- آسمونی
- مجله اینترنتی
- چهره ها
- چهره های معروف
- زندگینامه شیخ مفید
زندگینامه شیخ مفید
شیخ مفید فقیه و کلامی شیعی بود که بسیار در علم کلام تبحر داشت و مکتب کلامی شیعه را توسعه داد. آسمونی" href="https://asemooni.com">آسمونی در این بخش زندگینامه شیخ مفید را شرح می دهد.
زندگینامه شیخ مفید
مُحمّد بن مُحمّد بن نُعمان' ملقب به شیخ مُفید و معروف به ابن المعلّم، فقیه و متکلم و از علمای برجسته شیعه سده 4 هجری قمری بود. شیخ مفید در ذیقعده سال 336 (قمری) در نزدیکی بغداد متولد شد. او استاد شیخ طوسی و سید مرتضی علم‌الهدی بود.
او مورد تحسین و احترام بزرگان اهل تسنن از قبیل، ابن حجر عسقلانی، ابن عماد حنبلی، شافعی'و فقیه کاوان' وملا اسعد دزلی'و زاهد دوره په مان' و دیگران بود. شیخ طوسی دربارهٔ او در الفهرست می‌نویسد:
«محمد بن محمد بن نعمان، معروف به ابن المعلم (ابوالعلی معری این لقب را به وی داده)، از متکلمان امامیه است. درعصر خویش ریاست و مرجعیت شیعه به او منتهی گردید. در فقه و کلام بر هر کس دیگر مقدم بود. حافظه خوب و ذهن دقیق داشت و در پاسخ به سؤالات حاضرجواب بود. او بیش از 200 جلد کتاب کوچک و بزرگ دارد.»
شیخ مفید در شب جمعه 3 رمضان 413 در بغداد، در سن 77 سالگی درگذشت. هشتاد هزار تن از شیعیان او را تشییع کردند و سید مرتضی علم‌الهدی بر او نمازگزارد و در پایین پای محمد بن علی التقی (پیشوای نهم شیعیان) و استادش ابن قولویه مدفون گردید.
ولادت شیخ مفید
محمد بن محمد نعمان بغدادی ملقب به شیخ مفید در ذیقعده سال 336 هجری قمری در ده فرسنگی بغداد متولد شد.
سال های تحصیل شیخ مفید
وی استاد شیخ طوسی و سید مرتضی بود. فقیه و متکلم شیعی که بیشتر در علم کلام تبحر داشت و مکتب کلامی شیعه در عصر او به اوج کمال رسید. او در مناظرات دینی مهارت خاصی داشت و مناظراتش با قاضی عبدالجبار (رئیس فرقه متعزله بغداد) و قاضی ابوبکر باقلانی رئیس اشاعره معروف بود.
گویند لقب «مفید» را علی بن عیسی معتزلی در عهد جوانی، در نتیجه مباحثه با وی به او داد. در حدود 200 اثر به او نسبت داده شده که این کتاب‌ها از جمله آنهاست:
« ارکان فی دعائم الدین »، « العیون و المحاسن »، « اصول الفقه» «الکلام فی وجوه اعجاز القرآن»، «تاریخ الشریعه».
بسیاری از این تالیفات در رد مذاهب دیگر و بسیاری در باب عقاید مخصوص شیعه و احکام فقهی است. رساله «المقنعه» نیز -که متن فقهی جامع و محکمی است- از آثار اوست که توسط شیخ طوسی شرح گردید و به صورت «التهذیب»، یکی از کتب اربعه حدیث، در آمد.
وفات شیخ مفید
شیخ بزرگوار شیخ مفید در شب جمعه 3 رمضان سال 413 ه.ق در بغداد، پس از 75 سال تلاش و خدمت ارزنده درگذشت و مورد تـجـلـیـل فـراوان مردم و قدردانی علما و فضلا قرار گرفت و به تعبیر شاگرد بزرگوارش شیخ طوسی که خود حاضر در صحنه بوده است، روز وفات او از کثرت دوست و دشمن برای ادای نماز و گـریستن بر او، همانند و نظیر نداشته است. هشتاد هزار تن از شیعیان او را تشییع کردند و سید مرتضی علم الهدی بر او نمازگزارد و در حرم مطهر امام معصوم جواد الائمه علیه‌السلام پائین پای آن حضرت و نزدیک قبر استادش ابن قولویه مدفون گردید.می‌گویند سخنوران غیر شیعه که از تاثیر سخن شیخ و استحکام منطق او در دعوت به مذهب تشیع به تنگ آمده بودند با درگذشت وی آسوده شدند.
تالیفات شیخ مفید
علم، کلام و عقاید: «اوائل المقالات»، «شرح عقاید صدوق»، «اجوبه المسائل السرویه» و «نکت الاعتقادیه»، کتابهای شیخ عظیم الشأن، مرحوم مفید در این بستر فکری فرهنگی است.
علم فقه: «المقنعه» شیخ صاحب عناوین بسیاری در فقه است که احکام و وظائف شرعی در ابواب مختلف آن توضیح داده شده است. «الاعلام»، «المسائل الصاغانیه»، «جوابات اهل الموصل فی العدد الرویه» و «جواب اهل الرقه فی الاهله و العدد» از دیگر آثار این فرزانه فرهمند در زمینه فقه است.
اخلاق اسلامی: «امالی» شیخ، پیرامون اخلاق اسلامی و فضائل انسان است.
حدیث:.اهمیت ولایت، لزوم پیروی از امام علیه‌السلام و فضائل امیرالمومنین علی علیه‌السلام از جمله مباحثی است که در امالی شیخ مفید، پیش روی اندیشمندان قرار می گیرد.
امامت و فلسفه سیاسی در اسلام: «الافصاح فی الامامه»، «ارشاد»، «جمل»، «امالی»، «الفصول المختاره»، «تفصیل امیر المومنین علی سایر الصحابه» از اثار وی در این زمینه است .قریب بیست اثر ژرف از آثار شیخ مفید پیرامون «امامت و رهبری» است.
غیبت امام دوازدهم: بخشی از «ارشاد» کتاب «الفصول العشره فی الغیبه»، و «الجوابات فی الخروج المهدی(عج)» به همراه پنج اثر دیگر از این علامه و شیفته اهل بیت علیه‌السلام درباره حضرت بقیه الله(عج) است.
