معرفی منطقه توچال و تله کابین توچال

ساخت تله کابین توچال

پروژه ساخت تله کابین توچال با همکاری شرکت فرانسوی پوما و شرکت اتریشی دوپل مایر در سال 1353 آغاز شد و در سال 1357 اتمام یافت
طبق بند 3 اساسنامه شرکت تله کابین توچال، زمینه فعالیتهای آن به شرح زیر است:

تاسیس تراموای هوایی از ولنجک تا قله توچال البرز و سایر تاسیسات ورزشی
ساخت پارکهای طبیعی، بناهای ویلایی، دریاچهها و سایر بناهای تفریحی
واردات قطارهای برقی، ماشینآلات و سایر تجهیزات مربوطه
انجام سایر اقدامات لازم جهت تاسیس و برقراری مراکز فوق الذکر

تله کابین توچال در انتهای خیابان ولنجک و در 3 کیلومتری میدان تجریش در منطقه شمیرانات واقع شده است.مناظر بسیار زیبا و دلچسب، هوای پاک کوهستان و چشمهسارهای متعدد به پاکی و طراوت منطقه توچال میافزاید و این منطقه را به نقطهای تفریحی و ورزشی تبدیل کرده است. دارای 3 خط اصلی (تله کابین) و 3 خط تله سیژ و یک خط تله اسکی میباشد. این مجموعه همچنین شامل 7 ایستگاه مادر (Drive) و 7 هرزگرد (Tension) است.مجموع طول 3 خط اصلی تله کابین حدوداً 7500 متر میباشد که در بین تــله کابینهای نصب شده در جهان یکی از طــولانیترین خطــوط تله کابین پیوسته محسوب میشود.

وِلِنجَک یکی از محلات شمال شهر تهران واقع در منطقه 1 شهر تهران است. این منطقه مرتفع‌ترین منطقهٔ مسکونی تهران به‌شمار می‌رود و به همین دلیل دمای هوا در آن نسبت به مناطق جنوبی 5 تا 7 درجه خنک‌تر است. خیابان اصلی آن که، همنام محله، ولنجک نامیده می‌شود به دلیل شیب تندش، در میان رانندگان مشهور است ولنجک از جنوب مشرف به بزرگراه چمران و از شمال محدود به دامنه‌های کوههای شمالی شهر، خصوصاً قله توچال می‌باشد.

خیابان ولنجک از ارتفاع 1650 متر از سطح دریا در جنوب آغاز و در ارتفاع 1830 متری از سطح دریا در شمال به پایان میرسد. بنابراین بین ابتدا و انتهای این خیابان 180 متر اختلاف ارتفاع وجود دارد

جاذبه‌های تفریحی توچال

به دلیل آب و هوای خوب و همچنین وجود تله کابین توچال، به‌عنوان یکی از پاتوق‌های مردم تهران به شمار می‌رود. راه آسفالته‌ای که از پایان خیابان ولنجک تا آغاز ایستگاه شماره یک تله کابین کشیده شده‌است به بام تهران معروف است و جایی مناسب برای پیاده‌روی می‌باشد. در راستای این مسیر، چای‌خانه‌ها و رستورانهای بسیاری برپا شده که در دنباله به زمین‌های ورزشی پینت‌بال، تنیس، تیراندازی، اسکیت و باشگاه بدنسازی، و سرانجام به تله کابین توچال می‌رسد

مکان های مهم ولنجک عبارتند از:

بام تهران
تله کابین توچال
سالن اجلاس سران
دانشگاه شهید بهشتی

رودخانهٔ ولنجک رود کوچکی در تهران است.

مسیرتله کابین توچال

این رود در غرب تله‌کابین توچال، جان میگیرد و از غرب ولنجک و شرق زعفرانیه می‌گذرد و گذرگاهش به کانالی بتونی محدود می‌شود؛ سپس در مقابل تپه‌های هتل استقلال به سمت شرق تغییر مسیر می‌دهد و از طریق خیابانهای ولیعصر و کاووسیه، میرداماد و مدرس را قطع می‌کند و با دور زدن تپهٔ پارک طالقانی، در جنوب سه‌راه ضرابخانه و پارک شریعتی و با قطع خیابان شریعتی به آبراه مسیل باختر می‌ریزد.

