- آسمونی
- مجله اینترنتی
- چهره ها
- چهره های معروف
- هیچکاک، نابغه روانشناس
هیچکاک، نابغه روانشناس
آسمونی" href="https://asemooni.com/" target="_blank" rel="noopener">اختصاصی آسمونی نوشته لاله عالم
سه شنبه 22 مرداد 1398
آلفرد هیچکاک Alfred Hitchcock
آنچه که بیش از همه در فیلم های "هیچکاک "مشهود است ، توجه وی به روح و روان آدم هاست. او علت کارهای افراد را از جنبه روانشناسی بررسی می کند. در فیلم "مارنی" یکی از معروف ترین آثار "هیچکاک"، شخصیت اصلی فیلم با بازی" تیپی هدرن" مبتلا به دزدی مرضی است، او که حتی بعد از ازدواج با یک فرد ثروتمند نیز دچار وسوسه دزدی است ، نهایتا با کمک همسرش، با بازی "شون کانری"، روان کاوی و مشخص می شود که در کودکی دچار مشکلات شدید بوده است و جایی نیز صراحتا از زیان شوهرش خطاب به وی گفته می شود که کمبود های محبت در کودکی او را به دزدی و دست اندازی به هرآنچه می بیند، وا داشته است و این برای جبران پر کردن آن جاهای خالیست. در"روانی" فیلم معروف دیگر هیچکاک با بازی "آنتونی پرکینگز "و" جانت لی "، شخصیت مرد داستان ، مبتلا به روان پریشی از نوع دو شخصیتی است. او زمانی خود را به جای مادرش می گذارد و زمانی نیز به جای خودش ، عمل می کند و در حقیقت اعمال خلافکارانه اش را به گردن آن قسمت از شخصیتش می گذارد که فکر می کند ، مادرش است. در فیلم "سایه یک شک" با بازی "جوزف کاتن "و" ترزا رایت" ، شخصیت مرد داستان " چارلی" دچار نوعی روان پریشی است و در طول فیلم مشخص می شود تعدادی پیرزن را به قتل رسانده است ، این شخصیت شاید از اولین نمایش قاتل های زنجیره ای بر روی پرده سینما ها باشد. در " غریبه ها در ترن" بر اساس داستانس از"پاتریشیا اسمیت"،"رابرت واکر" در نقش "برونو "، بازهم یک شخصیت شدیدا روانی خلق می کند. "برونو "از پدرش شاکی است که چرا مدام به وی می گوید ، پول در بیاورد و دنبال پول باشد و به همین دلیل از وی متنفر است، اما در فیلم اشاره نمی شود که برونو به چه چیز علاقمند است و سرگرمی یا علایق وی چیست، گویی هیچکاک می خواهد اشاره کند که "برونو "از آن دسته بیماران روانی ژنتیکی است و احتمالا دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی، چون به طور ضمنی در فیلم به غیر عادی بودن مادر این شخصیت اشاره می شود. از نوع اثر نقاشی مادر می توان به آشفته بودن، ذهن او نیز پی برد . در اینجا هیچکاک به طور غیر مستقیم به اهمیت هنر در زندگی اشاره می کند، مادر "برونو" که او نیز احتمالا یک مشکل ژنتیکی دارد، با نقاشی توانسته آن را کنترل کند. در فیلم "طناب"، اولین فیلم رنگی هیچکاک، شخصیت "برندون"با بازی "جان دال "، به نظر می رسد ترکیبی از اختلال شخصیت خودشیفتگی و ضداجتماعی است که خود را انسان برتر می داند و به خود حق می دهد، هرکاری را انجام دهد.
آلفرد هیچکاک Alfred Hitchcock شخصیت خانم " دانورس" در فیلم" ربه کا"، فیلم دیگر هیچکاک که بر اساس رمان معروف "دافنه دو موریه"ساخته شده نیز روان پریش است، او با علاقه و وابستگی بیمارگونه به همسر سابق اربابش برای وی و همسر جدیدش ، دردسر ساز می شود. در کنار شخصیت های روانی فیلم های "هیچکاک"، شخصیت هایی هم هستند که قربانی سادگی، بدشانسی یا بی احتیاطی خود می شوند. در حقیقت آثار این کارگردان هشداری است به جامعه و مخاطبان تا در برخورد با افراد رویه ظاهر بینانه و ساده انگارانه در پیش نگیرند. درست است که هیچکاک را استاد فیلم های ترسناک و دلهره آور می دانند اما ترسی که شما از دیدن فیلم های وی دریافت می کنید از جنس متفاوتی است . در حقیقت ترسی که از دیدن فیلم های هیچکاک در وجود مخاطب بوجود می آید تنها معطوف به زمان دیدن فیلم نیست بلکه ترسی است درگیر کننده و مخاطب را به فکر فرو می برد. در فیلم "روانی"، آخرین فیلم سیاه و سفید این کارگردان شخصیت روان پریش فیلم، ظاهری بسیار آرام و شیرینی دارد، بطوریکه کمتر کسی فکر می کند، قاتل بی رحمی پشت این چهره پنهان شده باشد.در اینجا قربانی اصلی با بازی "جانت لی" ،زنی است تنها که با بی احتیاطی به یک هتل خلوت بین راهی که گویی به جز خودش در آن ایام مسافر دیگری در آنجا نیست، وارد می شود. دیدن این فیلم تکان دهنده می تواند برای تمام کسانی که ماجراجو هستند، مفید باشد تا کمی در زندگی محتاطانه تر عمل کنند.
