زاینده رود من کو؟

زاینده‌ رود یکی از مشهور‌ترین و بزرگ‌ترین رودخانه‌های ایران است. این رودخانه که به زنده‌رود نیز مشهور است در زندگی مردم اصفهان تاثیر زیادی دارد و شاهرگ حیاتی این شهر است. مردم اصفهان به صورت مستقیم و غیر مستقیم به این رودخانه وابسته‌اند و شغل‌های بسیاری در اصفهان بر اساس ارتباط مردم با زاینده‌رود وجود دارد. بسیاری از ساکنین قدیمی اصفهان، خشکی زاینده رود را در گذشته به یاد نمی‌آورند و معتقدند وقتی زاینده‌رود خشک است تمام خاطراتشان با زاینده‌رود از بین رفته‌است. ما در این بخش آسمونی در مورد زاینده‌ رود و خشکی آن بیشتر صحبت می کنیم و متن آهنگ زاینده‌ رود من کو را در پایان منتشر می کنیم. 

علت خشک شدن زاینده رود چیست؟

خشک شدن زاینده رود از اوایل دهه 70 شروع شد! آب زاینده رود را در اسفند سال 1378 به شهر یزد منتقل کردند و دقیقاً یک سال بعد زاینده رود خشک شد. برداشت بی رویه آب از این رود باعث خشک شدنش شد. از سال 1386، دیگر زاینده رود جریان خود را از دست داد. خشکسالی چند ده ساله هم در رشته کوهای زاگرس دلیل دیگر این رود بوده است.

البته زاینده رود دلایل دیگری هم داشته که بخاطر مدیریت کاملاً غلط و خطاهای انسانی بوده است. مثلاً الگوی کشت نامناسب در سمت پایین دست زاینده روز یکی از خطاهای انسانی در این قضیه بوده است. یا انتقال صنایع عمده مثل ذوب آهن اصفهان، پالایشگاه نفت، پتروشیمی اصفهان، صنایع شیمیایی، فولاد مبارکه، شرکت نفت سپاهان و دیگر صناید ازجمله تصمیم ها و مدیریت های اشتباه بوده اند. وقتی تمام این صنایع از آب زاینده رود استفاده کنند قطعاً باعث خشک شدن رود خواهد شد.

این احساس در بین بسیاری از مردم اصفهان وجود دارد، احساسی که با ادامه داشتن خشکی زاینده‌رود ادامه خواهد داشت و هر روز تاثیرش بر مردم اصفهان بیشتر خواهد شد. مردمی که مدت‌هاست خاطرات خود را در کنار زاینده‌رود پرآب از یاد برده‌اند. خشکی رودخانه زاینده رود پل‌های تاریخی و بخصوص سی و سه پل را در معرض خطر قرار داده است و کاهش سطح آب سفره های زیرمینی و افزایش سطح تبخیر از جداره های بناها، سایر آثار را نیز در دراز مدت با مشکل روبه رو می سازد. بناهای تاریخی اصفهان نیز به واسطه نوع ملات به کار رفته در آن، همگی با آب پیوندی دیرینه دارند و قطع شدن آب در شهر اصفهان و کاهش آب های زیرزمینی به این بناها لطمه جدی می زند.  

وضعیت زاینده رود در بهمن 1400 چگونه است؟!

خوشبختانه با توافق استانداری اسفهان، جهاد کشاورزی و صنف کشاورزان، از تاریخ 12 بهمن 1400 به مدت 10 روز آب زاینده رود برای کشت کشاورزان رهاسازی می شود. این آبِ رهاشده در تاریخ 14 بهمن 1400 به سی و سه پل رسید. مردم می توانند در همین چند روز اندک برای تماشای جریان آب در زاینده رود به این پل تاریخی سر بزنند. در قسمت بعدی، شعر در مورد زاینده رود در اختیار شما عزیزان قرار گرفته است.

شعر زاینده رود من کو با صدای علیرضا افتخاری

آن رود زندگی ساز

دارو ندار ما بود در شهر روشنایی

آیینه دار ما بود ای دوستان بگویید

زاینده رود من کو؟ دنیای خاطراتم

بود و نبود من کو؟ یادش بخیر خواجو

با آن همه ترانه امشب گلوی من را

بغضی به هم فشرده از دوری تو ای رود

در من ترانه مرده باید تو را دوباره

از جان و دل صدا  کرد مواج و عاشقانه

ای زنده رود برگرد خواندم برایت امشب

از دل دعای باران برگرد تا بمانی

آیینه ی صفاهان  

• آهنگساز و تنظیم کننده: محمد رضا چراغعلی
• خواننده: علیرضا افتخاری
• شاعر: سعید بیابانکی