بام تهران به بخش بالایی ولنجک و قسمت ابتدای تله کابین توچال گفته می‌شود. بام تهران مجموعه‌ای است که بین بخش پارکینگ تله کابین و ایستگاه اول آن بصورت جاده آسفالته بوده و به علت وجود مناظر زیبای کوهستانی و نیز دید زیبا از بالایی‌ترین نقطه شهر تهران موجب شده شهروندان تهران برای استفاده از طبیعت و مناظر زیبا، این جاده را به‌عنوان مسیری تفریحی و محلی برای پیاده‌روی انتخاب کنند. تردد اشخاصی که قصد بالا رفتن از کوه‌های منطقه توچال را دارند و یا قصد استفاده از تله کابین را داراند باعث اهمیت بیشتر مجموعه بام تهران شده‌است.مسیر اصلی دسترسی به ایسگاه اول ولنجک شامل یک مسیر دسترسی اصلی و چند مسیر فرعی است. مسیر اصلی منتهی به ایستگاه اول یک مسیر آسفالت می‌باشد که به واسطه شیب دره محدود شده است.این مسیر که عموما مورد استفاده گروه‌های مختلف مراجعین قرار می گیرد بارزترین مشخصه این مجموعه است.این مسیرهم برای مراجعه کنندگان و هم برای وسایل نقلیه موتوری مورد استفاده قرار می گیرد.اتوبوس هایی که مراجعین را تا ایستگاه اول انتقال می دهند، استفاده کنندگان مجموعه‌های ورزشی مجموعه و کارکنان مجموعه ازجمله که مجازبه ورود به مجموعه با وسیله نقلیه هستند، از این مسیر جهت رسیدن به ایستگاه اول استفاده می کنند، که این امر موجب نارضایتی بسیاری از مراجعین شده است.علاوه بر این سطح آسفالت شده مسیرعلاوه بر این که باعث گرمای مسیر در طول فصول گرم سال می شود، در طی فصول سرد و بارندگی نیزموجب جاری شدن سیلاب می گردد.بین ابتدا و انتهای این مسیر اختلاف ارتفاعی معادل 1084 متر وجود دارد، این مسیر به طور میانگین دارای عرضی برابر 10 متر است. علاوه بر این مسیر اصلی، چند مسیر فرعی نیز به یستگاه اول وجود دارد.این مسیرهای تجهیز نشده خاکی که کمتر شناخته شده اند، بیشترمورد استفاده کوهنوردان قرار می گیرند. ادامه مسیر از ایستگاه اول نیز خاکی است.این مسیرهای فرعی در زمانی که شرایط جوی نامساعد است و یا در هنگام بارندگی تقریبا غیر قابل استفاده می باشند. شاخص‌ترین کاربری این مجموعه تله کابین مجموعه ورزشی ولنجک می‌باشد که در واقع مسیری است برای دسترسی به ایستگاه‌های بالاتر، هتل این مجموعه و پیست اسکی؛ از این رو در طی فصول سرد سال در سطح گسترده ای مورد استفاده علاقه مندان به این ورزش قرار می گیرد.

تله‌کابین توچال در پایان خیابان ولنجک و در 3 کیلومتری میدان تجریش در منطقه شمیرانات واقع شده‌است.

چشم‌انداز کوه‌های توچال از تهران

توچال نام یک قله و همچنین بخشی از دامنه رشته‌کوه‌های البرز است. دامنه توچال مجاور با شهر تهران و قله آن مشرف به این شهر است. مشهورترین و پررفت‌وآمدترین پناهگاه‌ها و جان پناه‌های توچال به ترتیب از شرق به غرب کلک‌چال، شروین، شیرپلا، توچال، اسپیدکمر و پلنگ‌چال است که همگی آنها مشرف به تهران هستند. تله‌کابین توچال (علاوه بر تله‌سی‌یژ مختصر منطقه دربند) دارای بالابر است و پیست توچال تنها مکان قابل اسکی این منطقه است. ایستگاه سوم این تله کابین در 2000 متری از سطح دریا، ایستگاه پنجم در 3000 متری و ایستگاه هفتم در ارتفاع 3700 متری از سطح دریا است. از سال 2003 میلادی مهمانپذیری به نام هتل "توچال" در ایستگاه هفتم تله‌کابین توچال تکمیل و راه اندازی شده است. نمای این هتل از چوب بوده و به هر دو دامنه البرز (تهران در دامنه جنوبی و روستاهای شمال و جاده چالوس در دامنه شمالی) اشراف دارد.