آلفرد هیچکاک Alfred Hitchcock در "غریبه ها در ترن"شاید کارگردان می خواهد هشدار بدهد در مواجهه با غریبه ها مراقب باشید و فورا با هرکسی، هم کلام نشوید، شاید پشت چهره یک غریبه آرام با رفتار دوستانه، یک روانی وجود داشته باشد که حتی صحبت های معمولی با وی نیز ممکن است تبعات جبران ناپذیر در پی داشته باشد ، خصوصا اگر قربانی از شهرت و ثروت نیز برخوردار باشد.یکی دیگر از مسائل مربوط به روح و روان که در فیلم های "هیچکاک "، مطرح می شود، وابستگی غیر عادی دو جانبه فرزندان پسر و مادرانشان است. در فیلم "پرندگان" یکی از معروف ترین فیلم های این کارگردان و باز هم بر اساس داستانی از "دافنه دوموریه"، وابستگی "میچ برنر" با بازی "راد تیلور" و مادرش به وی باعث شده که وی تا سن بالا مجرد بماند و یک بار رابطه عاطفی اش با کسی که دوست داشته یعنی "انی هیورث" با بازی "سوزان پلشت" به ازدواج ختم نشود، انی که نمی توانسته وابستگی شدید این مادر و پسر را بپذیرد و زیر سلطه مادر شوهر آینده خود قرار بگیرد از میچ فاصله می گیرد و در حالی که هنوز میچ را دوست دارد ، در اطراف آن ها ، تنها به عنوان یک دوست خانوادگی باقی می ماند و نظاره گر است بر خلاف "ملانی دانیلز" با بازی "تیپی هدرن"، فردی که سعی می کند ، علاقه مادر و پسر را به خود جلب کند و شاید به دلیل اینکه طعم بی مادری را در کودکی چشیده است، می تواند محبت فرزند گونه به مادر میچ از خود نشان دهد. "ملانی "بر خلاف "انی "شخصیت جسور تری دارد و در آخر هم این ملانی است که زنده می ماند. در فیلم " روانی" وابستگی غیر عادی مادر و پسر باعث شده که پسر ، دست به کارهای جنون آمیز بزند و مادر را بکشد و خود در جلد وی فرو رود. یکی دیگر از مضامینی که در فیلم های هیچکاک دیده می شود، آدم هایی است که باید تاوان کارهایی که اصلا انجام نداده اند را پس دهند و ناخواسته وارد ماجراهای عجیب و غریب می شوند .
آلفرد هیچکاک Alfred Hitchcock در فیلم " مرد عوضی"، بازیگر نقش اصلی با بازی" هنری فوندا” که یک نوازنده موسیقی است تنها به دلیل شباهت ظاهری اش با یک سارق به دردسر می افتد. هیچکاک همچنین در این فیلم بر روی عامل شانس یا جبر نیز بسیار تاکید دارد، "ایمانوئل بالسترور "، شانسی به جای یک سارق حرفه ای ، تنها به دلیل شباهت ظاهری دستگیر می شود و بعد هم دوباره خیلی شانسی با پیدا شدن سر و کله دزد واقعی در همان محدوده قبلی ، آزاد می شود. در اینجا این فکر به ذهن مخاطب خطور می کند که اگر سارق واقعی پیدا نمی شد ، چه می شد؟ در فیلم "شمال از شمال غربی"، نیز "راجر تورنهیل "با بازی کاری گرانت به جای فرد دیگری که اصلا وجود خارجی ندارد عوضی گرفته می شود و ناخواسته متهم میشود و برای اثبات بی گناهی خود تلاش می کند. در فیلم " خرابکار " با بازی "رابرت کامینگز" نیز ، شخصیت اصلی داستان که کارگر یک کارخانه است اشتباهی جای خرابکار اصلی متهم می شود و او که تنها مختصری از متهم اصلی می داند ، برای یافتن او و اثبات بی گناهی، خود اقدام می کند. در فیلم "39 پله "نیز که گفته می شود ، فیلم خرابکار نسخه دیگری از آن است، همین مضمون را داراست؛ مردی متهم است به قتلی که انجام نداده و تحت تعقیب است. این ترس و اظطراب و باز خواست از اتهامات واهی که در بسیاری از معروف ترین آثار هیچکاک دیده می شود، شاید برگرفته از ترسی است که در وجود خودش ریشه دوانیده است. همان داستان زندگی وی و پدرش که اکثر سینما دوستان آن را می دانند که وی پدری سختگیر داشته و کودکی سختی را هم در خانواده و هم در مدرسه پشت سر گذاشته است. زمانی که او کودکی بوده، پدرش به او نامه ای می دهد تا به کلانتری ببرد، در آن یادداشتی نوشته بوده که این کودک را به دلیل رفتار بدی که داشته کمی بازداشت کنید و آن ها هم همین کار را کرده بودند، همچنین تنبیه های مادرش نیز معروف بوده، همچنین مدرسه ای که در آن درس می خوانده است.
