اظهارنامه مالیاتی چیست و نحوه ثبت آن چگونه است؟

اگر تا بحال، در دفتر یا شرکتی کار کرده باشید، با موضوعات مالیاتی و اظهارنامه مالیاتی آشنایی دارید. موضوعاتی که اگر اطلاعاتی از آنها نداشته باشیم، در امور اداری دفتر و شرکتمان دچار مشکل خواهیم شد. در  ادامه با آسمونی همراه باشید تا با موضوع اظهارنامه مالیاتی در ایران و نحوه ثبت نام و ارائه آن، آشنا شوید.

اظهارنامه مالیاتی چیست؟

اظهارنامه مالیاتی، به سوابق و پیشینه مالی هر شرکت و یا دفاتر اشخاص حقیقی و حقوقی گفته می شود. سالانه کارمندان هر شرکت، موظف هستند تا تمامی سوابق مالی خود را جمع آوری کنند و تحویل سازمان امور مالیاتی کشور دهند.

نکته: افراد حقیقی، تمامی افراد جامعه را تشکیل می دهند. هر فردی که در جامعه زندگی کند و بتواند تمام حقوق و وظایفش را به نحو احسنت انجام دهد، دارای شخصیت حقیقی است.
افراد حقوقی، بیشتر جلوه تجاری دارند. این افراد افرادی هستند که مالک شرکت، سازمان یا صنفی هستند.

• برای مراجعه به سایت اظهارنامه مالیاتی بر روی لینک زیر کلیک کنید:

https://tax.gov.ir/Pages/HomePage

مهلت ثبت اظهارنامه مالیاتی

سال مالیاتی اظهارنامه مالیاتی

یکی از بحث هایی که برای ثبت اظهارنامه لازم است بدانیم، سال مالیاتی است. به مجموع شروع تا پایان مسائل مالی شرکت، که در طی یک سال رخ می دهند، سال مالیاتی می گویند. ( بدین منظور که شروع فعالیت های مالی صنف یا شرکت شما، از چه زمانی بوده است و زمان اتمام این فعالیت ها در طی سال کی بوده است. کل این فرایند یک سال طول می کشد و به کل این فرایند سال مالیاتی می گویند. فرایندی که کارشناسان با در نظر گرفتن آن، میزان مالیاتی که هر شخص حقیقی یا حقوقی ملزم به پرداخت آن است، تایین می کنند.
استاندارد ترین سال مالی از نظر سازمان امور مالیاتی کشور، از 1 فروردین تا 29 اسفند ماه همان سال است.
نکته: اگر سال مالی اعلام شده از سوی شما با سال مالیاتی منطبق نباشد، درآمد شرکت بر مبنای محاسبه ممیز اداره مالیاتی محاسبه خواهد شد. (بدین منظور که اظهارنامه شما پذیرفته نخواهد شد.را بعد از این اتفاق، مالیات شما تبدیل به مالیات علی الراس خواهد شد و کارشناسان با بررسی مدارک مالیاتی شرکت، مالیات شما را تایین می کنند.)

تاخیر در تحویل اظهارنامه!

بعضی مواقع پیش می آید که مودیان مالیاتی، به موقع و در زمان تایین شده اظهارنامه های خود را ثبت و تحویل نمی دهند.
این دسته از افراد، ضمن اینکه تمامی معافیت های مالیاتی را از دست خواهند داد از تمامی بخشودگی ها نیز محروم خواهند شد. علاوه بر این موارد، مالیات آنها نیز تبدیل به مالیات علی الراس خواهد شد و امور مالی آنها، تحت بررسی کارشناسان قرار می گیرد.

ثبت شکایت اظهارنامه مالیاتی

مودیان محترم مالیاتی می توانند با اعلام شماره نامه برگه ای که به آن معترض می باشند، مشخصات تراکنش های مالی مرتبط را مشاهده و مراتب اعتراض خود را با جزئیات اعلام نمایند. همچنین می توانند نماینده یا وکیل خود را مشخص و به سازمان امورمالیاتی کشور معرفی نمایند.
پس از تکمیل اطلاعات فرم اعتراض، درخواست مودی از طریق پرتال به سامانه سنیم ارسال می گردد و کد رهگیری جهت پیگیری های آتی نمایش داده می شود.