کلک‌چال

کُلَک‌چال نام یکی از کوه‌های شمال تهران و همچنین نام یکی از پناهگاه‌های کوهنوردی در همان محدوده است. پناهگاه کلک چال در شرق میدان تجریش قرار گرفته و ارتفاع آن از سطح دریا 2600 متر و ارتفاع قله آن 3350 متر است‌. این پناهگاه سه مسیر دسترسی دارد: پارک جمشیدیه‌، گلاب‌دره و دره وزباد. پناهگاه دارای تأسیسات آب و برق است و زیر نظر وزارت آموزش و پرورش اداره می‌شود.این پناهگاه در سال 1339 و توسط سازمان پیشاهنگی ساخته شد. در روی برج سفید آن نام گروههای پیش آهنگی به چشم می‌‌خورد. در نزدیکی آمل کوهی به نام کلک‌ چال وجود دارد. به اعتقاد مردم محلی کلک‌ چال خانه دیو سفید بوده است.
ویژگی خاص این محل ارتفاع و آب و هوای خوب آن در تابستان است‌.

کُلَک‌چال ، با ارتفاع قله 3350 متر از سطح دریا است. در سال 1339 و توسط سازمان پیشاهنگی، پناهگاهی بسیار مجهز در ارتفاع 2600 متری از سطح دریا ساخته شد و همنام با قله آن‌را نیز کُلَک‌چال نامیدند. این پناهگاه اکنون زیرنظر وزارت آموزش و پرورش اداره می‌شود. ویژگی و مشخصه این پناهگاه برج سفید رنگی است که در روی سنگ‌های آن نام گروه‌های پیشاهنگی (رسد) به چشم می‌خورد. این پناهگاه سه مسیر دسترسی دارد. مسیر نخست از بوستان جمشیدیه آغاز شده و بیشتر کوهپیمایان از این مسیر بالا می‌روند و در تمام سال قابل استفاده است. دو مسیر دیگر گلاب‌دره و دره وزباد هستند که مناظر دل‌انگیز و پرطراوت آن در فصل بهار به‌ویژه پذیرای دوستداران طبیعت و عاشقان دلخسته کوهستان است. همچنین می‌توان از راه پیازچال، که در پایان بهار کوهستان به طرز باورنکردنی زیباست، از کُلَک‌چال به دیگر پناهگاه‌های کوهنوردی مانند شیرپلا عزیمت نمود. کُلَک‌چال را یخچال پربرف هم معنی کرده‌اند. اما در نزدیکی آمل، پایتخت منوچهر پادشاه پیشدادی ایران در زمان پهلوانی سام نریمان نیای رستم، کوهی و غاری به نام کُلَک‌چال (کُرَک‌چال) وجود دارد که آثاری از زندگی انسان‌های پیش از تاریخ در آن یافت شده است. به اعتقاد مردم محلی این غار خانه دیو سپید بوده است. (حماسه‌سرایی در ایران، ذبیح‌اله صفا) در منظومه حماسی شبرنگ نامه، که در سده هفتم هجری و درباره رزم رستم با شبرنگ فرزند دیو سپید سروده شده است، از نخستین نبرد رستم و شبرنگ در کُلَک‌چال، سخن رفته است.

شیرپلا

پناهگاه کوهستانی در شمال تهران. این پناهگاه در ارتفاع 2750 متری از سطح دریا است و مسیرهای آن از سربند، پس‌قلعه و آبشار دو قلو است. از شیرپلا تا قله توچال معمولاً سه ساعت راه است. این پناهگاه دارای امکاناتی چون خوابگاه با ظرفیت 150 نفر، ناهارخوری، بوفه، لوله‌کشی آب و برق است.

