زمان مطالعه: 3 دقیقه
اصول شش­گانه (انقلاب سفید)

اصول شش­گانه (انقلاب سفید)

 اصول شش­گانه (انقلاب سفید) انقلاب سفید رژیم پهلوی که در اولین گام از اجرای سیاست­ های ضد دینی و ضد اسلامی...

 اصول شش­گانه (انقلاب سفید)

انقلاب سفید
انقلاب سفید
انقلاب سفید

رژیم پهلوی که در اولین گام از اجرای سیاست­ های ضد دینی و ضد اسلامی خود در مقابل علما و روحانیون ناکام ماند، تلاش کرد از طریق دیگری این سیاست­ ها را پیگیری کند. بر این اساس، محمدرضا پهلوی در 19 دی 1341 (سالروز تصویب اصلاحات ارضی) به طور رسمی اعلام کرد، قصد دارد اصول شش گانه­ ای را به رفراندوم (همه پرسی) بگذارد. 1. الغای رژیم ارباب رعیتی 2. ملی کردن جنگل­ ها در سراسر کشور 3. فروش سهام کارخانجات دولتی 4. سهیم کردن کارگران در منافع کارگاه ­های تولیدی و صنعتی 5. اصلاح قانون انتخابات 6. ایجاد سپاه دانش به منظور اجرای تعلیمات عمومی و اجباری. این اصول که شاه به آن­ها نام «انقلاب سفید» داده بود، در حقیقت همان دستور­العمل­ ها و اصلاحاتی بود که آمریکا به کشورهای توسعه نیافته و پیرامون خود اعلام کرده بود.  اصول فوق، با جملاتی زیبا و سنجیده معرفی شده بود که مخالفت با آن­ها، مخالفت با منافع عمومی و مصالح ملی قلمداد می ­گردید.

در واکنش به این اقدام شاه، امام خمینی بار دیگر مراجع قم را به تشکیل جلسه و اخذ تصمیم فراخواند. در آن جلسه نتیجه بر آن شد که نماینده­ای از سوی رژیم دعوت شود تا انگیزه شاه را از طرح این لوایح توضیح دهد. گفتگوی چند باره علما با نماینده شاه (بهبودی) و عدم پاسخ مناسب به پرسش ­ها و پیشنهادهای علما بی­ نتیجه ماند و سبب شد که روحانیون خود نماینده­ای (آیت ا... آقا روح ا... کمالوند) به نزد شاه روانه کنند. شاه نیز به جای اینکه توضیح روشنی به پرسش­ های نماینده علما بدهد، می­ گوید: اگر آسمان به زمین بیاید و زمین به آسمان برود من باید این برنامه را اجرا کنم، زیرا اگر (این کار را) نکنم از بین می­روم. با این سخنان شاه، برای امام خمینی و سایر علما روشن شد که اصول ادعایی محمدرضا پهلوی مورد حمایت کامل آمریکاست تا جایی که ادامه سلطنتش به اجرای لوایح بستگی دارد.

امام خمینی­ (ره) در واکنش به اصرار شاه بر انجام رفراندوم، در 2 بهمن 1341 طی اعلامیه ­ای آن را تحریم کرده و رفراندوم را اجباری نامید که در مقابل حکم اسلام و قانون اساسی بی­ارزش است. امام خمینی که این اعلامیه را در پاسخ به استفتای جمعی از متدینان تهران نگاشته است به اشکالاتی نظیر پیش‌بینی نشدن آن (رفراندوم) در قانون، روشن نبودن مقام صالحه اجرای آن در قانون، کم بودن مهلت بررسی، کافی نبودن معلومات رأی دهندگان برای بررسی و وجود جو زور و فشار اشاره می­ کند. به دنبال انتشار این اعلامیه، بازار تهران تعطیل شد و کسبه با سردادن شعارهایی علیه رفراندوم به تظاهرات پرداختند. گروهی از مردم و دانشجویان مسلمان دانشگاه تهران نیز تظاهراتی برپا کردند که مورد هجوم پلیس قرار گرفته و تعدادی از آن­ها مجروح و دستگیر شدند. در قم نیز تظاهرات مردمی با حمله پلیس و مجروح شدن و دستگیری عده ­ای مواجه شد.