•  مهلت اعتراض در اولین مرحله یعنی اعتراض به برگه تشخیص مالیات برابر با 30 روز بعد از اعلام نتیجه توسط ممیز مالیاتی می باشد.
•  این مهلت برای مرحله دوم ثبت اعتراض مالیاتییعنی اعتراض به رای ممیز کل و انجام شکایت در هیات حل اختلاف مالیات 20 روز می باشد.
•  در صورتی که بعد از صدور رای هیات حل اختلاف مالیات هم هنوز به نتیجه اعتراض دارید، 20 روز دیگر برای اعتراض و بررسی مالیات در هیات حل اختلاف تجدید نظر فرصت خواهید داشت.
•  در نهایت اگر رای هیات حل اختلاف تجدید نظر هم نتوانست شما را قانع کند، 20 روز برای انجام آخرین مرحله اعتراض فرصت خواهید داشت. در این مرحله اعتراض شما در شورای عالی مالیاتی مورد بررسی قرار گرفته و رای نهایی صادر می شود. رای صادر شده در این مرحله قابل اعتراض نمی باشد.

انواع اظهارنامه مالیاتی

♦ اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی 

بخش عمده ای از مالیات دهندگان کشور، شامل این دسته می باشند. اشخاص حقیقی با توجه به نوع و حجم فعالیت خود در جامعه، در گروه ­های عملکردی مختلف تقسیم­ بندی می­ شوند و با توجه به فعالیتشان، مالیات می پردازند.

♦ اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی

کلیه اشخاص و شرکت های حقوقی که در اداره ثبت شرکت ها، به ثبت رسیده اند، جزو این دست از افراد حساب می شوند و باید مالیات خود را بپردازند.

♦ مالیات بر ارث

مالیات بر ارث جزو مواردی است که معمولا افراد در طول زندگی با آن برخورد می­کنند. پس از فوت شخص، اموال و دارائی های باقیمانده از او بین وراث تقسیم خواهد شد.این مالیات به ورثه تعلق می گیرد و ورثه در قبال دارائی به ارث رسیده موظف به پرداخت مالیات می گردد.

♦ اظهارنامه مالیات بر املاک

این اظهارنامه مربوط به اجاره، رهن، خرید و فروش املاک و یا مستغلات خالی بوده و مودی باید اظهارنامه املاک را به سازمان مالیات اعلام نماید.

♦ اظهارنامه مشاغل خودرویی

این اظهارنامه مربوط به صاحبان مشاغل خودرویی شامل رانندگان تاکسی، اتوبوس، کامیون، خودروی باری، عمومی و راهسازی می باشد که از خودرو کسب درآمد می کنند. 

♦ اظهارنامه انحلال شرکت

این اظهارنامه مربوط به شرکت هایی است که باتوجه به قوانین تصمیم به انحلال شرکت گرفته اند.

شرکت ها بایستی اظهارنامه ای حاوی سود و زیان شرکت تنظیم کرده و حداکثر شش ماه پس از انحلال آن شرکت به سازمان امور مالیاتی کشور تقدیم کنند.

♦ اظهارنامه حبس و نذر و وقف

اموالی که به وسیله وصیت اشخاص یا نذر آن ها به وارث منقل می گردد هم، مشمول مالیات می شوند. در چنین شرایطی، که منفعت مالی به شخص می رسد، این مالیات مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی خواهد بود و می باید مالیات بر وقف، حبس و نذر در مورد آن به اجرا درآیند.

♦ اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده

بر طبق تعریف سازمان امور مالیاتی کشور، ارزش افزوده نوعی مالیات چند مرحله ای است. در هر مرحله ای که در زنجیره واردات، تولید و توزیع می باشید، باید برای فرستادن یا انتقال خدمات و محصولات به زنجیره بعدی، این مبلغ را اخذ نموده و به سازمان مالیاتی کشور ارائه دهید.

