماه 1378 | اصفهان | جشنواره مستقل |
پانزدهمین | 23 تا 29 مهرماه 1379 | اصفهان | جشنواره مستقل |
شانزدهمین | 13 تا 19 مهرماه 1380 | اصفهان | جشنواره مستقل |
هفدهمین | 16 تا 22 مهرماه1381 | اصفهان | جشنواره مستقل |
هجدهمین | 10 تا 16 مهرماه 1382 | اصفهان | جشنواره مستقل |
نوزدهمین | 12 تا 17 مهرماه 1383 | اصفهان | جشنواره مستقل |
بیستمین | 7 تا 12 مهرماه 1384 | اصفهان | جشنواره مستقل |
بیست ویکمین | 10تا14اردیبهشت ماه 1386 | همدان | جشنواره مستقل |
بیست ودومین | 1تا 5 تیرماه 1387 | همدان | جشنواره مستقل |
بیست و سومین | 11تا 15 مرداد ماه 1388 | همدان | جشنواره مستقل |
بیست و چهارمین | 16تا 20آبان ماه 1389 | همدان | جشنواره مستقل |
بیست وپنجمین | 23تا 27 آبان ماه 1390 | اصفهان | جشنواره مستقل |
بیست و ششمین | 17تا 21مهرماه | اصفهان | جشنواره مستقل |
بیست و هفتمین | 19-15 مهرماه 1392 | اصفهان | جشنواره مستقل تا کنون |
بیشتر فیلمهای پرفروش برای کودکان و نوجوانان اواسط دهه 60 و اوایل دهه 70 ساخته شده اند، یعنی دورهای که بر سر در بعضی از سینماها علامت خورشید که نشان دهنده سینماهای گروه خورشید سینماهای نمایش خاص برای کودکان ونوجوانان نقش بسته بود مربوط میشوند اما مدتها است این سینماها دیگر فیلم خاص برای کودکان را نمایش نمیدهند. فیلمهای مختص کودکان معمولا قالبی فانتزی و دنیایی خیالپردازانه دارند،به اعتقاد روانشناسان، خصوصا متخصصان امورکودک، ذهن در دوران کودکی بیش ازهر دوران سنی دیگری درگیر امور خیالی بوده، بچه ها حتی واقعیات رو در رویشان را اغلب با زبان خیال ترجمه و بیان میکنند. در سینمای ایران دو گروه فیلم وجود دارد:"فیلمهایی برای کودکان" و "فیلمهایی درباره کودکان " که فیلمهای برای کودک پرفروشترین فیلم های سینمای ایران هستند. رتبه فروش فیلمهای کودک در سینمای ایران – طی دو دهه اخیر:
ردیف | نام فیلم | رتبه فروش | سال |
1 | شهرموشها | دومین فیلم پرفروش | 1364 |
2 | پرنده کوچک خوشبختی | دومین فیلم پرفروش | 1367 |
3 | گلنار | پرفروشترین فیلم | 1368 |
4 | دزد عروسکها | پرفروشترین فیلم | 1369 |
5 | فیلم پاتال وآرزوهای کوچک | پنجمین فیلم پرفروش | 1369 |
6 | فیلم کاکلی | دهمین فیلم پرفروش | 1369 |
7 | سفرجادویی | دومین فیلم پرفروش | 1370 |
8 | گربه آوازه خوان | سومین فیلم پرفروش | 1370 |
9 | شرم | پنجمین فیلم پرفروش | 1372 |
10 | مریم ومیتیل | چهارمین فیلم پرفروش | 1372 |
11 | کلاه قرمزی وپسرخاله | پرفروشترین فیلم | 1373 |
12 | الو الو من جوجوام | پنجمین فیلم پرفروش | 1373 |
13 | خواهران غریب | پرفروشترین فیلم | 1375 |
14 | دختر با کفشهای کتانی | چهارمین فیلم پرفروش | 1378 |
15 | رنگ خدا | هفتمین فیلم پرفروش | 1378 |
16 | کلاه قرمزی و سروناز | پرفروشترین فیلم | 1381 |
17 | کلاه قرمزی و بچه ننه | پرفروشترین فیلم | 1391 |
18 | شهر موشها | پرفروشترین فیلم | 1393 |
19 | شاهزاده روم | ششمین فیلم | 1394 |
لازم است برای تولید و اکران وتوزیع فیلم کودک برنامه ریزی دقیقی با مشارکت فیلمسازان ودست اندرکاران این ژانر، تهیه و تدوین گردد وحلقه تولید،نمایش وتوزیع،اکران و ارزیابی سینمای کودک به صورت دقیقی، کارشناسی شود. از آنجا که تا برگزاری سی و دومین جشنواره کودکان و نوجوانان زمانی باقی نمانده است و به نظر میرسد این جشنواره هر سال خالی تر از جشنوارههای پیشین خودمیشودو در سالهای اخیرفیلم مناسب کودک بر پرده سینمای ایران دیده نشده بنابراین مناسب است نشست و هم اندیشی جهت سینمای کودکان و نوجوانان برگزار شود.