شاه درصدد برمی‌آید با سفر به قم در جهت کنترل اوضاع اقدام نماید. ولی در سفر خود به قم با عدم استقبال و بی‌اعتنایی مواجه می‌شود و در واکنش بدین وضع، طی یک سخنرانی روحانیت را با تعابیر موهن «ارتجاع سیاه» و بدتر از «ارتجاع سرخ» مورد حمله قرار می‌دهد. سرانجام در 6 بهمن، رفراندوم انجام گردیده و اعلام می‌شود که اصول پیشنهادی شاهنشاه به تصویب ملت رسید. «کندی» رئیس‌جمهور وقت آمریکا پیروزی شاه را تبریک می‌گوید و سفیر انگلیس رضایت ملکه انگلیس را به اسدا... عَلَم نخست وزیر اعلام می‌نماید و رادیو مسکو برنامه اصلاحی شاه را می‌ستاید. 

امام خمینی به علما و مراجع پیشنهاد می‌کند در ماه رمضان که از 8 بهمن آغاز می‌شد - از شرکت در نماز جماعت و سخنرانی خودداری نموده، همه مساجد کشور تعطیل گردد و دلایل آن نیز به عموم مردم اعلام شود. به دنبال این حرکت وضعیت فوق‌العاده‌ای در کشور پدید آمده و مساجد در پاره‌ای از شهرها تعطیل می‌گردد و ماه رمضان در هاله‌ای از تردید و سکوت آغاز می‌گردد.

شاه نیز در 23 اسفند 1341 طی سخنانی در پایگاه وحدتی دزفول، از مراجع و روحانیان به زشتی یاد کرد و نسبت به یک سرکوب قریب الوقوع هشدار داد. امام خمینی نیز با صدور اعلامیه‌ای نوروز 1342 را عزای عمومی اعلام می‌کند و در جلسه‌ای با مراجع و علمای قم از آنها نیز درخواست می‌نماید چنین اقدام کنند که برخی با این اقدام مخالفت می‌نمایند، ولی آیات عظام میلانی، شریعتمداری، روحانی و بهبهانی در اعلامیه‌های جداگانه و چهل و شش نفر از علمای سرشناس تهران در اعلامیه مشترک، عید نوروز را عزای عمومی اعلام می‌کنند. این واکنش وضعیت ویژه‌ای را در کشور پدید می‌آورد و سرآغاز دور تازه‌ای در مسیر تحولات این مقطع می‌گردد.

بیشتر بخوانید:

علت قیام 15 خرداد 1342

نظر خود را درباره «اصول شش­گانه (انقلاب سفید)» در کادر زیر بنویسید :
لطفا شرایط و ضوابط استفاده از سایت آسمونی را مطالعه نمایید
ارزیابی مهاجرت
: برای دریافت مشاوره درباره اصول شش­گانه (انقلاب سفید) فرم زیر را تکمیل کنید

هزینه مشاوره ۳۰ هزار تومان می باشد

پاسخ مشاوره شما ظرف 1 روز کاری در پنل شما درج می شود و پیامک دریافت می کنید


دسته بندی های وب سایت آسمونی

آسمونی شامل بخش های متنوعی است که هر کدام از آنها شامل دنیایی از مقالات و اطلاعات کاربردی می باشند، شما با ورود به هر کدام از دسته بندی های مجله اینترنتی آسمونی می توانید به زیردسته های موجود در آن دسترسی پیدا کنید، برای مثال در دسته فیلم و سینما؛ گزینه هایی مثل نقد فیلم، معرفی فیلم ایرانی، فیلم بین الملل، انیمیشن و کارتون و چندین بخش دیگر قرار دارد، یا بخش سلامت وب سایت شامل بخش هایی همچون روانشناسی، طب سنتی، نکات تغذیه و تناسب اندام می باشد.