اظهارنامه مالیاتی شامل چه کسانی میشود؟

♦ افرادی که ملزم به تحویل اظهارنامه مالیاتی هستند

سازمان امور مالیاتی، شرایطی را برای افراد تعریف کرده است. هر فردی که دارای شرایط زیر باشد، باید اظهارنامه خود را ثبت کند و مالیات بپردازد.

• کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که فعالیت آنان در ایران بوده و معاف از مالیات نیستند.

• کلیه اشخاص و اتباع غیر ایرانی (حقیقی و حقوقی) که در ایران مشغول فعالیت هستند.

• کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی ایرانی که محل اقامت آنها، کشور دیگری است اما درآمد آنها از داخل ایران می باشد.

• کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از ایران مشغول فعالیت هستند و درآمد آنها از خارج از ایران تامین می شود.

♦ افرادی که ملزم به تحویل اظهارنامه مالیاتی نیستند

گروه ها و نهادهایی که زیر نظر دولت کار می کنند، ملزم به ثبت اظهارنامه مالیاتی نیستند. این گروه ها عبارتند از :

• شهرداری ها و سازمان های زیر مجموعه آنها در کل کشور
• کلیه وزارت خانه ها و موسسات دولتی
• کلیه ادارات و سازمان های عمومی که از بودجه دولتی استفاده می کنند.
• شرکت های تعاونی دانش آموزان
• شرکت های تعاونی دانشجویان
• اقوام عشایر کشور
• کلیه افرادی که مشغول صیادی هستند
• کلیه افراد کارگر کشور

مدارک مورد نیاز برای ثبت اظهارنامه مالیاتی

برای پیگیری و صحت یابی اظهارنامه تحویل داده شده، لازم است تا مدارکی را به سازمان امور مالیاتی تحویل دهیم. مدارک مورد نیاز عبارتند از :

• مجوز فعالیت صنفی و شرکتی از صنف مربوطه
• شماره ثبت شرکت
• سند محل فعالیت یا اجاره نامه محل کار
• مدارک شرکت ( اعم از اساسنامه، زمینه فعالیت شرکت و .... )
• کارت ملی و شناسنامه اعضاء هیات مدیره
• کد رهگیری
• گواهی حساب های سال قبل
• اسناد پرداخت های مالیاتی تایید شده توسط سازمان امور مالیاتی
• کلیه های قرارداده های انجام شده با افراد حقیقی، حقوقی و ارگان های دولتی
• صورتحساب سود و زیان دوره قبل و حساب تعدیل سنواتی
• تراز نامه اشخاص حقیقی و حقوقی
• درآمد و سود فروش داخلی و خارجی
• سود و زیان حاصله از فعالیت شرکت 
• فرم گردش حساب شرکت همراه با مهر شرکت یا موسسه
• بهای کالا ها و خدمات ارائه شده به مشتری
• کارت بازرگانی ( در صورت موجود بودن. )
• بقیه اسنادی که اداره دارایی به آنها نیاز دارد ( پرداخت های بیمه ای و ... )

♦ برخی از اطلاعات مورد نیاز 

برای ثبت اظهارنامه خود، علاوه بر مدارک گفته شده، لازم است تا اطلاعاتی را نیز به سازمان امور مالیاتی کشور بدهید. اطلاعات لازمه عبارتند از :