شیرپلا نام یک پناهگاه کوهستانی در البرز مرکزی و شمال تهران است. این پناهگاه در چهل‌وشش سال پیش و در ارتفاع 2750 متری از سطح دریا، و در راه اصلی قله توچال، ساخته شده است. این پناهگاه دارای امکاناتی همچون خوابگاه با ظرفیت 150 نفر ، لوله‌کشی آب، سرویس بهداشتی، برق، ، ناهارخوری و بوفه است. مسیرهای دستیابی به آن از سربند، روستای پس‌قلعه و آبشاردوقلو می‌گذرد. نیمه دوم راه توسط کابل، نرده، پله‌های فلزی و نردبان ایمن گشته است. مدت زمان صعود به آن بر حسب حرکت میانگین، در تابستان سه ساعت و از شیرپلا تا قله توچال معمولاً چهار ساعت راه است و جان‌پناه سنگ‌سیاه (امیری) در نیمه‌های راه قرار دارد.
آبشاردوقلو در ارتفاع 2700 متری از سطح دریا، از ذوب برف‌های رشته کوه البرز شکل می‌گیرد که در زیر پناهگاه شیرپلا در مسیر کوهستانی توچال قرار دارد. نام آن به دلیل دو شاخه شدن آبشار هنگام ریزش از ارتفاع است‌. ارتفاع تقریبی این آبشار، 20 متر است‌. در سرمای زمستان که این آبشار یخ می‌زند، منظره‌ای چشم‌نواز و بی‌مانند به وجود می‌آورد که جز با دیدن، درک این همه زیبایی ممکن نیست. این مسیر در چهار فصل بسیار زیباست. تازه برگ‌های بهاری، خنکای تابستانی، رنگ‌های گوناگون پاییزی و برف سپید و یکدست زمستانی آن هرکدام بیش از دیگری روح‌نواز، دل‌انگیز و چشم‌گیر است. دهکده باستانی پس‌قلعه، با پیشینه‌ای بس کهن، در انتهای منطقه ییلاقی سربند و دربند در دو کیلومتری شمیران قرار گرفته است . این دهکده، از سمت شرق به کوه‌های امامزاده قاسم ، و از غرب به کوه‌های درکه ، از سمت شمال به قله توچال و از جنوب به سربند و دربند محدود می‌شود. روستای کوهستانی پس‌قلعه مسیر اصلی پناه‌گاه‌ها، جان‌پناه‌ها، و دیدنی‌های کوهستان شمال تهران مانند شیرپلا، توچال، اسپیدکمر، شروین، اسون، آبشارسوتک و ... است که هرکدام گفتار جداگانه خود را می‌طلبند.‌ پیشینه این دهکده زیبا به پیش از دوران اسلامی می‌رسد. نشانه‌های برجای مانده از تمدن کهن ایرانی در پیرامون دهکده گواه روشن بر این ادعا است. سفالینه‌های یافت شده در حفاری‌ها، آرامگاه‌های باستانی پیش از اسلام در انتهای آبادی به طرف بند یخچال در کنار چنار قدیمی، آثار تا چندی پیش باقی مانده در مکان کنونی تله‌سی‌یژ از محل شاه‌نشین قصر شاه‌میران، از پادشاهان ایرانی پس از اسلام، و نام‌ها و پسوندهایی مانند شیرزادخان، شیردره‌ای، دیزگران، داراب و … که بر اماکن پیرامون دهکده نهاده شده است تاریخ باستانی این روستا را به ژرفای تاریخ کهن ایران‌زمین و دوران اساطیری می‌رساند . به گفته اهالی دهکده ، در ارتفاعات کوه پس‌قلعه، مکان کنونی ایستگاه تله‌سیژ، کتیبه‌ای وجود داشته بوده که روس‌ها در زمان جنگ جهانی دوم متن آن را که به زبان پهلوی اشکانی بوده ترجمه کردند سپس بخش‌هایی از آن را که سالم مانده بود با خود بردند. همچنین ایشان از وحشی‌گری روس‌ها نسبت به اهالی بی‌دفاع و همچنین ویران نمودن بازمانده‌های دژ پس‌قلعه جهت دستیابی به گنجینه‌ای افسانه‌ای، روایت‌های زیادی در سینه دارند. ریش سفیدان دهکده می‌گویند : کیقباد نخستین پادشاه کیانی که رستم ، جهان پهلوان بزرگ ایران تاج سلطنتی را بر سر او گذاشت و او را پادشاه ایران خواند در بند‌شاه‌نشین پس‌قلعه می‌زیسته است.

پلنگ‌چال

پناهگاه پلنگ چال یکی از پناهگاه‌های کوهنوردی در مسیر صعود به قله توچال واقع در کوهستان البرز در قسمت مشرف بر شهر تهران است.
این پناهگاه در ارتفاع 2550 متری از سطح دریا قرار دارد و مسیر آن از درکه است. این پناهگاه دارای خوابگاهی به ظرفیت 70 نفر است. مدت زمان حرکت از میدان درکه تا رسیدن به پناهگاه پلنگ چال در تابستان، 2 تا دو ساعت و نیم می باشد