خانه زینت الملوک

باغ زینت‌الملک یا زینت‌الملوک یکی از آثار به جای مانده از دوره قاجار است که ساخت آن در حدود سال 1290 (ه. ق) توسط علی محمد خان قوام الملک دوم آغاز و در سال 1302 (ه. ق) به اتمام رسیده‌است. خانه قاجاری زینت الملک تنها خانه ای در شیراز است که کل سطحش زیرزمین دارد. در سال 59 و درهنگام جنگ تحمیلی این خانه برای مدتی جایگاه نگه داری جنگ زده های خوزستانی بوده است که در همین مدت بخشی از یکی اتاق ها دچار سوختگی می شود که اکنون بهسازی شده است.سقف بیشتر اتاق های این خانه چوبی است که با نقاشی تصاویر گوناگونی از حیوانات، پرندگان و گل و بوته آراسته شده‌است.در زیرزمین این بنا موزه مشاهیر فارس همراه با مجسمه‌های مشاهیر فارس برپا شده است.در ضلع غربی نارنجستان قوام ، عمارتی زیبا قرار دارد که به دلیل سکونت خانم زینت الملک قوامی ، دختر قوام‌الملک چهارم، به این نام معروف است. این عمارت که به فاصلهٔ یک کوچه با خانه قوام قرار دارد و به وسیلهٔ یک راه زیرزمینی با آن در ارتباط است، در حقیقت اندرونی خانهٔ قوام و محل رفت‌وآمد محارم بود. در ورودی خانه زینت‌الملک معرق‌کاری شده‌است و با عبور از هشتی، یک راهرو با زاویه شمال شرقی به حیاط راه می‌یابد. در حیاط علاوه بر ازاره‌های سنگی حجاری شده و مشبک، دو باغچه زیبا و حوض بزرگ و کوچک مشاهده می‌شود. کاشی‌کاری هفت رنگ هلالی که در پیشانی ساختمان جا گرفته از زیبایی خاص برخوردار است و تصاویر خورشید، دو فرشته، دو شیر شمشیر به دست همراه با آیه نصرمن‌الله و فتح‌قریب به چشم می‌خورد. به جز ایوان بدون سقف در شرق حیاط، در اطراف حیاط 20 اتاق وجود دارد که به یکدیگر راه دارند. ساختمان غربی بنا دارای تالار شاه‌نشین آینه‌کاری و گچ‌بری با تصاویر اروپایی است. این ساختمان در سه ضلع دارای زیرزمین بسیار وسیع و گسترده‌ای است که امروزه از آن به عنوان نگارخانه استفاده می‌شود. در این موزه تمامی شخصیتهای برجستهٔ شیراز به صورت مجسمه برای بازدید مردم در آمده‌اند.

بنای اندرون زینت الملک مربوط به دوره قاجار

است و در شیراز ، خیابان لطفعلی خان زند واقع شده و این اثر در تاریخ 10 آذر 1354 با شماره ثبت 938 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.