• اطلاعات مالکین
• اطلاعات سرمایه‌گذاری خارجی (در صورت وجود)
•  فهرست دفاتر رسمی ثبت شده
• اطلاعات مجوزهای تأسیس و بهره‌برداری
• اسامی اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل
•  تعداد کارکنان شرکت
• جزییات پذیرش بورس سهام
• درآمدهای معاف شده
• درآمدهایی که مالیات آنها قبلا به صورت مقطوع پرداخت شده است
• استهلاک زیان سنواتی ( در صورتی که شما در سال های قبل زیان کرده باشید، رسیدی از طرف دفتر دارایی دریافت می کنید به نام زیان سنواتی. با درج اطلاعات درج شده داخل رسید، درون اظهارنامه خود، با بررسی کارشناسان می توانید از سال های آتی مالیات کمتری پرداخت کنید تا زمانی که وضع مالی شما بهتر شود. )
• پرداخت‌های مربوط به اظهارنامه
•  معافیت‌ ها و بخشودگی‌ های مالیاتی
• توسعه، نوسازی و بازسازی واحد های صنعتی و معدنی
•  معافیت‌ ها و بخشودگی‌ های درآمد حاصل از فعالیت‌ های خارج از کشور ( در صورت وجود )
• فعالیت‌ های حاصل از توافقنامه‌ های مالیاتی
•  ثبت کمک‌ های مالی پرداختی 
•  موجودی مواد و کالا ( در صورت وجود )
• ترازنامه
• صورت سود و زیان
• گردش حساب سود (زیان) انباشته
• سرمایه موجود
• انواع محصولات اصلی به ترتیب بیشترین فروش ( در صورت وجود )
• بهای تمام شده‌ی کالای فروش رفته ( در صورت وجود )
• درآمد ناخالص از ارائه‌ی خدمت
•  فهرست صادرات و مابازاءِ دریافتی
•  بهای تمام شده‌ از خدمات

نحوه ثبت نام اظهارنامه الکتریکی

• اگر پرونده مالیاتی ندارید، در اولین قدم لازم است تا پرونده مالیاتی خود را تشکیل دهید و نام کاربری و رمز عبور خود را دریافت کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تشکیل پرونده مالیاتی خود، به پست تشکیل پرونده مالیاتی، در سایت آسمونی مراجعه کنید.
• در قدم بعدی لازم است تا شما به سامانه امور مالیاتی کشور بروید.
• بعد از باز کردن سایت، شما با مطالب گوناگون و مختلفی مربوط مالیات برخواهید خورد. اگر کمی سایت را پایین بکشید به گزینه اظهارنامه الکترونیک را میبینید. روی آن گزینه کلیک کنید.

• بعداز کلیک بر روی اظهارنامه الکترونیک، لیستی از انواع اظهارنامه های الکترونیک برای شما باز خواهد شد. با توجه نوع مالیات پرداختی شما، نوع اظهارنامه مد نظر خود را انتخاب کرده و بعد بر روی آن کلیک کنید.

• بعد از کلیک بر روی اظهارنامه مد نظر خود، صفحه ای برای شما باز می شود که در آن توضیحات مربوط به آن اظهارنامه و اطلاعات مورد نیاز برای ثبت آن اظهارنامه وجود دارد. در انتهای آن صفحه هم گزینه ای با نام ورود به سامانه اظهارنامه .... وجود دارد. بعد از بررسی کامل و مطمئن شدن از کار خود، در صورتی که مایل به ادامه کار بودید روی آن گزینه کلیک کنید.

• بعد از کلیک بر روی آن گزینه، به صفحه ای هدایت خواهید شد که برای ورود به پرونده مالیاتی تان، نام کاربری و رمز عبور می خواهد. با تکمیل نام کاربری و رمز عبورتان، وارد درگاه خواهید شد و با پر کردن اطلاعات خواسته شده، می توانید اظهارنامه خود را تکمیل و ثبت کنید.

اظهارنامه علی الراس

بعد از ثبت اظهارنامه، اظهارنامه توسط کارشناسان صحت سنجی می شود. اگر در اظهارنامه داده شده مشکلی باشد و اطلاعات درج شده متناسب با اطلاعات سازمان نباشد و یا اشتباه درج شده باشند، کارشناسان اظهارنامه را رد می کنند. در این صورت مالیات شما علی الراس خواهد بود. بدین صورت که تمام دارایی و درآمد شما از اول و توسط کارشناسان چک و بررسی خواهد شد.

عوامل محاسبه علی الراس مالیات

• ارائه مدارک مورد نیاز، پس از مهلت قانونی
• عدم ارائه مدارک مورد نیاز به کارشناس
• غیر قابل رسیدگی بودن مدارک ارائه شده توسط کارشناسان
• ثبت اشتباه سود و زیان
• سود، زیان و ترازنامه شرکت، غیر استاندارد باشند. (سود، زیان و ترازنامه ارائه شده توسط شرکت، مشکل داشته باشند و با هم همخوانی نداشته باشند.)