چرا انسان خدا را فراموش می کند؟

آسمونی : وسوسه های شیطان ، تعلق به دنیا و گناه از علل فراموش کردن پروردگار است و در مقابل با نماز ، قرآن ، تفکر در آیات الهی و استفاده از استدلال و برهان می توان یاد خدا را در دلها زنده ساخت.

ذکر خدا آثار با برکتی دارد از جمله :

1 - تقید به اطاعت از خدا

2 - خضوع و فروتنی

3 - عشق به عبادت

4 - آرامش و اطمینان

5 - توجه خدا به بنده

6 - محبت خدا نسبت به بنده 

آیاتی از قرآن دلالت دارند که کافران، تبه کاران، مشرکان و ملحدان ، مبدأ و معاد و در نتیجه خدا را فراموش کرده اند .

قرآن در این باره می فرماید : "مانند کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند و در نتیجه خدا هم آنها را فراموش کرد مورد لطف قرار نداد، ایشان خودشان فاسق هستند ." 

همچنین در آیه دیگر از زبان کافران می گوید:" زندگی ما جز زندگی دنیا نیست و می میریم و زنده می شویم و ما را جز روزگار هلاک نمی کند ، این چنین شخصی خدا و معاد را فراموش کرده است.

در آیه دیگر آمده: "و به آنها می‏ گویم: بچشید عذاب جهنم را! بخاطر این که دیدار امروزتان را فراموش کردید، ما نیز شما را فراموش کردیم و بچشید عذاب جاودان را به خاطر اعمالی که انجام می‏ دادید!

در آیه دیگری خطاب به کافران گفته می‏ شود: "امروز شما را فراموش می‏ کنیم همان‏گونه که شما دیدار امروزتان را فراموش کردید و جایگاه شما دوزخ است و هیچ یاوری ندارید! 

نکاتی که از این آیات استفاده می شود :

1 - با توجه به معنی کلمه نسیان استفاده می شود که معرفت خداوند سابقه ی فطری داشته و کافران و مشرکان و تبه کاران در اثر آلودگی به طبیعت آن را فراموش کرده اند . خداوند نسیان را فقط در مورد مومنان یا اهل کتاب به کار نمی برد . بلکه به هر کس که مبدأ و معاد را نمی پذیرد ، نسبت نسیان می دهد و می فرماید : شما مبدأ و معاد را فراموش کرده اید .

2 - این که فراموش کردن خدا سبب "خود فراموشی" می‏ شود، دلیل آن نیز روشن است، زیرا از یک سو فراموشی پروردگار سبب می‏ شود که انسان در لذات مادی و شهوات حیوانی فرو رود، و هدف آفرینش خود را به دست فراموشی بسپارد و در نتیجه از ذخیره لازم برای فردای قیامت غافل بماند.

از سوی دیگر فراموش کردن خدا همراه با فراموش کردن صفات پاک او است که هستی مطلق و علم بی پایان و غنای بی انتها از آن او است و هر چه غیر او است وابسته به او و نیازمند به ذات پاکش می‏ باشد، و همین امر سبب می ‏شود که انسان خود را مستقل و غنی و بی نیاز بشمرد، و به این ترتیب واقعیت و هویت انسانی خویش را فراموش کند.

3 - این آیات همگی بر این مطلب گواه هستند که فراموش کردن خدا نه تنها امکان دارد که متأسفانه محل ابتلاء تمام انسانها نیز می باشد و متأسفانه حتی عده ای از مسلمانان در شرایطی خدا را فراموش می کنند. منتهی گاهی این فراموشی دائمی بوده که بسیار خطرناک و موجب عذاب دردناک اخروی است.

چنانکه خدا می فرماید: "خدا بر دلها و گوشهای آنان مهر نهاده و بر چشمهایشان پرده‏ ای افکنده شده و عذاب بزرگی در انتظار آنهاست‏ ." و گاهی موقت است و امید باز گشت به حالت اولیه و زنده شدن یاد خدا و نجات وجود دارد . قرآن در این زمینه می فرماید:"پرهیزگاران هنگامی که گرفتار وسوسه ‏های شیطان شوند، به یاد خدا و پاداش و کیفر او می ‏افتند و در پرتو یاد او، راه حق را می‏ بینند و ناگهان بینا می ‏گردند." 

علل فراموشی خدا :

1 - شیطان یکی از عوامل موثر در فراموشی خدا می باشد . در این باره در قرآن آمده است : "شیطان بر آنان مسلّط شده و یاد خدا را از خاطر آنها برده آنان حزب شیطانند ! بدانید حزب شیطان زیانکارانند! "‏

تمام تلاش شیطان این است که سرمایه خدا خواهی را از انسان بگیرد و اگر کسی این سرمایه را باخت ، خودش را از یاد می برد.

2 - تعلق به دنیا عامل مهمی در فراموش کردن خداوند می باشد؛ چرا که با جاذبه ها و زرق وبرق هایش موجبات دل بستگی افراد را فراهم می سازد به همین جهت حضرت علی (ع)فرمودند:" به آنچه نزد خدا است جز با بریدن از دنیا نمی توان رسید ." 

3-  گناه و نافرمانی پروردگار متعال همچون پرده ای است که بین انسان و خدا آویخته می شود و موجب می شود انسان خدا و مبدأ هستی خویش را فراموش کرده از او غافل گردد . چنانکه از امام رضا (ع) نقل شده است که آن حضرت در جواب مردی که سؤال کرد چرا خدا در پرده می باشد؟ فرمود: به خاطر گناه زیادی که اشخاص مرتکب می شوند.

در مقابل ما وظیفه داریم ذکر و یاد خدا را همواره در دل خود و دیگر افراد جامعه زنده نگه داریم. همانطور که خداوند می فرماید: "مانها که خدا را در حال ایستاده و نشسته، و آن گاه که بر پهلو خوابیده‏اند، یاد می‏کنند."زنده کردن یاد خدا به هر نحو ممکن است و لازم نیست که حتما به نحو خاصی باشد،

ولی با وجود این در دین برای زنده کردن یاد خدا اسباب و روش های خاصی نیز معرفی شده است از جمله :

1 - نماز ، قرآن می فرماید: "و نماز را برای یاد من بپا دار."

2 - ارتباط و تماس با قرآن، خداوند می فرماید: "این ها را که بر تو می‏خوانیم، از نشانه‏ های حقّانیّت تو است، و یادآوری حکیمانه است".

3 - تفکر در آسمانها و زمین آیات الهی، قرآن می فرماید: "در اسرار آفرینش آسمانها و زمین می‏ اندیشند و می‏ گویند بار الها ! اینها را بیهوده نیافریده ‏ای ! منزهی تو ! ما را از عذاب آتش ، نگاه دار !".

4 - توجه به صفات الهی، خداوند می فرماید:"مشرق و مغرب، از آن خداست ! و به هر سو رو کنید، خدا آنجاست ! خداوند بی‏نیاز و داناست ! و چون خدا در همه جا حضور دارد، پس هر کجا رو آری ، خدا در آنجا حاضر است . نتیجه اینکه مواظب خود باش تا حرمت نگه داری.

ذکر و یاد خداوند آثار و برکات فراوانی در زندگی انسان دارد از جمله :

1 - تقید به اطاعت از دستورات پروردگار متعال.

2 - خضوع و فروتنی نسبت به پذیرش حق و حقیقت و بندگان ضعیف خداوند.

3 - عشق به عبادت.

4 - آرامش و اطمینان.

5 - جلب توجه و محبت خداوند به بنده و....

امید است همه بتوانیم ازاین برکات بهره مند بشویم.