نام ماه ها و سال ها چیست؟

•  علی از پدرش پرسید: مگر الان ماه شهریور نیست؟ پدر جواب داد: بله درست است الان ماه  شهریور است، آخرین ماه فصل تابستان.
• علی گفت: پس مثلا چرا می گویند ماه رمضان؟ پدر گفت: معلوم می شود که حواست خیلی جمع است. ماه شهریور یک ماه شمسی و ماه رمضان یک ماه قمری است. در ماه رمضان مسلمانان روزه می گیرند.
• علی گفت: ماه شمسی و قمری چه  فرقی باهم دارند؟
• پدر گفت: برو کتاب دایرة المعارف کودکان و نوجوانانت را بیاور تا جوابت را پیدا کنی.
• علی دوجلد دایرة المعرف کودکان و نوجوانان را آورد و در کنار پدر نشست.
• پدر و علی فهرست مطالب را با دقت نگاه کردند و سرانجام  در صفحه ی 928 جلد دوم ، پاسخ سوال مورد نظر علی  را پیدا کردند.

شاید برای شما هم چنین پرسشی پیش آمده باشد. پس مطالب زیر را همراه با علی و پدرش بخوانید:

منظور از مبدأ تاریخ، زمان وقوع حادثه ای است که ملتی آن را برای خود مبدأ قرار داده و زمان  را با آن می سنجند.

مهمترین سال های تاریخ جهان

•  سال خورشیدی

برابر است با 365 روز و 6 ساعت که زمان گردشی کره زمین به دور خورشید است. سال شمسی (خورشیدی) مخصوص کلدانیان  بوده که بعد از بین رفتن کلدانیان، ایرانیان آن را معمول کردند.

سال کبیسه

سال خورشیدی را 365 روز محاسبه می کند و 6 ساعت باقی مانده را روی هم جمع کرده و هر چهار سال یکبار(  24=4×6  )یک روز به سال اضافه می کنند ( 366 روز) و آن را سال کبیسه می نامند.

• سال قمری

که آن  را هلالی هم  می گفتند، یعنی مدتی که قمر از هلال یک دورِ خود را در مدت 29 روز 12 ساعت و 43 دقیقه می پیماید. یک سال قمری 354 روز است.

مبدأ سال شمسی وسال قمری هجرت حضرت  رسول اکرم (ص) از مکه به مدینه می باشد که این واقعه مهم را مبدأ این دو تاریخ قرار داده اند.

• سال مسیحی یا میلادی

مبدأ آن  تاریخ تولد حضرت مسیح است. ولادت مسیح، سه شنبه 25 کانون اول برابر با 311 تاریخ اسکندری واقع شده است.

• سال یزدگردی

این  سال بعد از اسلام مرسوم شد و مخصوص پارسیان  بود و مبدأ آن جلوس یزدگرد در روز سه شنبه 22 ماه ربیع الاول سال یازدهم قمری برابر ماه(جزیران رومی) یعنی سال 993 رومی یا اسکندری برابر با 16 ژوئن 632 میلادی است که 365 روز حساب می شد.

• سال رومی یا اسکندری

  مبدأ آن روز دوشنبه سال 312 قبل از میلاد که مصادف با ابتدای سلطنت نیکاتو جانشین اسکندر است. بعضی می گویند چون علمای اسکندریه واصع آن بودند، لذا به این نام مشهور شد و ماههای آن عبارتند از:

کانون دوم (31 روز) - شباط (28 روز)- آذار(31 روز)- نیسان(30 روز) ایاز(31 روز) – حزیران(30 روز)- تموز(31 روز) – آب(31 روز)- ایلول(30 روز)- تشرین اول(31 روز)-  تشرین دوم(30 روز)- کانون اول (31 روز)-

این ماه ها را عبرانیان متداول نمودند.

• سال جلالی

بنا به قول مشهور این را تاریخ ملکشاهی یا سلجوقی یا فارسی می گویند و مبدآ آن روز جمعه دهم ماه رمضان 471 هجری قمری مطابق با پانزدهم آذر ماه 1295 رومی و سال 1078 میلادی می باشد.

این تاریخ در زمان ملکشاه سلجوقی مرسوم شد و جمعی از علما مانند حکیم عمر خیام، ابوالمظفر اسفزاری، میمون بن نجیب واسطی، خواجه عبدالرحمن خازنی،دعوت  شدند و با کوشش عمرخیام تدوین و به تقویم جلالی موسوم گشت.

نام سالها طبق حیوانات

 ترکان ابیغوری برای هرسال نام حیوانی را نهاده بودند که ایرانی ها نیز به تدریج از آنها استفاده کردند. این اسامی عبارتند از:

1. موش 
2. گاو
3. پلنگ
4. خرگوش 
5. نهنگ 
6. مار
7. اسب 
8. گوسفند 
9. میمون 
10. مرغ 
11. سگ 
12. خوک

با حفظ این شعر می توانید نام این سالها را به خاطر بسپارید:

 موش و بقر و پلنگ و خرگوش شمار

زین چار چو بگذری نهنگ آید و مار

آنگاه به اسب و گوسفند است حساب

همدونه و مرغ و سگ و خوک آخر کار

 (بقر= گاو) (همدونه= میمون)

برای تشخیص اینکه هرسال با کدامیک از این نامها مطابقت دارد، از سال خورشیدی عدد 6 را کم کنید، حاصل را بر 12 تقسیم کنید، عدد باقیمانده ی این تقسیم را که حتماً کمتر از 12 است در نظر بگیرید،از شماره ی یک از موش شروع به شمردن کنید، نام هر حیوانی با عدد باقیمانده مطابقت کرد، سال همان حیوان است.

نام ماه ها

بعداز خواندن مطالب بالا، علی با کمک  پدرش نام ماههای قمری را از تقویم پیدا کرد و آنها را به خاطر سپرد. این ماهها به ترتیب عبارتند از:

1. محرم
2. صفر
3. ربیع الاول
4. ربیع الثانی
5. جمادی الاول
6. جمادی الثانی
7. رجب
8. شعبان
9. رمضان
10. شوال
11. ذیقعده( ذی القعده)
12. ذیحجه(ذی الحجه)

علی برای پیدا کردن نام ماههای شمسی به تقویم نیازی نداشت، چون از وقتی به کودکستان می رفت، آنها را بلد بود و خیلی زود همه را به ترتیب نام برد:

1. فروردین
2. اردیبهشت
3. خرداد
4. تیر
5. مرداد
6. شهریور
7. مهر
8. آبان 
9. آذر
10. دی
11. بهمن 
12. اسفند

او همچنین نام ماه های میلادی را هم می دانست:

1. ژانویه 
2. فوریه 
3. مارس یا مارچ 
4. آوریل یا آپریل 
5. مه یا می 
6. ژوئن یا جون
7. ژوئیه یا جولای
8. اوت یا آگوست 
9. سپتامبر
10. اکتبر 
11. نوامبر 
12. دسامبر