آلفرد هیچکاک Alfred Hitchcock هیچکاک علاوه بر این چاق بوده و این به منزوی بودن وی کمک کرده و شاید همین باعث شده که این ترس ها ، هیچوقت از وجود وی بیرون نرود تا زمانی که فیلمساز شده و از طریقه فیلم ساختن ، هم سعی کرده ترس هایش را بیرون بریزد و هم دیگران را بترساند و همین مسائل باعث شده که بسیاری از اولین و مهمترین فیلم های روانشناختی تاریخ سینما بوجود بیاید. همچنانکه "تروفو " دیگر کارگردان مطرح سینما درباره اش گفته است که در پشت ظاهر این آدم آرام و با اعتماد به نفس فردی حساس و عاطفی نهفته است که احساسات و ترسی که می خواهد انتقال بدهد خود عمیقا حس کرده و همین عامل موفقیتش است. نکته دیگری که درباره هیچکاک و آثارش باید گفت این است که وی از کارگردان هایی است که به نسبت در ساختن فیلم هایش از اقتباس های بسیاری از متون ادبی انجام داده است. فیلم ربکا بر اساس داستان معروف دافنه دوموریه، پرندگان باز هم بر اساس داستانی از همین نویسنده، "خرابکاری " بر اساس داستانی از جوزف کنراد به نام " مامور مخفی"، همچنین فیلم " قایق نجات" بر اساس داستانی از نویسنده معروف " جان اشتاین بک" ساخته شده اند. معروف ترین فیلم هیچکاک یعنی "سرگیجه" نیز اقتباسی است از کتاب"از میان مردگان" به قلم "بواالو نارسژاک "، همچنین هولناک ترین فیلم وی یعنی" روانی" براساس داستانی است از رابرت بلاک.ن. نکته دیگر درباره هیچکاک این است که او همیشه در صحنه ای کوتاه از فیلم هایش حضور داشته و خود را به تماشاگران نشان داده است. آنچه باعث می شود که هیجکاک را جزو 10 کارگردان برتر تاریخ سینما بدانند و حتی برخی او را برترین ،ویژگی هایی است که شاید کمتر کارگردانی مجموعه آن ها را با هم داشته باشد؛ سبک، تکنیک و توجه به داستان. به عنوان مثال در فیلم پرندگان کارگردان علاوه بر توجه به تکنیک هاک منحصر به فرد و شیوه کارگردانی خاص خود ، از داستانی جذاب و سرگرم کننده نیز بهره می برد و این در حقیقت روایت موازی دو داستان در کنار هم و در تقابل همدیگر است. داستان اول آشنایی شخصیت های اصلی فیلم با همدیگر و ادامه آشنایی آنهاست و داستان دوم درباره حمله پرندگانی است که در اشکال مختلف و با علتی که مشخص نیست به منطقه ای خاص به کرات حمله می کنند. پرندگان شاید از اولین فیلم هایی باشد که به هراس انسان از طبیعت و موجودات زنده دیگر می پردازد و شاید میخواهد، بگوید ظلمی که انسان به طبیعت می کند، شاید روزی گریبانش را بگیرد. هیچکاک یکی از اولین سینماگران مستقل در سینمای هالیوود بود که نمی خواست زیر سلطه تهیه کننده ها و صاحبان استودیوهای فیلمسازی باشد و معروف است که برای اینکه آن ها نتوانند در تدوین فیلم هایش دخالت کنند، در زمان فیلمبرداری فقط نماهای محدود و مورد نظرش را برداشت می کرد. هیچکاک هیچگاه اسکار کارگردانی برای هیچ یک از فیلم هایش دریافت نکرد.